Czym jest klasa odporności pożarowej i jak ją określić?

Przepisy dotyczące klas odporności pożarowej są zawarte w warunkach technicznych (Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie – z późniejszymi zamianami). Przepisy te ustanawiają pięć klas odporności pożarowej budynków lub ich części stanowiących odrębną strefę pożarową: A, B, C, D, E. Przy czym klasa A jest klasą najwyższą.

Budynki ZL, PM czy IN

Budynki oraz części budynków, będących odrębnymi strefami pożarowymi dzieli się na:

• Budynki ZL - mieszkalne, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej charakteryzowane kategorią zagrożenia ludzi
• Budynki PM - produkcyjne i magazynowe
• Budynki IN - inwentarskie (służące do hodowli inwentarza)

Mówiąc o budynkach przeznaczonych przede wszystkim dla ludzi, czyli ZL, trzeba pamiętać, że dzielą się one na kilka kategorii:

• ZL I – budynki z pomieszczeniami przeznaczonymi do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób niebędących ich stałymi użytkownikami, a jednocześnie nieprzeznaczone do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się;
• ZL II - przeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się, takie jak: szpitale, żłobki, przedszkola, domy dla osób starszych;
• ZL III - użyteczności publicznej, niezakwalifikowane do ZL I i ZL II;
• ZL IV – budynki mieszkalne;
• ZL V – budynki zamieszkania zbiorowego, niezakwalifikowane do ZL I i ZL II.

Klasa odporności pożarowej a wysokość budynku

To właśnie w zależności od wysokości budynku i ilości kondygnacji nadziemnych oraz od stopnia zagrożenia pożarowego dla osób i mienia, określa się klasy odporności pożarowej.

Przedstawiamy sytuację dotyczącą budynków z grupy ZL. Jak widać, klasa odporności pożarowej zależy od kategorii ZL oraz grupy wysokościowej budynku. Budynki mieszkalne należą tylko do kategorii ZL IV.

Źródło: Klasyfikacja ogniowa - bariery-ogniowe.pl

W przypadku budynków produkcyjno-magazynowych do określenia klasy odporności pożarowej niezbędna jest znajomość gęstości obciążenia ogniowego Q. Parametr ten obrazuje maksymalną energię cieplną, które może zostać wyemitowana przez wszystkie materiały palne składowane, wytwarzane lub transportowane w danej strefie pożarowej, na jej jednostkę powierzchni (na 1 m2).

Niski, wysoki… czyli jaki?

W przepisach techniczno-budowlanych stosuje się następujący podział budynków na grupy wysokości:

1 - niskie (N) - do 12 m, włącznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokości do 4 kondygnacji nadziemnych włącznie;

2 - średniowysokie (SW) - ponad 12 m do 25 m, włącznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokości ponad 4 do 9 kondygnacji nadziemnych włącznie;

3 - wysokie (W) - ponad 25 m do 55 m, włącznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokości ponad 9 do 18 kondygnacji nadziemnych włącznie;

4 - wysokościowe (WW) - powyżej 55 m nad poziomem terenu.

Klasa odporności pożarowej a odporność ogniowa

Klasa odporności pożarowej dotyczy budynku, natomiast klasa odporności ogniowej jego elementów. Obie ze sobą ściśle powiązane, bowiem by zapewnić daną klasę odporności pożarowej całego budynku, należy wykonać jego elementy w odpowiedniej klasie odporności ogniowej. Dotyczy to głównej konstrukcji nośnej, konstrukcji dachu i jego przekrycia, stropu, ścian zewnętrznych oraz ścian wewnętrznych.

Klasa odporności ogniowej określana jest za pomocą litery i cyfr. Litery R, E oraz I określają zakres odporności ogniowej:

R – nośność ogniowa,

E – szczelność ogniowa,

I – izolacyjność ogniowa.

Cyfry natomiast określają czas w minutach, w jakim element budynku powinien utrzymać swoje właściwości ogniowe w warunkach pożaru standardowego.

W niektórych miejscach budynku przepisy szczegółowe mogą narzucać wyższą klasę odporności ogniowej niż wynika to z klasy odporności pożarowej. Dzieje się tak na przykład, gdy ściana oddzielenia przeciwpożarowego dochodzi do ściany zewnętrznej. Jednym z rozwiązań w takiej sytuacji jest zapewnienie pasa o szerokości minimum 2 m i klasie odporności ogniowej EI 60. Pas ten powinien być wykonany z materiałów niepalnych. Wyższa klasa odporności ogniowej może wynikać również z praktyki inżynierskiej i wytycznych branżowych. Przykładowo: eksperci stowarzyszenia DAFA zalecają w miejscu styku stropu oddzielenia przeciwpożarowego ze ścianą zewnętrzną wykonanie poziomego pasa o klasie odporności ogniowej minimum EI 60. Także on powinien zostać wykonany z materiałów niepalnych.