Gdzie umieścić schody na poddasze?

Schody w domu jednorodzinnym muszą zostać zbudowane zgodnie z obowiązującymi przepisami. Przede wszystkim muszą być bezpieczne i wygodne. Kwestia ich dopasowania do wnętrza też nie jest bez znaczenia, ale ma charakter drugorzędny. Przepisy regulują ich wymiary; wysokość i szerokość stopni czy szerokość spocznika. Zgodnie z wytycznymi szerokość biegu schodów powinna wynosić minimum 80 cm, taką samą wartość wyznacza się dla spocznika międzypiętrowego. Trzeba jednak pamiętać, że podane wartości dotyczą minimalnych wymiarów schodów. 80 cm całkowicie wystarczy, aby mogła się po nich poruszać jedna osoba, ale wyminięcie się dwóch osób w takich warunkach może stanowić problem. Aby tego rodzaju sytuacje nie miały miejsca, schody powinny mieć szerokość co najmniej 100 cm.

 

W jednym biegu zaleca się umieszczanie od 3 do 17 stopni. Najlepiej, aby liczba stopni była nieparzysta. Wszystkie muszą mieć jednakową wysokość i mieścić się w przedziale 14-19 cm. Za najbardziej wygodne uważa się stopnie o wysokości 15 cm. Szerokość stopni powinna wynosić 15-32 cm. Za najbardziej komfortowe uchodzą najszersze, czyli mierzące 32 cm. Szerokość stopni wachlarzowych oraz zabiegowych w odległości 40 cm od balustrady powinna wynosić co najmniej 25 cm, a w najwęższym miejscu - nie mniej niż 10 cm. Poza tym stopnie powinny być wykończone szorstkim materiałem, który nie będzie niósł ze sobą ryzyka poślizgu. Balustrada powinna być umieszczona na wysokości minimum 90 cm, a odległość pomiędzy jej tralkami powinna wynosić nie więcej niż 12 cm.

Im mniejszy dom, tym trudniej tak wygospodarować miejsce na schody, aby z jednej strony okazały się wygodne, a z drugiej nie zajęły zbyt wiele miejsca i nie zaburzyły funkcjonalności pomieszczeń na parterze.

Wygodne schody + funkcjonalny parter

Schody powinny być umieszczone w taki sposób, aby nie zakłócały przestrzeni i nie ograniczały powierzchni innych pomieszczeń. Najdogodniejszą lokalizacją wydaje się centralna część domu. I tak najczęściej są planowane w dużych willach. W przestronnych domach schody można umieścić niemal w dowolnym miejscu. Możliwości zawężają się wraz ze zmniejszaniem się powierzchni domu. Im mniejszy dom, tym trudniej tak wygospodarować miejsce na schody, aby z jednej strony okazały się wygodne, a z drugiej nie zajęły zbyt wiele miejsca i nie zaburzyły funkcjonalności pomieszczeń na parterze. W mniejszych budynkach schody na poddasze często planuje się w pokoju dziennym. Także w tych, w których przewiduje się późniejszą adaptację poddasza. Jednobiegowe schody można wówczas umieścić na przykład przy jednej ze ścian salonu. Autorzy gotowych projektów domów z poddaszem do adaptacji często ułatwiają inwestorom zadanie, bowiem w projekcie zaznaczają miejsce, w którym mogą powstać schody. Bywa, że planują je przy jednej ze ścian pokoju dziennego lub holu. Innym często wyznaczaną lokalizacją na schody jest pomieszczenie o charakterze pomocniczym; takie, z którego w razie adaptacji poddasza bez żalu można zrezygnować. Najczęściej jest to garderoba lub pralnia.

 

Wpływ na konstrukcję budynku

Wygoda korzystania ze schodów i funkcjonalność pomieszczeń nie są jedynymi kryteriami, które trzeba wziąć pod uwagę, planując usytuowanie schodów. Schody jednobiegowe wymagają wycięcia w stropie otworu o szerokości 80 cm. W stropach o konstrukcji belkowej, jeśli schody zostaną usytuowane równolegle do belek, ich montaż nie powinien stanowić problemu. Aby zrobić miejsce na schody, wystarczy usunąć część poszycia, bez naruszania głównej konstrukcji nośnej. Ze względu na łatwość budowy lokalizacja, która umożliwi taki montaż, jest najkorzystniejsza.

Wygoda korzystania ze schodów i funkcjonalność pomieszczeń nie są jedynymi kryteriami, które trzeba wziąć pod uwagę, planując usytuowanie schodów. Nie mniej istotne są kwestie konstrukcyjne.

Inaczej sytuacja wygląda w przypadku stropów żelbetowych zbrojonych jednokierunkowo lub krzyżowo. W takim przypadku wykonanie dużego otworu ma wpływ na konstrukcję stropu. Konieczne jest usunięcie belek konstrukcyjnych, a to z kolei powoduje, że architekt musi zaprojektować dodatkowe belki lub słupy wzmacniające. Problem staje się jeszcze większy, gdy dom jest podpiwniczony, bowiem ściany nośne powinny mieć swoją kontynuację na kolejnych kondygnacjach – powinny być umieszczone bezpośrednio nad sobą i opierać się na fundamencie. Taki układ ulegnie zaburzeniu w momencie naruszeniu konstrukcji stropu przez schody.

Jeżeli w domu trudno znaleźć odpowiednie miejsce na schody – czy to względu na ograniczoną powierzchnię parteru, czy też z powodów technicznych – pozostaje jeszcze jedna możliwość. Schody można umieścić na zewnątrz budynku. Ich budowa z reguły nie wymaga ingerencji w konstrukcję budynku, nie ma też problemu z zajeciem części parteru. To korzystne rozwiązanie zwłaszcza wówczas, gdy na drugiej kondygnacji ma powstać osobne mieszkanie. Więcej na ten temat piszemy w osobnym artykule.