Jak zrobić oczko wodne w ogrodzie? Instrukcja

Zadbane oczko wodne, wokół którego rosną różne gatunki roślin, jest atrakcją ogrodu, w którym wypoczywamy w letnie popołudnia. Woda nawilża powietrze i poprawia mikroklimat. Taki zbiornik pięknie będzie wyglądał nawet w niewielkim ogrodzie, szczególnie gdy wybierzemy dekoracyjne rośliny do oczka wodnego. Wielkość i kształt oczka zależeć będzie nie tylko od powierzchni terenów zielonych wokół domu, ale także od naszych preferencji i upodobań. Oczko o nieregularnych kształtach lepiej się prezentuje, jednak należy pamiętać, że im większe jest oczko wodne, tym wyższe będą koszty eksploatacyjne, ponieważ podczas napełnienia oczka wodą, filtrowania wody oraz napowietrzania zużyjemy więcej prądu.

Oczko wodne – jak zaplanować w ogrodzie?

Na etapie przygotowań do budowy oczka wodnego, należy określić jego wielkość i lokalizację. Naszkicuj więc orientacyjny projekt aranżacyjny ogrodu, uwzględniając wszelkie stałe części kompozycji. Co do kształtu oczka, może być on dowolny. Ponadto przyjmuje się, że w małym ogrodzie nie powinno się budować oczka wodnego o powierzchni większej niż 8 m2 – bardziej rozległy staw mógłby utrudnić komunikację w ogrodzie i zaburzyć kompozycję.

A jak zaplanować lokalizację oczka wodnego? Warto je umieścić w takim miejscu, by było widoczne z pomieszczeń dziennych, dzięki czemu widok z okien wzbogacimy atrakcyjnym elementem, oraz z tarasu, na którym będziemy wypoczywać w ciepłe, słoneczne dni. Nie powinno jednak znajdować się w pobliżu drzew liściastych, których liście zanieczyszczać będą wodę w oczku, zaś korzenie mogą uszkodzić dno zbiornika wodnego. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku dużego nasłonecznienia – w takim miejscu lepiej nie umieszczać oczka, ponieważ rośliny i ryby w nim przebywające źle znoszą zbyt wiele promieni słonecznych. Co więcej, zbyt duże nasłonecznienie powoduje szybsze parowanie wody i tym samym stwarza warunki do rozwoju glonów.

Technologia budowy oczka wodnego: gotowe czy wykonane samodzielnie?

Wśród oczek wodnych, które można kupić jako gotowy produkt, wyróżniamy wykonane z żywic poliestrowych albo polistyrenu. Mają one plastikową formę i do ich instalacji konieczny jest bardzo precyzyjny i utwardzony wykop. Można również sięgnąć po oczka wodne wykonane z elastycznego kauczuku, który dopasowuje się do gruntu. Jednak to rozwiązanie nieco droższe. Gotowe oczka wodne to szybkie i proste w montażu instalacje, jednak mają jeden minus – ich powierzchnia jest ograniczona. Jeśli chcesz zaplanować większe oczko o specyficznym kształcie, musisz zbudować je samodzielnie.

Najczęściej buduje się oczka wodne z folii, którą wykładamy wykop na zbiornik. Folia może być następnie zamaskowana przez kamienie czy żwir. Alternatywnym rozwiązaniem jest oczko wodne z betonu – jednak coraz rzadziej po nie sięgamy. Taka budowa będzie droga i bardzo trudna w samodzielnym wykonaniu.

Czy budowa oczka wodnego wymaga pozwolenia?

Wszystko zależy od indywidualnych okoliczności. Większość przypadków nie wymaga jednak starania się o pozwolenie na budowę. Według przepisów Prawa budowlanego, budowa basenów i oczek wodnych nieprzekraczających powierzchni 50 m2 może być realizowana bez uzyskania pozwolenia na budowę (podstawa prawna: art. 29 ust. 1 pkt 15 Prawa budowlanego, Dz. U. z 2016 r. poz. 290 ze zm.). W obecnym stanie prawnym po nowelizacji z 2017 roku, budowa takich oczek nie wymaga również zgłoszenia. Przed aktualizacją przepisów należało dokonać zgłoszenia zamiaru budowy oczka wodnego (które przekraczało 30 m2). Obecnie, jeśli powierzchnia oczka wodnego nie przekroczy 50 m2k, możemy je budować bez żadnych formalności. W przeciwnym wypadku konieczne będzie pozwolenie na budowę, do którego należy dołączyć 4 egzemplarze projektu wykonanego przez uprawnionego architekta. 

Uwaga! Na większości popularnych stron informacje o powyższych formalnościach są błędne! Powielana jest informacja, że budowa oczka wodnego nie wymaga pozwolenia, ale musi być zgłoszona. Po nowelizacji ustawy taka budowa NIE WYMAGA żadnego z tych dokumentów. Jeżeli macie wątpliwości, zawsze sprawdzajcie tekst ustawy i późniejsze zmiany.

Jak zrobić samodzielnie oczko wodne w ogrodzie?

1. Wytyczenie granic oczka wodnego i wykop. W pierwszej kolejności określamy – za pomocą np. sznurka – zarys zbiornika. Musisz tutaj uwzględnić różne sfery głębokości. Po takim oznaczeniu lokalizacji, można przejść do wykopu. Tutaj kolejno kieruj się od zewnątrz do środka oczka wodnego, według wcześniej wytyczonych stref głębokości. Pamiętaj, że jeśli chcesz zamontować plastikowe oczko wodne, musisz wykonać wykop bardzo precyzyjnie. Z folią nie ma takiego problemu. Uwaga! Wykonując wykop, usuwaj przy okazji gałęzie czy kamienie, które mogłyby podziurawić nieckę.

2. Wyłożenie folii w wykopie. Gdy wykop jest gotowy, musisz przygotować jego dno pod położenie folii. Usyp w nim warstwę piasku (na ok. 10 cm) lub ułóż włókninę. Przechodząc do wykładania wykopu folią: wybierz taką, która ma dobrą jakość i ma min. 1 mm grubości. Wykładając folię zadbaj o dobre jej dopasowanie do wszelkich zagłębień, a przy brzegach pozostaw min. 20 cm zakładki. Po wykonaniu tego etapu możesz uzupełnić zbiornik wodą – rób to jednak powoli, aby móc w trakcie naciągać folię i zabezpieczać ja przed osuwaniem się.

Do oczek wodnych stosujemy folię w kolorze czarnym, wykonaną z polietylenowej, PVC, z syntetycznego kauczuku lub z etyleno-kopolimeru. Folie z syntetycznego kauczuku (EPDM) są najbardziej elastyczne i rozciągliwe. To najtrwalszy rodzaj folii dostępnych na rynku. Są też odporne na mróz i promienie UV (folie PCV również).

3. Wysypanie kamieni do oczka wodnego i unieruchomienie linii brzegowej. Na tym etapie należy wysypać kamienie na najwyższych strefach głębokości, tak, aby przez taflę wody nie była widoczna folia. Należy również wzmocnić linię brzegową, aby zabezpieczyć folię przed osuwaniem – do tego potrzebne będą większe i cięższe kamienie.

4. Rośliny do oczka wodnego i ryby

Ostatni już krok to umieszczenie w oczku roślin wodnych, które wsuwa się albo w spoczywający na dnie żwir, albo kładzie się na tafli wody – jednak to już je zależne od rodzaju rośliny przeznaczonej do uprawy w oczku wodnym. Do oczek wodnych najbardziej polecamy: piękne lilie wodne, popularne pałki, krwawnice, kosaćce i pistię rozetkowatą. Dla urozmaicenia oczka, możesz również wpuścić do takiego zbiornika ryby ozdobne.

5. Fontanna w oczku wodnym. Dodatkowo oczko wodne mogą ozdabiać fontanny. Tryskająca z nich woda sprawi, że staw nabierze dynamicznego charakteru. Ciekawie wyglądać będzie źródełko tryskające z kamienia. Należy jednak pamiętać, że krople wody nie powinny spadać na liście lilii wodnych. Rodzaj dysz powinien być tak dobrany, by woda nie rozpryskiwała się poza zbiornik. Zwróćmy też uwagę na konieczność stałego uzupełniania wody w zbiorniku. Nie powinno się jednak wymieniać wody w czasie sezonu. Uzupełniając wodę, należy wpuszczać ją w niewielkich ilościach, by nie zmienić jej składu chemicznego ani jej nie ochłodzić, co mogłoby zaszkodzić roślinom oraz rybom w niej mieszkającym.