Balkon francuski – co to jest? Zalety, wady, opinie

Balkon czy okno z balustradą?

Balkon to duże udogodnienie przede wszystkim dla mieszkańców bloków, którzy nie mają bezpośredniego dostępu do ogrodu – nawet niewielka powierzchnia balkonu wystarczy, by napić się kawy na świeżym powietrzu czy rozwiesić pranie. Tymczasem portfenetr nie daje nam takiej przestrzeni: w najlepszym wypadku mamy do dyspozycji nieco szerszy parapet zewnętrzny lub niedużą wnękę, w której zmieści się donica z kwiatami czy ziołami. Najprościej rzecz ujmując, balkon francuski jest po prostu oknem balkonowym wyposażonym w zabezpieczającą barierkę. Stąd też wzięła się jego nazwa, będąca zbitką dwóch francuskich słów: porte – drzwi oraz fenêtre – okno.

Jak nietrudno się domyślić, w poszukiwaniu genezy balkonu francuskiego należy udać się do Francji, a konkretnie do XVII wieku, kiedy w architekturze i sztuce królował barok. Obecnie coraz częściej można dostrzec tego typu balkony w nowo wybudowanych blokach i apartamentowcach – już w bardziej nowoczesnej formie, gdzie barierka jest minimalistyczna, wykonana z prostych metalowych prętów lub ze szkła hartowanego.

Rodzaje balkonów francuskich

Balkony francuskie można podzielić na kilka rodzajów, różniących się pomiędzy sobą głównie materiałem, z jakiego została wyprodukowana balustrada. Do najbardziej klasycznych należą barierki ze stali nierdzewnej, która daje szerokie możliwości wyboru formy: prostej i nowoczesnej lub ozdobnej, nawiązującej do dawnych stylów architektonicznych, utrzymanej w klimacie barokowym lub secesyjnym. Podobny rezultat można uzyskać, decydując się na kutą żelazną balustradę.

W nowych budynkach często spotykane są barierki ze szkła hartowanego, które doskonale wpisują się w minimalistyczny charakter budynku. Niestety, szklana balustrada może okazać się nieco trudniejsza w aranżacji, zwłaszcza jeżeli chcielibyśmy zawiesić na niej doniczki z kwiatami. Z drugiej strony, przezroczyste szkło pozwala na wpuszczenie do wnętrza większej ilości światła dziennego, co stanowi dużą zaletę tego typu balkonów. Warto również pamiętać o tym, że tego typu balustrada powinna być wykonana z bezpiecznego szkła, oznaczonego klasą P3.

Balkon francuski drewniany to najrzadziej stosowana forma, przynajmniej w budownictwie typowo miejskim. Jeżeli jednak dom jest zaprojektowany w rustykalnym stylu, wówczas portfenetr z drewnianą balustradą może stanowić efektowne urozmaicenie – pod warunkiem, że barierka będzie stanowiła spójną całość z ramą okienną i elewacją.

Przepisy dotyczące balkonów francuskich

Parametry portfenetrów są regulowane przepisami zawartymi w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki. Zgodnie z obowiązującym prawem, balkon francuski może być umieszczony na wysokości maksymalnie 25 metrów nad poziomem gruntu – dotyczy to przede wszystkim mieszkań w blokach i kamienicach oraz różnego rodzaju budynków użyteczności publicznej. Ważne jest również to, by dolna część ramy okna balkonowego znajdowała się co najmniej 15 cm ponad podłogą.

Przepisy budowlane określają również wymiary balustrady portfenetru, dyktowaną względami bezpieczeństwa. W przypadku domów jednorodzinnych minimalna wysokość barierki to 0,9 m. We wszystkich pozostałych budynkach, w tym wielomieszkaniowych, a także w instytucjach opieki zdrowotnej i w placówkach edukacyjno-wychowawczych balustrada balkonowa musi mieć wysokość co najmniej 1,1 m.

W przypadku balustrad z prętów stalowych czy z belek drewnianych konieczne jest też zachowanie odpowiednich odległości pomiędzy poszczególnymi elementami. Maksymalna wielkość prześwitu może wynosić 0,12 m w budynkach wielorodzinnych oraz w placówkach oświaty, wychowania i opieki zdrowotnej, zaś w innych budowlach – 0,2 m. W domach jednorodzinnych ten element nie podlega regulacjom prawnym.

Niektóre portfenetry są otwierane jedynie w górnej części. W takim wypadku dolna, nieotwierana część nie musi być dodatkowo zabezpieczona balustradą, pod warunkiem, że jest wykonana z bezpiecznego szkła hartowanego, a jej wysokość to minimum 0,9 m.

Zalety i wady balkonu francuskiego

Portfenetr nie zastąpi nam wprawdzie standardowego balkonu, na który możemy wystawić wygodne ogrodowe fotele i stolik kawowy, ma jednak sporo innych walorów. Do jego najważniejszych zalet należą:

• możliwość lepszego doświetlenia wnętrza – przez duże okno, zwłaszcza jeżeli znajduje się od strony południowej, wpada więcej światła słonecznego, co sprawia również, że pomieszczenie wydaje się optycznie powiększone;
• niższa cena – prostsza konstrukcja i brak płyty balkonowej sprawiają, że koszt wykonania portfenetru jest niższy niż standardowego balkonu;
• mniejsze ryzyko występowania mostków termicznych, a co za tym idzie – mniejsze straty ciepła we wnętrzu mieszkania;
• efektowna konstrukcja – lekkość formy balkonu francuskiego sprawia,  że może on być wyjątkową, a przy tym „nienachalną” i nieprzytłaczającą ozdobą elewacji;
• optyczne podwyższenie budynku – smukłe, wysokie okna osłonięte jedynie barierką bez wystającej poziomej płyty balkonu wizualnie wydłużają budynek, sprawiając, że wydaje się wyższy, lżejszy i w pewnym sensie – bardziej elegancki. Podobnymi efektami możemy cieszyć się we wnętrzu wyposażonym w okno typu portfenetr.

Do wad balkonu francuskiego zalicza się przede wszystkim wspomniany już brak dodatkowej powierzchni balkonowej, co dla wielu osób może być decydującym czynnikiem, który przemawia przeciwko takiemu rozwiązaniu. Poza tym, jeśli zdecydujemy się na szklaną balustradę, czyszczenie jej od zewnętrznej strony może okazać się problematyczne, a widoczne zabrudzenia odejmą jej cały urok i negatywnie wpłyną na estetykę całego budynku. Poza tym duże okno, sięgające niemalże od podłogi do sufitu narzuca nam pewne ograniczenia dotyczące wystroju wnętrza – co prawda nie wszystkie meble muszą zawsze stać przy ścianach, jednak w przypadku małego pomieszczenia aranżacja będzie nieco trudniejszym zadaniem. Istotnym problemem może być także wybór i umiejscowienie grzejnika, który najczęściej znajduje się właśnie pod oknem. We wnętrzach wyposażonych w portfenetry najlepiej sprawdzi się ogrzewanie kanałowe lub podłogowe; ewentualnie możemy zdecydować się na duży ścienny grzejnik montowany nie pod oknem, lecz obok niego – wtedy jednak zmniejsza się przestrzeń do aranżacji.

Jak optymalnie zaaranżować portfenetr?

Urządzanie dużego balkonu to temat rzeka – przy odrobinie fantazji i inspiracji możemy stworzyć tam np. przyjemny kącik wypoczynkowy lub namiastkę ogrodu. W przypadku portfenetru sprawa może wydawać się przegrana już na starcie, ponieważ na mikroskopijnej powierzchni pomiędzy oknem a balustradą niewiele się zmieści. Nie znaczy to jednak, że musimy całkowicie zrezygnować z dekoracji.

Pierwsze skojarzenie, które przychodzi na myśl w połączeniu z balkonem, to oczywiście kwiaty. Wąska doniczka zmieści się nawet na małym zewnętrznym parapecie zastępującym płytę balkonową. Poza tym, mając do dyspozycji stalową balustradę, możemy zawiesić na niej donice przy pomocy specjalnych haków, tak aby kwiaty znajdowały się po zewnętrznej stronie – będzie to niezwykle efektowna ozdoba całego budynku. Wybierając kwiaty na portfenetr, warto zwrócić uwagę na ich wymagania – kwiaty lubiące duże nasłonecznienie mogą nie rosnąć zbyt dobrze na balkonie umieszczonym od strony zachodniej czy północnej.

Oprócz kwiatów, na balkonie francuskim możemy zawiesić girlandy małych lampek o ciepłym świetle lub inne elementy dekoracyjne, wpisujące się w estetykę wnętrza i elewacji budynku. Nie należy jednak przesadzać z ilością ozdób – na tak małej powierzchni nietrudno o wrażenie chaosu i nadmiaru.