Więcej niż grawitacja

Sposób działania wentylacji grawitacyjnej

Wentylacja grawitacyjna wykorzystuje znane wszystkim pionowe kanały wywiewne, za pośrednictwem których odbywa się ruch powietrza. Proces ten można zintensyfikować, budując w stosownych miejscach dodatkowe otwory, przez które dzięki różnicy ciśnień napływa świeże powietrze. Impulsem do przemieszczania się mas powietrza jest także różnica w jego gęstości – wewnątrz i na zewnątrz budynku. Podobnie za sprawą praw fizyki następuje wymiana powietrza poprzez porowate materiały budowlane, szczeliny wokół okien i drzwi czy zwyczajne wietrzenie domu. Wszystkie te mechanizmy bazują na występujących naturalnie zależnościach, stąd nazywane są wentylacją naturalną. Podsumowując, wentylacja grawitacyjna, która należy do tzw. wentylacji naturalnej, jest systemem odpowiednio umieszczonych kanałów, przez które odbywa się wymiana powietrza – bez ingerencji człowieka oraz bez jego kontroli. Główną zaletą tego systemu to fakt, że nie wymaga on żadnych miesięcznych opłat. Trzeba jednak zauważyć, że taki niekontrolowany przepływ powietrza sprzyja dużym stratom ciepła, a to wiąże się z większymi rachunkami za energię.

Wentylacja  mechaniczna z rekuperacją

Z kolei nowoczesna alternatywa dla wentylacji grawitacyjnej, czyli wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła za pomocą rekuperatora, działa dokładnie odwrotnie. W tym systemie

punktem osiowym jest centrala wentylacyjna (inaczej rekuperator), w której zachodzi wymiana ciepła pomiędzy strumieniem powietrza nawiewanego i strumieniem powietrza wywiewanego. Działanie centrali oczywiście wymaga energii elektrycznej, zatem nie można powiedzieć, że jest ona bezpłatna, ale analogicznie do wentylacji naturalnej tu zdecydowanie mniejsze są straty ciepła, gdyż wykorzystuje się je do ogrzania masy napływającej. Według danych można odzyskać aż 80% ciepła z wywiewanego powietrza. Brakujący procent energii zostaje uzupełniony w procesie dogrzewania i tak do wnętrza trafia czyste i ciepłe powietrze, a koszty ogrzewania maleją dzięki zminimalizowaniu strat ciepła. Korzystanie z wentylacji mechanicznej niemal zawsze wychodzi na plus, ponieważ potrzebuje ona niewiele energii do działania. Najpopularniejsze centrale do typowych domów jednorodzinnych o wydajności około 300 m³/h zużywają w ciągu godziny pracy z maksymalną wydajnością około 200 W (czyli tyle co dwie żarówki po 100 W). Zazwyczaj jednak wykorzystuje się niższe biegi urządzenia, a więc zużycie energii jeszcze się zmniejsza. Wentylacja nawiewno-wywiewna ma jeszcze inną zaletę. Przy tej technologii powietrze, które napływa do wewnątrz, ma o wiele lepszą jakość. W kanałach wentylacji mechanicznej nie ma wilgoci, przez co nie rozwijają się w nich grzyby i bakterie. Szybko też usuwa przykre zapachy i likwiduje nadmierną wilgoć z pomieszczeń.

Niezwykle ważny jest prawidłowy montaż

Wadą systemu wentylacji mechanicznej jest fakt, że przy nieprofesjonalnym montażu centrala może pracować zbyt głośno. Ten rodzaj wentylacji zwyczajnie nie zawsze jest konieczny dla uzyskania tzw. komfortu klimatycznego, czyli dobrego samopoczucia fizycznego i psychicznego wewnątrz domu. Mamy tu na myśli domy o mniejszych gabarytach, gdzie ruch powietrza bez przeszkód może się odbywać na zasadzie grawitacji. Jednakże w dużych budynkach trudno jest optymalnie wentylować siłami natury.

Wentylacja mechaniczna sprzyja energooszczędności i najlepiej spisuje się we współczesnych rozwiązaniach budowlanych. W mniejszych domach można zdecydować się na zastąpienie jej tradycyjną metodą, lecz trzeba liczyć się z jej ograniczeniami w czasie letnim, kiedy trudno o naturalny ruch powietrza.