Zdrowy dom z dobrym mikroklimatem

Czym jest zdrowy mikroklimat?

Mieszkanie o zdrowym mikroklimacie to takie, w którym powietrze jest dobrej jakości, panuje odpowiednia temperatura, wilgotność powietrza jest na właściwym poziomie, a pomieszczenia są poprawnie oświetlone.

Powietrze w mieszkaniu musi być przede wszystkim bogate w tlen. Nie powinno zawierać więcej niż 1% dwutlenku węgla. Jednak równie istotne jest to, by znajdowało się w lekkim ruchu, lecz bez przeciągów. Nadmierny ruch powietrza powoduje miejscowe przechłodzenie ciała i uczucie dyskomfortu. Dobry mikroklimat będzie zatem w pomieszczeniach o odpowiedniej kubaturze, w których zapewni się właściwą wymianę powietrza. Warto wiedzieć, że nawet przy zamkniętych oknach w budynku następuje naturalna wymiana powietrza, przy czym nie należy dążyć do zbyt szczelnych pomieszczeń.

Najlepszy komfort zapewnia powietrze o wilgotności względnej 40-60%. Zbyt suche (wilgotność poniżej 30%) powoduje, że cząsteczki kurzu unoszą się w powietrzu. Z kolei nadmiernie wilgotne powietrze (powyżej 70%) sprawia, że zaczyna się skraplać para wodna, rozwijają się bakterie i pleśń. Na poziom wilgotności w powietrzu mają wpływ zastosowane materiały oraz wentylacja.

Mieszkanie o zdrowym mikroklimacie to takie, w którym powietrze jest dobrej jakości, panuje odpowiednia temperatura, wilgotność powietrza jest na właściwym poziomie, a pomieszczenia są poprawnie oświetlone.

Najkorzystniej jest, gdy w mieszkaniu panuje temperatura w przedziale 20-24ºC. Przy czym wyższa wartość jest lepiej odczuwana latem, natomiast niższa (20-21ºC) zimą. Równie istotna jest temperatura powierzchni przegród, która nie powinna różnić się od temperatury powietrza o więcej niż 2-3ºC. Właściwy komfort cieplny zagwarantują przegrody zewnętrzne o odpowiedniej izolacyjności termicznej oraz prawidłowo wykonana instalacja centralnego ogrzewania. W ogrzewanych pomieszczeniach ciepło zawsze powinno napływać z ich najchłodniejszej części.

Rozwiązania materiałowo-konstrukcyjne

Zdrowy mikroklimat we wnętrzu można zapewnić poprzez prawidłowe ukształtowanie przegród, odpowiedni dobór materiałów budowlanych oraz wykonanie właściwej wentylacji.

Duże znaczenie ma odpowiednia kolejność warstw w przegrodach zewnętrznych budynku. Ściany zawsze powinny być ocieplone od zewnątrz. W takim układzie ciepło uciekające z pomieszczeń zostaje zablokowane i wracając zatrzymuje się w murze. Ściana nagrzewa się razem z pomieszczeniem i zachowuje taką temperaturę, jaka panuje w mieszkaniu. Przy takim rozwiązaniu para wodna nie skrapla się w ścianie nośnej. Do ocieplenia, czy to ścian zewnętrznych, czy poddasza, warto wybierać wełnę mineralną, która charakteryzuje się wysoką paroprzepuszczalnością. Innym sposobem na poprawę mikroklimatu jest zastosowanie wewnątrz pomieszczeń tynków gipsowych. Takie rozwiązanie powoduje, że wilgotność powietrza jest regulowana, gdyż gips ma zdolność pochłaniania wilgoci i oddawania jej, gdy powietrze robi się zbyt suche.

Korzystny mikroklimat we wnętrzu można też zapewnić, wybierając na ściany nośne materiały o niskiej promieniotwórczości naturalnej. Wśród takich produktów najlepiej wypadają silikaty, czyli wyroby wapienno-piaskowe. Oprócz tego, że mają najniższą promieniotwórczość naturalną wśród materiałów budowlanych, posiadają jeszcze kilka cech korzystnie wpływających na mikroklimat wnętrz. Charakteryzują się wysoką przepuszczalnością pary wodnej, zapobiegają rozwojowi grzybów i pleśni, a także mają zdolność akumulacji ciepła i oddawania go do otoczenia, gdy robi się chłodno. Małą promieniotwórczość naturalną (choć nie tak niską jak silikaty) ma także beton komórkowy, który również jest wysoce paroprzepuszczalny. Optymalną wilgotność i temperaturę we wnętrzu pomagają też zachować wyroby z ceramiki poryzowanej.

Zastosowanie odpowiednich materiałów na przegrody to zdecydowanie zbyt mało, by usunąć nadmiar pary wodnej z mieszkania. Tylko właściwa wentylacja jest w stanie wyeliminować nadmiar wilgoci. Dlatego w żadnym wypadku nie należy z niej rezygnować, czy to w budynkach nowych, czy też remontowanych.

Korzystny mikroklimat we wnętrzu można zapewnić, wybierając na ściany nośne materiały o niskiej promieniotwórczości naturalnej. Wśród takich produktów najlepiej wypadają silikaty.

Do negatywnego mikroklimatu we wnętrzu może przyczynić się niewłaściwie wykonana izolacja przeciwwilgociowa lub jej brak. Nadmierne zawilgocenie elementów budynku (stropów, ścian, itp.) może powodować wzrost wilgotności względnej powietrza.

Rozwiązaniem, które w dużym stopniu wpływa na kształtowanie mikroklimatu we wnętrzach jest instalacja klimatyzacji. Umożliwia ona regulację warunków cieplnych i wilgotnościowych w pomieszczeniu poprzez chłodzenie, ogrzewanie, osuszanie i nawilżanie powietrza. Ponadto usuwa nadmiar dwutlenku węgla oraz wszelkie zanieczyszczenia chemiczne, mikroorganizmy, pyły i zapachy.

Jednym z bardziej nowoczesnych rozwiązań poprawiających mikroklimat we wnętrzu są systemy stropowe ze zintegrowanym ogrzewaniem. Przy tradycyjnym konwekcyjnym ogrzewaniu temperatura powierzchni ścian, podłóg i stropu jest mniejsza niż temperatura pomieszczenia. Powoduje to, że siedząc przy zewnętrznej ścianie, odczuwa się pewien dyskomfort, a czasem nawet i zimno. Przedmiotowe systemy stropowe do grzania wykorzystują całą powierzchnię sufitu, a ciepło przekazują za pośrednictwem promieniowania. Taki sposób powoduje, że nie dochodzi do unoszenia się kurzu i zanieczyszczeń, które się w nim znajdują.

Nietypowym rozwiązaniem, ale tworzącym przyjazny mikroklimat, są zielone ściany na powierzchniach wewnętrznych budynku. Tego typu rozwiązania zastosowano w centrach handlowych, gdzie pierwotnie miały pełnić jedynie funkcje ozdobne, ale okazało się, że w obiektach wytworzyła się korzystna dla człowieka wilgotność i temperatura.

Bardzo dobrym mikroklimatem charakteryzują się domy pasywne. W budynkach tych latem panuje chłód a zimą jest ciepło, mimo że często nie mają instalacji centralnego ogrzewania i klimatyzacji.

Jak pokazują powyższe przykłady – na przyjazny dla człowieka mikroklimat wpływa wiele czynników. Przy projektowaniu i wykonywaniu budynków, należy stosować takie materiały i rozwiązania, które zapewnią uzyskanie optymalnej wilgotności, temperatury oraz dobrej jakości powietrza.