Rekuperator - jak działa i ile kosztuje? Jaki wymiennik wybrać? Opinie

 

 

Dlaczego wszyscy przekonują do rezygnacji z darmowej wentylacji grawitacyjnej?

Dlaczego mamy płacić za coś, co do tej pory było darmowe? Przecież z wentylacji grawitacyjnej nadal możemy korzystać i stworzyć system, który będzie funkcjonalny. Jednak to przekonanie może być zgubne, ponieważ dziś projektowane budynki są bardzo szczelne, co wiąże się z brakiem odpowiedniej wymiany powietrza. Aby taka wymiana miała miejsce w nowym budynku, wydaje się konieczne zastosowanie elementów mechanicznych lub manualnych, które pozwalają na sterowanie nawiewem i wywiewem powietrza z domu.

Najprostszym rozwiązaniem jest zastosowanie nawiewników w oknach oraz ewentualne wspomaganie ciągu w kanałach wentylacyjnych z pomocą wywietrzników grawitacyjnych lub wentylatorów. Niestety uzyskany efekt nadal będzie półśrodkiem. Dla pełnej kontroli jakości powietrza oraz zwiększenia oszczędności na ogrzewaniu, inwestorzy zaczynają sięgać po rekuperację, która eliminuje problem strat ciepła występujący przy tradycyjnym wietrzeniu, ponieważ odzyskuje energię z wywiewanego powietrza, wprowadzając do wnętrz świeże i ogrzane powietrze. Poniżej kilka faktów na temat rekuperacji, a w dalszej części artykułu szczegóły wraz z kosztami:

• To jedyna wentylacja, która jest zalecana do domów energooszczędnych i pasywnych według normy, która zacznie obowiązywać od 2020 roku.
• Nie tylko wymienia powietrze, ale także oczyszcza je, filtruje oraz ogrzewa - pełni więc funkcje kilku urządzeń w jednym.
• Eliminuje z domu wszystkie szkodliwe substancje, zapewniając maksymalnie czyste powietrze (pyły, alergeny, kurz, roztocza, substancje zawarte w smogu).
• Może być sterowana zdalnie za pomocą smartfona, tabletu czy komputera.
• Dzięki rekuperacji w domu nie pojawią się pleśń i grzyby.

Opinie o rekuperacji – fora internetowe

„Jak najbardziej jestem za. Posiadam u siebie w domu i jestem bardzo zadowolony. Zalety: niższe koszty ogrzewania (ze względu na odzysk ciepłego powietrza które w części wraca do budynku), stały nawiew świeżego powietrza, brak sytuacji tzw. rosiejących okien, chłodzenie w lecie (fakt ze nie to co klimatyzacja, ale różnica w porównaniu do temp. na zewnątrz odczuwalna). Usuwane wilgotne powietrze z budynku (lazienki). Brak nieprzyjemnych zapachów - gotowanie itd. Wady: jeżeli zdecydujesz się na wymiennik gruntowy możliwość odczuwania zapachu wilgoci z gruntu (dlatego należy rozważyć montaż w danych warunkach gruntowych - np. wysoki poziom wód gruntowych). Sama centrala z odzyskiem na dom jest wystarczająca. Okresowe przeglądy centrali wentylacyjnej (filtry itp.), okresowe czyszczenie instalacji (bakterie i grzyby) - można zastosować orurowanie z wkładka srebra (większy koszt ale nie ma problemu z bakteriami itp.), koszty związane z pracą centrali - prąd (można zastosować np. ogniwa pv) ale nie niej to znaczące. Porównywalnie do pracy lodówki - w nocy można ograniczyć czas pracy centrali. W budynkach nowobudowanych teraz to podstawa. Nie masz nad czym się zastanawiać. Warunkiem jest dobrze wykonana instalacja i nie oszczędzaj na materiałach. To nie duże oszczędności a użytkowanie praktycznie cały czas i się zwrócą”

źródło: https://4lomza.pl/forum/read.php?f=2&i=777209&t=698799

„Oczywiscie, ze warto, ale trzeba wiedziec ze nie jest to inwestycja ktora zwroci sie w rok czy dwa lata. Trzeba rowniez wziac pod uwage, ze rekuperator to dopiero poczatek. Rekuperacja ma sens tylko przy sprawnie i "z glowa" pomyslanej wentylacji calego domu, a to kosztuje sporo”

źródło: https://www.goldenline.pl/grupy/Pozostale/budowa-domu/rekuperator-czy-warto-zainstalowac,692096/

„Rekuperacja jak najbardziej osuszy dom z wilgoci (mokre szyby, pleśń). Wyciąga powietrze (wilgotne), a tłoczy suche, szczególnie podczas mrozów, bardzo suche. W każdym budynku można wykonać rekuperację, ale wiadomo że w zamieszkałym budynku koszt będzie większy niż w domu w stanie surowym a najlepiej jak rekuperacja jest planowana na etapie projektu (przejścia przez stropy, niektóre kanały można zainstalować w posadzce). Do każdego pomieszczenia musi być doprowadzona rura zakończona anemostatem. W pomieszczeniach tzw. brudnych (kuchnia, łazienka, wiatrołap) musi być wyciąg, natomiast w sypialniach, salonie nawiew. To wszystko musi być policzone, żeby mialo ręce i nogi.” 

źródło: https://forum.eostroleka.pl/t1790-rekuperacja-wentylacja-mechaniczna.html

Decyzja o rekuperacji - już na etapie projektowania domu

Ze względu na specyfikę budowy systemu z wentylacją mechaniczną, o jej instalacji najlepiej pomyśleć już na etapie projektowania domu. Rekuperacja to bowiem system rur, które są rozprowadzane w specjalnych bruzdach i przegrodach, a centrala wentylacji znajduje się na szczycie instalacji (można również rozprowadzić całą instalację w posadzkach – wówczas centrali nie umieszcza się na szczycie). Rozprowadzenie takiego systemu jest dużym wyzwaniem pod względem logistyki i wiąże się z dużą ingerencją w budynek. Dlatego na taką inwestycję najlepiej zdecydować się na etapie projektowania - będzie to o wiele tańsze i bezpieczne.

Decydując się na rekuperację na etapie projektowania domu, możemy poczynić kilka innych oszczędności, np. rezygnując z budowy kominów wentylacyjnych, które będą zbędne przy wentylacji mechanicznej (a to oszczędność kilkunastu tysięcy złotych). Ponieważ dom z rekuperacją nie wymaga wietrzenia, wystarczą nam zwykłe - tańsze - okna bez systemów uchylnych, a niektórych przypadkach nawet nieotwieralne. Czasami rekuperacja pozwala także na rezygnację z kilku grzejników, co stanowi kolejną oszczędność.

Koszty inwestycji a opłacalność rekuperacji

Na montaż rekuperacji w nowo budowanym domu trzeba przeznaczyć od 17 do 25 tys. zł. Jednak na uwadze warto mieć fakt, że na takiej instalacji możemy zyskać nawet 50% oszczędności podczas ogrzewania budynku. W jaki sposób? Rekuperacja odzyskuje energię z wywiewanego powietrza. W momencie nawiewu powietrza z zewnątrz, centrala ogrzewa je wcześniej pozyskaną energią. Dzięki temu możemy zmniejszyć intensywność pracy kotłów grzewczych czy pompy ciepła.

Ile prądu zużywa rekuperator?

Obliczając koszty użytkowania rekuperatora, należy wziąć pod uwagę cenę za prąd, który jest wykorzystywany przez urządzenie. Do oceny średniego zużycia prądu konieczne jest wzięcie pod uwagę dane mocy rekuperatora [W], czas pracy urządzenia [h] i koszt 1 kWh [zł]. W naszej analizie posłużyliśmy się rekuperatorem przeznaczonym do budynków o powierzchni ok. 120 m². W tym przypadku zużycie prądu wynosi ok. 110 W, gdy rekuperator ma pracować na najwyższych obrotach. Gdy założymy, że urządzenie będzie pracować na maksymalnych obrotach tylko przez 8 godzin, a koszt za energię elektryczną wyniesie 0,67 zł (średnia cena), wówczas w ciągu doby zużycie będzie wynosić 0,88 kWh (czyli cena 0,59 zł), w ciągu miesiąca 26,4 kWh (cena 17,76 zł), a w ciągu roku - 321,2 kWh (koszt 216,19 zł).

Kiedy inwestycja w rekuperację się zwróci?

Szacuje się, że zwrot inwestycji w rekuperację następuje w okresie do 10 lat. A może on nastąpić jeszcze szybciej, jeśli na etapie projektowania zdecydujemy się np. na niewielkich rozmiarów instalację fotowoltaiczną wytwarzającą darmowy prąd, który wystarczy na pokrycie zapotrzebowania na energię pobieraną przez rekuperator. Dodatkowo możemy skorzystać z różnego rodzaju dotacji rządowych lub lokalnych na zakup i montaż urządzeń pozyskujących energię w sposób ekologiczny, czyli z odnawialnych źródeł, takich jak słońce czy powietrze. Wówczas zwrot inwestycji nastąpi bardzo szybko, a warto mieć na uwadze to, że rekuperacja podnosi wartość nieruchomości - jest więc inwestycją w przyszłość.

 

 

Jak wybrać dobry rekuperator? Analiza poszczególnych części systemu rekuperacji

Jeśli zdecydowałeś się na rekuperację, pora na odpowiedni wybór producenta, który powinien być podyktowany analizą parametrów poszczególnych części systemu. Poniżej omawiamy każdą z nich i podpowiadamy, jakie są najlepsze rozwiązania.

1. Wydajność i sprzęż centrali wentylacyjnej

Wydajność to przepływ powietrza przez centralę, a sprzęż – określa zdolność urządzenia do pokonywania oporów przepływu powietrza, powodowanych przez anemostaty itd. Obie wartości są ze sobą powiązane. Im mniejsze bowiem są opory przepływu powietrza, tym większy będzie sam przepływ. Podanie maksymalnego przepływu czy maksymalnego sprężu nie będzie niestety nic nam tłumaczyć, ponieważ wartości te nie są osiągane w tym samym momencie. Zatem taka prezentacja danych może być traktowana jako wprowadzanie klienta w błąd. Producenci uczciwi będą podawać natomiast w dokumentacji produktu odpowiednie wykresy pokazujące zależności między wydajnością oraz sprężem centrali. Do domów jednorodzinnych stosuje się wartości wydajności 200-400 m3/h, przy sprężu centrali na poziomie 150-200 Pa.

Niektórzy producenci podają również parametry przy niewielkim przepływie powietrza (np. na poziomie 100 m3/h). Nie daj się na to nabrać! Obniżenie przepływu samoistnie powoduje, że prędkość będzie niższa, a zatem i opory będą automatycznie mniejsze.

2. Wymienniki ciepła - rodzaje

Dobór wymiennika ciepła jest bardzo istotny dla działania całego systemu. Może mieć różną budowę czy być wykonany z różnych materiałów. Ostatecznie i tak powinny być dla nas najważniejsze takie parametry, jak straty ciśnienia, przepływ powietrza czy sprawność odzysku ciepła. Mimo to, warto przemyśleć dokładniej wybór wymiennika, ponieważ nie jest on bez wpływu na całą instalację.

• Rekuperatory z wymiennikiem krzyżowym. W tego typu urządzeniach wymiennik zbudowany jest z ułożonych prostopadle do siebie płyt, którymi krzyżowo przepływają strumienie powietrza (strumień nawiewny i wywiewny). Strumienie nie mieszają się ze sobą. Sprawność tego typu wymiennika plasuje się na poziomie 50-70%. Wymienniki krzyżowe są dość tanie ze względu na niskie koszty produkcji i prostą konstrukcję. Ich wadą jest ryzyko oszronienia się wymiennika przy temperaturze poniżej -2 stopni C, jeśli nie posiadamy dodatkowego układu antyzamrożeniowego.
• Rekuperatory z wymiennikiem przeciwprądowym. To najnowsza generacja urządzeń. Zasada ich działania jest podobna do wymienników krzyżowych, z tym, że wymiennik przeciwprądowy wykonany jest z płyt ułożonych do siebie równolegle. Sprawdność tego typu urządzenia (czyli odzysk ciepła) wynosi nawet do 95%. Wadą mogą być wysokie koszty koszty produkcji, a co za tym idzie – wyższa cena urządzenia.
• Rekuperatory z wymiennikiem obrotowym. Wymienniki obrotowe mają kształt walca. Funkcję wymiennika pełni wirnik, który znajduje się w ciągłym ruchu, napędzany przez silnik. Odzysk ciepła w tego typu urządzeniach plasuje się między 70 a 85%. Niestety wymienniki obrotowe mogą być nieszczelne – w takiej sytuacji powietrze zużyte będzie mieszać się ze świeżym i efekt nas nie zadowoli.
• Rekuperatory z wymiennikiem entalpicznym. Wymiennik entalpiczny działa podobnie do przeciwprądowego. Różnicą jest, że wymiennik entalpiczny oprócz energii cieplnej, odzyskuje także część wilgoci z powietrza wywiewanego, do powietrza nawiewanego. W efekcie regulujemy poziom wilgoci wewnątrz budynku. To idealne rozwiązanie do budynków, gdzie zmagamy się ze zbyt suchym powietrzem w zimie. Odzysk ciepła w wymienniku entalpicznym wynosi od 85 do 95%, chociaż w przypadku bardzo dobrych jakościowo urządzeń, odzysk może wynieść nawet 100%!

3. Nagrzewnice w centralach wentylacyjnych

W centralach wentylacyjnych stosuje się nagrzewnice: wstępną (pozwala na odszranianie wymiennika) oraz wtórną (dogrzewającą powietrze we wnętrzach). Nagrzewnica wstępna ma za zadanie umożliwić pracę urządzenia przy niskiej temperaturze zewnętrznej. Z kolei nagrzewnica wtórna to część, z której możemy korzystać, ale nie musimy. W domach o skrajnie niskim zapotrzebowaniu na ciepło (domy pasywne), działanie nagrzewnicy wtórnej wystarcza nawet zamiast tradycyjnej instalacji grzewczej. W innych przypadkach może ona okazać się przydatna do dogrzania domu w okresach przejściowych. Jest też dobrym uzupełnieniem ogrzewania podłogowego.

4. Filtry w rekuperacji – to składowa kosztów eksploatacji!

Zadbanie o wybór odpowiedniego filtra, jest bardzo istotne, ponieważ od tego zależy, jak czyste powietrze będzie nawiewane do naszego domu (szczególnie wtedy, gdy domownicy są uczuleni na różnego rodzaju substancje zawarte w powietrzu). Ponadto filtry stanowią zabezpieczenie centrali przed zanieczyszczeniem. Filtry w centrali wentylacyjnej należy uwzględnić w naszych wyliczeniach kosztów eksploatacji (poza prądem). Przed zakupem warto sprawdzić, ile kosztuje komplet filtrów i jak często będziemy musieli je zmieniać. Zwykle wymiana filtrów powinna być wykonywana co 3 miesiące.

Ciekawostka! Możemy oszczędzić na filtrach, samodzielnie docinając je z tkaniny filtracyjnej, którą kupuje się na metry.

5. Sterowanie centralą wentylacyjną

Obecnie w ofertach producentów standardem są panele sterujące, pozwalające na zdalną kontrolę pracy wentylacji. Absolutnym minimum jest ręczna zmiana intensywności pracy urządzenia. Jeśli zdecydujemy się na system z pełną automatyką, prawdopodobnie będzie ona umożliwiała sterowanie czasowe (cykle dzienne lub tygodniowe). Najwygodniejsze w użytkowaniu są sterowniki, które działają w pełni automatycznie, np. zwiększające intensywność pracy, gdy wilgotność powietrza zbyt szybko wzrasta lub gdy w powietrzu jest zbyt duże stężenie dwutlenku węgla.

UWAGA! Podane kwoty są cenami przybliżonymi, pochodzą z ogólnodostępnych w Internecie zestawień kosztów, dlatego mogą odbiegać od aktualnych cen oraz nie stanowią oferty handlowej.