Beton – co warto o nim wiedzieć?

Beton powstaje w wyniku zmieszania ze sobą w odpowiednich proporcjach spoiwa w postaci cementu, wypełniacza, czyli kruszywa (piasku, żwiru, keramzytu), wody oraz ewentualnych dodatkowych domieszek. Dodawanie tych składników w odpowiednich proporcjach pozwala na stworzenie materiału o odpowiedniej gęstości i oczekiwanej klasie. Spoiwo w połączeniu z wodą powoduje zawiązanie się mieszanki. Kruszywo jest natomiast materiałem wypełniającym. Wstępną wytrzymałość betonu uzyskuje się po 14 dniach, maksymalną – po 28 dniach.

Domieszki i dodatki

W dostępnej na rynku ofercie znajdziemy produkty pozwalające na uzyskanie najrozmaitszych właściwości. Posiadają domieszki chemiczne oraz dodatki mineralne, dzięki którym możliwe jest osiągniecie m.in. lepszych cech technicznych betonu, czasu jego wiązania, ciężaru czy wymaganego stopnia zbrojenia. Zwykły beton należy do najmocniejszych, potrafi jednak przysporzyć problemów na placu budowy podczas układania, a po stwardnieniu zdarza się, że pęka. Producenci oferują więc domieszki chemiczne i dodatki mineralne, dzięki którym otrzymuje się beton o specjalnym przeznaczeniu. Domieszki są dodawane podczas mieszania betonu w ilości nie większej niż 5% masy spoiwa. Ich właściwości są wykorzystywane m.in. do redukowania ilości wody, napowietrzania (poprawiania mrozoodporności), uszczelniania, a także przyspieszania lub opóźniania wiązania. Do betonu stosuje się także dodatki, zazwyczaj w ilości przekraczającej 5% masy spoiwa, które mogą być także zawarte w samym cemencie. Są to najczęściej drobnoziarniste składniki poprawiające właściwości betonu.

Na rynku są dostępne produkty pozwalające na uzyskanie najrozmaitszych właściwości betonu. Dzięki domieszkom chemicznym oraz dodatkom mineralnym możliwe jest osiągniecie m.in. lepszych cech technicznych betonu, czasu jego wiązania, ciężaru oraz stopnia zbrojenia.

Klasa betonu

Najważniejszą cechą betonu jest jego wytrzymałość związana z wielkością naprężeń ściskających, które beton może przenieść. Opisuje ją klasa betonu, oznaczona symbolem literowo-liczbowym (np. C8/10), gdzie liczby po literze C oznaczają wymaganą dla danej klasy minimalną wytrzymałość na ściskanie określoną na próbkach kontrolnych; pierwsza liczba dotyczy próbek walcowych, a druga - sześciennych. W przypadku betonów zwykłych i ciężkich ich klasę oznacza się symbolem C../.., dla betonów lekkich norma ta jest opisywana literami LC../... W budownictwie jednorodzinnym najczęściej stosuje się mieszanki o symbolach C8/10, C12/15, C16/20, C20/25, C25/30.

Wytrzymałość betonu na ściskanie zależy od co najmniej kilku parametrów. Wpływ na nią ma rodzaj (wytrzymałość) kruszywa, sposób i czas obciążenia, a także warunki termiczno-wilgotnościowe, w których materiał znajdzie zastosowanie. Największe znaczenie ma jednak procentowy udział cementu w mieszance – im go więcej, tym produkt jest bardziej wytrzymały. Zwiększenie proporcji na rzecz cementu posiada też, niestety, negatywne skutki. Dotyczą one głównie skurczu, który wywołuje zbyt duże naprężenia, powodujące pęknięcia. Te niechciane efekty można próbować ograniczyć, stosując w tym celu specjalne zbrojenie przeciwskurczowe. Lepszym rozwiązaniem jest jednak użycie betonu o wysokiej wytrzymałości wraz z odpowiednimi domieszkami chemicznymi.

Najważniejszą cechą betonu jest jego wytrzymałość. Opisuje ją klasa betonu, oznaczona symbolem literowo-liczbowym (np. C8/10), gdzie liczby po literze C definiują wymaganą dla danej klasy minimalną wytrzymałość na ściskanie.

Obecnie producenci oferują bardzo szeroką gamę najrozmaitszych rodzajów betonu, który klasyfikuje się w zależności od przyjętego kryterium. Tym wyznacznikiem może być gęstość pozorna (beton ciężki, zwykły oraz lekki), rodzaj użytego spoiwa (m.in. cementowy, gipsowy, wapienny), rodzaj kruszywa (m.in. żwirobeton, żużlobeton, gruzobeton, keramzytobeton oraz trocinobeton), czy też struktura (m.in. zwarty, półzwarty, jamisty, komórkowy).