Dom szkieletowy czy dom z bali?

Inwestorzy pragnący wybudować dom drewniany często zastanawiają się, czy wybrać dom szkieletowy, czy z bali. Jakie są wady i zalety obydwóch technologii? Która z nich jest szybsza, a która tańsza?

Zanim odpowiemy na pytania zawarte we wstępie, wyjaśnimy jedną kwestię: zarówno domy szkieletowe jak i z bali można budować na kilka sposobów, wykorzystując różne materiały i technologie. Domy w szkielecie drewnianym powstają w tradycyjny sposób na budowie lub są produkowane w fabryce jako domy prefabrykowane. Z kolei w domach z bali ściany wykonuje się z różnych elementów: z bali pełnych, klejonych, warstwowych. Aktualnie obowiązujące przepisy w zakresie współczynnika przenikania ciepła w zasadzie uniemożliwiają budowę domu z samych bali litych, dlatego zazwyczaj buduje się je z ociepleniem od wewnątrz.

W Polsce domy z bali litych buduje się z ociepleniem od wewnątrz
W Polsce domy z bali litych buduje się z ociepleniem od wewnątrz

Która technologia jest najszybsza?

Budowa wszystkich domów z drewna, bez względu na rodzaj technologii, wymaga wykonania tradycyjnych fundamentów. Są to jedyne roboty mokre realizowane na placu budowy. Wszystkie pozostałe prace można prowadzić przez cały rok, również zimą, a podczas wznoszenia budynku nie trzeba robić przerw technologicznych. Dlatego też dom drewniany buduje się zdecydowanie szybciej niż murowany. Jednak domy drewniane powstają w różnym tempie. Najszybciej wznosi się domy szkieletowe prefabrykowane, gdyż to w fabryce produkuje się większość elementów. Zazwyczaj na plac budowy przyjeżdżają gotowe ściany z zamontowaną izolacją, stolarką okienną i drzwiową. W takich ścianach nie ma mostków termicznych, które często pojawiają się w domach powstających w całości na placu budowy, czy to szkieletowych, czy z bali. Technologia prefabrykowana ma jeszcze jedną przewagę nad pozostałymi: nie popełnia się tutaj błędów wykonawczych, które na placu budowy zdarzają się dosyć często.

Domy drewniane buduje się zdecydowanie szybciej niż murowane. Najszybciej wznosi się domy szkieletowe prefabrykowane, gdyż to w fabryce produkuje się większość elementów.

Jaki dom jest najtańszy?

Domy szkieletowe powstające na budowie są tańsze niż domy z bali. Domy z bali, jako że wykorzystuje się w nich dużo litego drewna, wymagają nakładu dużych środków podczas budowy. Ponadto potrzebna jest tutaj wykwalifikowana ekipa, a tych specjalizujących się w tradycyjnych domach z bali jest stosunkowo niewiele, dlatego koszty robocizny też są spore. Jeśli chodzi o koszty eksploatacji tych budynków to dużo zależy od konkretnych rozwiązań. Tańsze w eksploatacji są domy z przegrodami zewnętrznymi o niskim współczynniku przenikania ciepła, pozbawione mostków termicznych.

W technologii szkieletowej bezpieczniejsza jest konstrukcja o mniejszym rozstawie słupków
W technologii szkieletowej bezpieczniejsza jest konstrukcja o mniejszym rozstawie słupków

Izolacyjność cieplna 

Jeśli chodzi o domy z bali to – jak już wspomnieliśmy w pierwszym akapicie – najczęściej buduje się je z ociepleniem od wewnątrz. Polskie przepisy w zakresie współczynnika przenikania ciepła są tak skonstruowane, że aby ściana z bali pełnych spełniła ich wymagania, musiałaby mieć grubość ponad 60 cm. Dzieje się tak dlatego, że przy obliczaniu współczynnika przenikania ciepła nie uwzględnia się wszystkich właściwości drewna (m.in. jego pojemności cieplnej). Równocześnie brak jest oddzielnych regulacji dotyczących domów z bali. Tymczasem w krajach, w których budownictwo drewniane jest dobrze rozwinięte, buduje się domy z bali prostokątnych o grubości 20 cm lub okrągłych o średnicy 25 cm i większej, i takie ściany uznaje się za wystarczające.

Drewno lite jest materiałem mającym niską izolacyjność cieplną (wysoki współczynnik przewodzenia ciepła), ale dużą pojemność cieplną. Badania wykazały, że ściany z bali litych działają w podobny sposób jak ściany wykonane w szkielecie drewnianym. Te ostatnie mają niską pojemność cieplną i wysoką izolacyjność cieplną.

Z powodu dużej pojemności cieplnej w domu z bali litych temperatury nie zmieniają się tak szybko jak w domu szkieletowym. Z kolei budynek szkieletowy szybciej traci ciepło, ale też szybciej się nagrzewa – co można uznać zarówno za jego wadę, jak i zaletę. Izolacyjność cieplna domu szkieletowego zależy tylko od grubości i rodzaju zastosowanej termoizolacji, a konstrukcja drewniana tworzy mostki termiczne i zwiększenie jej grubości nie wpływa na właściwości cieplne przegrody.

Najważniejsze jest, by do budowy wybierać specjalistów z odpowiednią wiedzą i doświadczeniem oraz zapewnić właściwy nadzór nad robotami. Bardzo ważne jest również, by na konstrukcję wybrać drewno odpowiedniej jakości.

Odporność ogniowa 

Aby zapewnić budynkom drewnianym odpowiednią odporność ogniową w przypadku pojawienia się ognia wewnątrz, powinno się na ścianach układać płyty gipsowo-kartonowe. Jeśli inwestor zechce mieć ściany z desek drewnianych, płyty należy ułożyć pod deskami. Dotyczy to zarówno domów szkieletowych, jak i z bali z ociepleniem. Jeśli chodzi o bale lite, to spalają się one z prędkością około 1 mm na minutę, a zwęglenie pojawiające się na ich powierzchni chroni je przed spaleniem. Niezabezpieczone drewno lite ma klasę odporności ogniowej D (dla porównania: najwyższa klasa to A1 i ma ją np. beton, który jest materiałem niepalnym). Z kolei w domach szkieletowych bezpieczniejsza jest konstrukcja o mniejszym rozstawie słupków (40 cm zamiast 60 cm), a ich odporność ogniową zwiększa poszycie z płyt gipsowo-kartonowych. Ponadto lepsze jest drewno strugane, gdyż płomienie ślizgają się po jego powierzchni. Niezależnie od powyższego w każdej z technologii drewno zabezpiecza się odpowiednimi środkami ogniochronnymi.

W domu z bali elewacji nie trzeba wykańczać innym materiałem
W domu z bali elewacji nie trzeba wykańczać innym materiałem

Wykończenie domów z drewna

Zarówno dom szkieletowy jak i z bali ocieplonych można wykończyć w dowolny sposób. Różnice pojawiają się w sposobie wykonania elewacji. W domu z bali nie trzeba jej robić, natomiast dom szkieletowy można wykończyć tynkiem lub okładziną drewnianą. W każdej z technologii wszystkie elementy, z wyjątkiem fundamentów, wykonuje się z drewna i nie ma pomiędzy nimi znaczących różnic.

Która technologia jest lepsza?

Na takie pytanie nie sposób udzielić jednoznacznej odpowiedzi, gdyż każda technologia ma swoje wady i zalety, przy każdej można popełnić błędy, można też wybudować dom szybko i bez większych problemów. Najważniejsze jest, by do budowy wybierać specjalistów z odpowiednią wiedzą i doświadczeniem oraz zapewnić właściwy nadzór nad robotami w postaci kierownika budowy, a nawet inspektora nadzoru inwestorskiego, znających technologię drewnianą. Bardzo ważne jest również, by na konstrukcję wybrać drewno odpowiedniej jakości. W przypadku technologii szkieletowej powinno być ono suszone komorowo i czterostronnie strugane. Z kolei domy z bali można budować zarówno z drewna suszonego jak i mokrego. Z tym że w tym drugim przypadku, ze względu na spodziewane osiadania budynku, trzeba w odpowiedni sposób zamontować ściany działowe, stolarkę i poszycie.

Komentarze

  • Fanhome 2020-08-14T00:37:25Z

    Dzieki wielkie za ciekawie zredagowany art. +wiedze w nim wykorzystana, ktora ma najwieksze znaczenie!. Pozdrawiam.