Ekologiczny dom energooszczędny

Idealną sytuacją byłoby stworzenie budynków „zeroenergetycznych", których ciepło pozyskiwane jest z otoczenia, czyli odzyskiwane ze ścieków i wentylacji lub wydzielone w czasie funkcjonowania sprzętu AGD. Uzyskanie takiego poziomu energooszczędności byłoby zapewne możliwe, lecz przy bardzo dużych nakładach inwestycyjnych i uciążliwej obsłudze urządzeń. Ale nie o to architektom i użytkownikom chodzi, gdyż projektu domu nie tworzy się wyłącznie dla samych oszczędności, lecz dla ludzi, którzy mają w nim odnaleźć spokój i harmonię.

Energooszczędny - co to znaczy?

Jeżeli zależy nam na zmniejszeniu emisji dwutlenku węgla oraz wykorzystaniu naturalnych rezerw nośników energii pierwotnej takich jak gaz ziemny, ropa naftowa i węgiel, warto zastanowić się nad budową domu energooszczędnego. Pod pojęciem domu energooszczędnego rozumie się obiekt mieszkalny, w którym zastosowane rozwiązania techniczne pozwalają uzyskać wartość 70 kWh/m²/rok, zaś zużycie energii pierwotnej (zawartej w paliwie i dostarczonej u źródła) na ogrzewanie, przygotowywanie ciepłej wody użytkowej, oświetlenie i pracę urządzeń elektrycznych w takim domu wynosi około 250 kWh/m²/rok. Do elementów, na których możemy oszczędzić, należą m.in. urządzenia do automatycznej regulacji działania instalacji grzewczych, okna oraz ściany charakteryzujące się niskimi wartościami współczynnika przenikania ciepła, rekuperatory ciepła z usuwanego powietrza wentylacyjnego czy wysokosprawne kotły, ale nie bez znaczenia pozostaje sam projekt budynku.

Wybór działki

Od czego należy zacząć poszukiwanie idealnych rozwiązań dla naszego domu bogatego w oszczędzoną energię? Pierwszym krokiem jest wybór działki, na której chcemy nasz wymarzony dom postawić. Przy przeglądaniu dostępnych ofert warto skupić się na uwzględnieniu ukształtowania terenu, które sprzyjałoby oszczędności energii, czyli należy wziąć pod uwagę rzeźbę terenu oraz usytuowanie budynku względem stron świata. Należy podkreślić, że teren specyficznie ukształtowany może wymagać indywidualnego projektu.

 

Wybór projektu domu

 

Za sprawą przemyślanych rozwiązań, czasem kosztem wymarzonego charakteru domu, można uzyskać oszczędności na jego ogrzewaniu wynoszące kilkanaście procent, co przekłada się na kilkuset złotych rocznie. Pozostaje więc pytanie: jak dobrze wybrać projekt domu energooszczędnego? Oto kilka wskazówek.

Mały dom o prostej bryle

W myśl starej dobrej zasady im mniejszy dom, tym mniejsze koszty budowy i użytkowania wynikające z konieczności ogrzania skromniejszej przestrzeni. Nie bez znaczenia pozostaje kształt bryły budynku. Warto, aby była ona zwarta, a powierzchnie przegród zewnętrznych niewielkie. Uzyska się w ten sposób minimalne straty ciepła. Istotna jest także stosunkowo duża kubatura domu, bo wtedy ogrzane powietrze wolniej się oziębia. Sam budynek powinien być zaprojektowany na planie kwadratu lub prostokąta. Przy czym należy unikać propozycji o rozbudowanej bryle z lukarnami, wykuszami lub podcieniami. Po prostu elementy te niepotrzebnie zwiększają powierzchnię przegród zewnętrznych. Chodzi o to, aby stosunek przegród zewnętrznych do kubatury domu (A/V) był jak najmniejszy.

Rozkład pomieszczeń względem stron świata

Kolejną kwestią jest rzut pomieszczeń budynku. Powinien on być zaplanowany zgodnie z zasadami hierarchii temperaturowej. Warto zastosować tak zwane strefy buforowe, czyli oddzielić część gospodarczą (np. garaż), w której panuje znacznie niższa temperatura, dodatkowym pomieszczeniem. Należy jednak zachować umiar w dzieleniu wnętrza, gdyż wówczas zwiększamy prawdopodobieństwo przegrzewania nasłonecznionej strefy południowej, zaś równolegle pojawia się konieczność dogrzewania części północnej.

Wskazane jest, aby obiekt mieszkalny był piętrowy, najlepiej z dachem płaskim lub o małym kącie nachylenia, zaś poszczególne kondygnacje były jak najniższe przy zachowaniu obowiązujących norm. Jeśli zdecydujemy się na budowę domu piętrowego lub posiadającego poddasze użytkowe, to oszczędzimy na jego ogrzewaniu nawet do kilkuset złotych rocznie, czego byśmy nie uzyskali przy ogrzewaniu domu parterowego o identycznej powierzchni użytkowej i ociepleniu.

Materiały budowlane i technologia wykonania

Następna sprawa dotyczy wykorzystania do budowy materiałów akumulujących ciepło, szczególnie gdy chodzi o ściany, podłogę i strop. Do tego celu najlepiej użyć cegły pełnej, betonu lub kamienia, również w przypadku domów drewnianych lub szkieletowych.

Warto pamiętać o wyborze odpowiedniej technologii wykonania budynku, która zapewni izolacyjność termiczną. Sprzyjać temu może dwuwarstwowa budowa ścian, gdzie część konstrukcyjna może być wzniesiona z prefabrykowanych elementów keramzytobetonowych, ceramiki tradycyjnej lub silikatów. Nie da się także uniknąć starannego ocieplenia odpowiednio grubą warstwą izolacji termicznej ścian, podłóg i dachu domu. Będą one spełniały swoje zadanie, jeśli zostaną prawidłowo ułożone. Należy eliminować przerwanie lub pocienienie warstw izolacji, gdyż powodują one powstanie tzw. mostków termicznych, czyli miejsc, przez które ucieka ciepło.

Szczelność budynku

Istotną sprawą jest również szczelność obiektu. Szczelne muszą być nie tylko okna i drzwi, ale także ściany i dach. Okna dobrej jakości mogą okazać się na wagę złota. Powinny one przepuszczać energię słoneczną, jednocześnie minimalizując straty ciepła. Koniecznością staje się zamontowanie mechanicznej wentylacji nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepła oraz odpowiedniej instalacji grzewczej.

To tylko kilka kwestii, na które inwestor musi zwrócić uwagę. Jedno jest pewne – budowa wymarzonego domu energooszczędnego wymaga przemyślanych rozwiązań, które w przyszłości zaprocentują.