Idealny projekt domu - o czym warto pamiętać przy wyborze projektu?

1. Wybór powierzchni w projekcie domu – jaka najlepsza?

Podczas planowania powierzchni użytkowej budynku, należy wziąć pod uwagę nie tylko liczbę domowników, ale również możliwość powiększenia się rodziny w przyszłości. Jeszcze do niedawna w Polsce budowano domy o dużej powierzchni z nadzieją, że później pozostanie w nich dorosłe potomstwo. Industrializacja i urbanizacja sprawiły, że wiele domów w tym momencie zamieszkują sami rodzice na emeryturze, przez co nierzadko ciężko jest im utrzymać dom o takich gabarytach. Dlatego zanim pokusimy się o sporą nieruchomość, lepiej kilka razy przemyśleć możliwości finansowe za kilkadziesiąt lat, uwzględniając najgorszy scenariusz.

Większość domów, które obecnie budowanych jest w Polsce, posiada powierzchnię w przedziale 100-150 m2.

Większość domów, które obecnie budowanych jest w Polsce, posiada powierzchnię w przedziale 100-150 m2. Dom o takiej powierzchni z powodzeniem wystarczy dla 5-osobowej rodziny lub nawet dla rodziny wielopokoleniowej. Wybierając powierzchnię, zastanówmy się, czy w przyszłości nie będziemy chcieli prowadzić np. działalności gospodarczej w domu. Wtedy warto wygospodarować dodatkową przestrzeń, która do czasu realizacji działalności może pełnić funkcję pomieszczenia gospodarczego lub pokoju gościnnego. Takie pomieszczenie powinno w tym przypadku znajdować się w miarę możliwości jak najbliżej wejścia do domu.

2. Dom parterowy, piętrowy czy z poddaszem? Jaki projekt wybrać?

Gdybyśmy kierowali się wyłącznie łatwością budowy, bezkonkurencyjny będzie tutaj projekt domu parterowego. Nie musimy w nim bowiem wykonywać bardzo solidnego stropu czy schodów. Takie domy uchodzą ponadto za łatwe w użytkowaniu. W budynku, gdzie nie ma schodów, możemy łatwo poruszać się w każdym wieku. Jednak niezaprzeczalną wadą domów parterowych jest droższa budowa, która spowodowana jest koniecznością wykonania większej powierzchni podłogi na gruncie, fundamentów oraz kosztownego dachu. Ponadto dom parterowy nie będzie możliwy w realizacji na mniejszej działce, ze względu na sporą powierzchnię zabudowy.

Dom parterowy nie będzie możliwy w realizacji na mniejszej działce, ze względu na sporą powierzchnię zabudowy.

Z powyższych względów duży procent inwestorów decyduje się jednak na dom piętrowy, który z łatwością można posadowić nawet na małej posesji. Jednak budowa domu piętrowego również nie należy do najtańszych. Musimy bowiem wykonać bardzo trwałe i wytrzymałe stropy (oraz dobrze zaizolowane akustycznie) oraz kosztowne schody. Dodatkowo wydzielona klatka schodowa wymaga poza tym wygospodarowania ok. 10 m² powierzchni. Rozwiązaniem pośrednim pomiędzy domem parterowym a piętrowym, jest wybór projektu domu z poddaszem użytkowym. Taki dom będzie należał do stosunkowo najtańszych w budowie. Minusem jest mniejsza powierzchnia użytkowa na poddaszu (ze względu na skosy) oraz konieczność przeznaczenia dodatkowego miejsca na schody.

3. Dom z piwnicą czy bez? Opinie

Dość kłopotliwa okazuje się także decyzja na temat budowy piwnicy w domu. Niegdyś piwnica była miejscem na spiżarnię, domowy warsztat lub kotłownię. Dziś coraz więcej osób rezygnuje z budowy podpiwniczenia i lokalizuje dodatkowe pomieszczenia gospodarcze na parterze lub jako obiekty wolnostojące. Powód jest w większości jeden – oszczędność. Budowa piwnicy generuje bowiem wysokie koszty wykonania izolacji przeciwwodnej, a jeśli wody gruntowe mają dość wysoki poziom – koszty są jeszcze wyższe ze względu na trudność w realizacji budowy.

Dziś coraz więcej osób rezygnuje z budowy podpiwniczenia i lokalizuje dodatkowe pomieszczenia gospodarcze na parterze lub jako obiekty wolnostojące.

Istnieją jednak opinie przemawiające za budową piwnicy. Właściciele takich domów podkreślają, że piwnica to duża oszczędność przestrzeni, która jest szczególnie ważna na małej lub wąskiej działce. Piwnicę opłaca się również budować wtedy, gdy ze względu na pochyłe ukształtowanie terenu musielibyśmy wykonać wysoki fundament. Wtedy rzeczywiście uzasadniona będzie budowa podpiwniczenia domu.

4. Kotłownia w projekcie domu – jaki rodzaj ogrzewania?

Projektując lokalizację kotłowni, powinniśmy kierować się wygodą i dobrym połączeniem tego pomieszczenia względem całego domu. Architekci w gotowych projektach domów najczęściej lokalizują kotłownię między garażem a wejściem do domu. Musimy również pamiętać o wymaganych wymiarach kotłowni czy sposobie wentylacji pomieszczenia, które będą zależeć od rodzaju źródła ciepła, o czym traktują przepisy budowlane. O kotłowni zgodnej z prawem budowlanym piszemy w osobnym artykule.

Oczywiście najwygodniejszym rozwiązaniem jest instalacja urządzeń korzystających z odnawialnych źródeł energii. Będą to np. bezobsługowe pompy ciepła (niektóre z nich nie wymagają gospodarowania żadnego dodatkowego miejsca – mogą być zamontowane np. na ścianie budynku – jak powietrzna pompa ciepła) czy wydajne panele fotowoltaiczne, na które można uzyskać dofinansowanie.

Projektując lokalizację kotłowni, powinniśmy kierować się wygodą i dobrym połączeniem tego pomieszczenia względem całego domu.

Wśród tradycyjnych źródeł ogrzewania najmniej kłopotliwy będzie kocioł gazowy. To urządzenie niemal bezobsługowe oraz niewymagające gospodarowania dodatkowego miejsca na opał. Co więcej, kocioł gazowy możemy zamontować nie tylko w oddzielnej kotłowni, ale i kuchni czy w korytarzu. Jeżeli kocioł ma otwartą komorę spalania, w takim przypadku wymagana będzie jednak dodatkowa wentylacja pomieszczeń.

Zdecydowanie ostrzejsze wymagania są stosowane dla kotłów na paliwo stałe. Chodzi tutaj o minimalne wymiary pomieszczenia na kocioł na paliwo, jego odległość od ścian, wymogi wentylacyjne czy konieczność wykonania wpustu kanalizacyjnego w podłodze. Dodatkowo konieczne będzie wygospodarowanie miejsca na opał. Ponadto kocioł na paliwo stałe nie jest wygodnym urządzeniem. Musi być stale doglądany i obsługiwany przez mieszkańców. Dodatkowo konieczne będzie wygospodarowanie miejsca na opał. Jeżeli jednak zdecydujemy się na takie źródło ciepła, warto zaplanować drzwi, które będą wychodzić bezpośrednio na zewnątrz, aby transport opału czy popiołu nie musiał przebiegać przez inne pomieszczenia w domu.

5. Podział pomieszczeń w projekcie domu

Wszystkie pomieszczenia w domu musimy zgrupować według tego, jakich potrzebują instalacji. Najlepiej, aby łazienki znajdowały się obok siebie lub jedna pod drugą. Pozwoli to na zastosowanie jednego kanału kanalizacyjnego oraz wentylacyjnego.

Jak najbliżej łazienek i kuchni powinniśmy usytuować pomieszczenie, gdzie będzie znajdować się zbiornik na ciepłą wodę użytkową. Dzięki temu woda nie będzie się wychładzać, płynąc krótki odcinkami rur.

Poza tym warto pomyśleć o intensywności hałasu w poszczególnych pomieszczeniach i zgrupować je tak, by natężenie hałasu nie było uciążliwe. Chodzi tu głównie o oddzielenie strefy dziennej od nocnej. W domach piętrowych czy poddaszem użytkowym podział ten jest naturalny dzięki rozdzieleniu kondygnacją.

6. Jaką zaprojektować kuchnię? Otwartą czy zamkniętą?

Kolejny krok to planowanie kuchni. Może być to wydzielone pomieszczenie, jednak w większości nowych projektów domów kuchnia ma formę dużego aneksu, będącego elementem pokoju dziennego. Zarówno kuchnia otwarta, jak i zamknięta, mają swoje wady i zalety. W przypadku kuchni w osobnym pomieszczeniu, unikamy przedostawania się zapachów do salonu. W takiej kuchni łatwiej tez jest utrzymać porządek.

W przypadku kuchni w osobnym pomieszczeniu, unikamy przedostawania się zapachów do salonu.

Jeżeli natomiast wybierzemy aneks, jest on bardziej komfortowy dla osób, które gotują nieczęsto, a posiłki i tak wolą spożywać w pokoju dziennym. W takim przypadku warto jednak pomyśleć o dodatkowej spiżarni przylegającej do aneksu, o powierzchni ok. 3 m2. Pozwoli to na utrzymanie porządku w aneksie.

7. Garaż wolnostojący czy w bryle domu?

Powierzchnię garażu musimy dobrać z myślą o liczbie samochodów, które w przyszłości będziemy tam parkować. Pamiętajmy także, że garaż jest często także pomieszczeniem gospodarczym czy warsztatem, dlatego warto pomyśleć albo o większej powierzchni, albo o budowie dodatkowego pomieszczenia.

Gdy planujemy garaż w bryle budynku, dobrze, jeśli możemy bezpośrednio wejść z niego do domu. Garaż w bryle budynku jest o tyle korzystny, że daje nam wygodę użytkowania. Jest także tańszy w budowie, niż murowany garaż wolnostojący. Budowa garażu w bryle budynku to koszt 20-30 tys. zł. Garaż wolnostojący to natomiast koszt nawet 40 tys. zł. Jednak garaż w bryle domu może generować duże straty ciepła, dlatego nie zawsze jest on dobrym wyjściem.

Powierzchnię garażu musimy dobrać z myślą o liczbie samochodów, które w przyszłości będziemy tam parkować.

Alternatywą dla budowy garażu może być wiata drewniana. Jej budowa to koszt rzędu 3-5 tys. zł, a jest w stanie w podstawowym zakresie ochronić samochód przed czynnikami atmosferycznymi. O projektach domów z wiatą zamiast garażu, piszemy w osobnym artykule.

Gdzie najlepiej zaplanować garaż? Większość opinii skłania się ku umiejscowieniu go na poziomie gruntu. Ma to swoje uzasadnienie. Garaż w piwnicy jest niewygodny i zimą może sprawiać problemy. Z garażem na poziomie gruntu nie będzie takiego kłopotu.

8. Jaka bryła domu jednorodzinnego? Jaki dach?

Wśród inwestorów znajdziemy wiele opinii, że dom o skomplikowanej bryle wygląda okazale i prezentuje się o wiele efektowniej niż dom o bryle na planie prostokąta czy kwadratu. Jednak gdy chodzi o koszty budowy, najlepiej jest zdecydować się na prosty dom, o jak najmniejszej liczbie załamań czy elementów dodatkowych, jak wykusze czy lukarny. Poza mniejszymi kosztami budowy, w przypadku prostego domu zaoszczędzimy również na późniejszej eksploatacji, dzięki minimalizacji ryzyka powstania mostków cieplnych.

Ggdy chodzi o koszty budowy, najlepiej jest zdecydować się na prosty dom, o jak najmniejszej liczbie załamań czy elementów dodatkowych, jak wykusze czy lukarny.

Poza brakiem wykuszy i lukarn, warto zrezygnować także z balkonów. Są one bowiem częstą przyczyną strat ciepła w budynku. Nie warto również budować wielopołaciowego dachu. Po pierwsze jego wykonanie jest trudne, czego efektem mogą być przecieki. Po drugie, dach wielopołaciowy jest znacznie droższy od dwu- czy czterospadowego.

9. Projekt domu i jego lokalizacja względem stron świata

To kolejny ważny i niestety często pomijany aspekt. A zwrócenie na niego uwagi pozwoli nie tylko na komfort mieszkania, ale także oszczędności w eksploatacji domu. Jak zatem zaplanować dom, uwzględniają strony świata?

Pomieszczenia, w których będzie spędzać najwięcej czasu (czyli np. salon), powinny znajdować się od południa. Ta strona jest bowiem najmocniej nasłoneczniona, co pozwoli nam na korzystanie z największej ilości naturalnego światła w ciągu dnia. Dodatkowo okna po stronie południowej mogą się dogrzewać z pomocą promieni słonecznych, dzięki czemu pomieszczenia będą lepiej dogrzane w zimie.

Na północy lub wschodzie najlepiej umieścić sypialnię. Na wschodzie można również zaplanować taras czy ogród zimowy. W tym miejscu ilość światła jest umiarkowana, dzięki czemu możemy w nim zarówno odpoczywać, jak i np. spożywać posiłki latem.

10. Jaki projekt domu wybrać? Gotowy czy indywidualny?

Większość osób decyduje się projekt gotowy z katalogu. Taki projekt jest o wiele tańszy od indywidualnego, a także możemy wybierać z dużej oferty wielu pracowni. Poza tym realizację gotowego projektu często możemy zobaczyć na żywo, ponieważ istnieje duża szansa, że już ktoś wcześniej wybudował taki dom. Przykładowe realizacje projektów domów możemy zobaczyć na stronie galerie.tooba.pl, gdzie inwestorzy sami dodają zdjęcia z budowy i pokazują wykończone domy według gotowych projektów. Projekt gotowy ponadto – jeśli nie wprowadzimy w nim wiele zmian – będzie dużą oszczędnością dla inwestora.

Większość osób decyduje się projekt gotowy z katalogu. Taki projekt jest o wiele tańszy od indywidualnego, a także możemy wybierać z dużej oferty wielu pracowni.

Jeśli natomiast planujemy wprowadzać duże zmiany, lepiej jest zdecydować się na projekt indywidualny. Może się bowiem okazać, że zlecenie architektowi zaprojektowanie domu od początku do końca będzie tańsze, niż adaptacja projektu gotowego do wymagań inwestora czy warunków lokalnych.

Przeczytaj także >> Projekt domu - 15 zasad dobrego wyboru!