Skuteczna wentylacja naturalna w domu

Wentylacja to wymiana powietrza zużytego na świeże pochodzące z zewnątrz domu. Zużyte powietrze to takie, które zawiera zbyt dużą ilość dwutlenku lub tlenku węgla oraz wilgoci, a także powietrze brzydko pachnące czy też zanieczyszczone kurzem i dymem papierosowym. Zła jakość powietrza w pomieszczeniu powoduje nie tylko dyskomfort związany z oddychaniem, ale może być także przyczyną innych dolegliwości, na przykład wysuszenia czy podrażnienia oczu, wysuszenia błon śluzowych, bólu głowy oraz zmęczenia, rozkojarzenia, osłabienia, a nawet depresji. Niewłaściwa wymiana powietrza może wpływać nie tylko na mieszkańców, ale też na sam budynek. Zła wentylacja powoduje także zawilgocenie pomieszczeń, co sprzyja rozwojowi grzybów oraz pleśni, które działają rakotwórczo. Skuteczna wymiana powietrza zapewnia właściwe i bezpieczne użytkowanie urządzeń gazowych, czyli kotła, kuchenki czy domowego kominka.

Planowanie instalacji wentylacyjnej

Projekt wentylacji powinien być tak zaplanowany, by godził ze sobą dwa sprzeczne cele, a więc ekonomiczny dążący do ograniczania intensywności wymiany powietrza ze względu na straty energii oraz zdrowotny mający na celu zapewnienie odpowiedniej ilości świeżego powietrza z zewnątrz oraz usuwanie zanieczyszczonego powietrza ze względu na samopoczucie mieszkańców i kondycję budynku.

Działanie wentylacji naturalnej

Najczęściej stosowana w Polsce jest wentylacja naturalna zwana grawitacyjną. Jej działanie opiera się na ruchu powietrza wywołanego poprzez różnicę między temperaturą wewnątrz budynku i na zewnątrz. Ciepłe powietrze znajdujące się wewnątrz domu unosi się do góry i zostaje naturalnie wyparte pionowymi kanałami wentylacyjnymi. W ten sposób w pomieszczeniu powstaje podciśnienie, które sprawia, że do środka napływa przez szczeliny i nawiewniki świeże powietrze z zewnątrz, a następnie przepływa do pozostałych pomieszczeń, w których znajdują się kratki wentylacyjne. Wentylacja będzie działała poprawnie, jeśli na trasie przepływu powietrza nie będzie więcej niż dwóch par drzwi. W przeciwnym wypadku w pomieszczeniu pośrednim należy zamontować dodatkową kratkę nawiewną. Kiedy powietrze w pomieszczeniach się ociepli, także przepływa przez kratki wentylacyjne do pionowych kanałów i zostaje usunięte na zewnątrz. To najtańszy system wentylacyjny, jednak ma podstawową wadę, a mianowicie wysokie koszty związane z ogrzaniem zimnego powietrza napływającego do domu przez szczeliny.

Wady wentylacji grawitacyjnej

System wentylacji grawitacyjnej nie daje nam pełnej możliwości kontroli ilości napływającego powietrza. Działanie wentylacji grawitacyjnej jest więc uzależnione od warunków atmosferycznych, a więc od temperatury powietrza i siły wiatru. Zimą, gdy różnica temperatur wewnątrz i na zewnątrz domu jest duża, działa intensywnie, a więc do domu napływa więcej zimnego powietrza, więc wydajemy sporo na ogrzewanie domu. Latem, gdy są upały, nie działa w ogóle. Przyjmuje się, że wentylacja grawitacyjna działa właściwie, gdy temperatura powietrza na zewnątrz wynosi 12°C i mniej. W przypadku gdy na zewnątrz jest cieplej, różnica temperatur jest nieduża i naturalny ciąg w kanałach wentylacyjnych zanika. Wymiana powietrza może się wtedy odbywać poprzez otwarte okna, a reguluje ją wiatr.

Sprawna wentylacja

Liczba kanałów wentylacyjnych w domu powinna być zależna od liczby pomieszczeń, z których trzeba usuwać zużyte powietrze. Zgodnie z przepisami kanały wywiewne w domach z wentylacją grawitacyjną powinny znajdować się w kuchniach, łazienkach, toaletach, wszystkich pomieszczeniach bez okien, a więc na przykład garderobach, spiżarniach i schowkach, oraz w pomieszczeniach, które są oddzielone więcej niż dwiema parami drzwi od najbliższego kanału wywiewnego. Należy także pamiętać, że w przypadku domów dwukondygnacyjnych kanały wentylacyjne powinny znajdować się w każdym pomieszczeniu na górze.

Siła ciągu w kanałach wentylacyjnych zależy nie tylko od długości kanału, ale także od oporów, na które natrafia powietrze. Osłabiać ciąg będą nawet drobne wypustki na wewnętrznej powierzchni kanału, nierówności oraz wszelkie załamania oraz odchylenia od pionu. Niedopuszczalne jest prowadzenie kanałów wywiewnych poziomo nawet na krótkich odcinkach. Wykonana w ten sposób wentylacja będzie całkowicie nieskuteczna.