Oczyszczanie powietrza w domu – znasz te sposoby? Smog – stop!

 

 

Czym właściwie jest smog?

W skład smogu wchodzą związki chemiczne, jak: tlenki siarki, tlenek azotu, tlenki węgla, sadza, pyły. Na powstawanie smogu wpływa ukształtowanie terenu w formie niecki oraz bezwietrzna pogoda. Smog jest zjawiskiem skrajnego zanieczyszczenia powietrza. Tworzy się, kiedy szkodliwe substancje osiągną bardzo wysoką koncentrację, a jednocześnie bezwietrzna pogoda uniemożliwia ich rozproszenie. Niewidoczne gołym okiem cząsteczki ulegają czasem koncentracji i mieszając się z mgłą, tworzą gęstą warstwę określaną jako smog. Co szczególnie ważne, utrzymujący się smog stanowi zagrożenie dla zdrowia człowieka. Powoduje choroby układu oddechowego, alergie, ma związek z chorobami niedokrwiennymi serca.

Na skutek emisji powodowanych przez samochody, przemysł i rolnictwo szkodliwe czynniki każdego dnia trafiają do atmosfery. Są wśród nich cząsteczki stałe (pył i sadza) oraz gazy w postaci amoniaku, tlenków azotu i gazów cieplarnianych. Substancje te mieszają się ze sobą i wchodzą w złożone reakcje chemiczne. Tworzy się w ten sposób wtórne dodatkowe zanieczyszczenie powietrza. 

Smog zimowy i letni

W chłodnych miesiącach powstaje nad wielkomiejskimi obszarami zagrożenie ze strony smogu zimowego. Głównymi sprawcami zjawiska są tlenki siarki, azotu, tlenek węgla i pył pompowany do atmosfery przez ciepłownie węglowe, piece i samochody. Dwutlenek siarki reaguje w powietrzu z wodą, tworząc toksyczne kwasy.

Latem pod wpływem promieniowania słonecznego powstają z pierwotnych zanieczyszczeń (typu tlenki azotu albo tlenek węgla) tak zwane fotooksydanty. Zalicza się do nich przede wszystkim ozon, który w pobliżu gruntu stanowi szkodliwy gaz drażniący.

Do wspomnianych wyżej zdrowotnych skutków działania smogu zalicza się między innymi:

• bóle głowy,
• ograniczenie sprawności fizycznej,
• choroby układu oddechowego,
• choroby sercowo-naczyniowe (łącznie z udarem i zawałem serca),
• choroby nowotworowe.

Jak walczyć ze smogiem?

Smog i zanieczyszczenie powietrza można zredukować jedynie za pomocą środków mających na celu ograniczenie emisji szkodliwych substancji. Należą do nich:

• rozwój technologii filtrów i katalizatorów,
• zmniejszenie emisji szkodliwych gazów,
• wprowadzenie zaostrzonych norm proekologicznych dla zakładów produkcyjnych,
• ograniczanie elektrowni węglowych i wspieranie odnawialnych źródeł energii,
• ograniczenie ruchu samochodów w centrach miast, rozbudowa transportu publicznego,
• edukacja ludności.

Zanieczyszczenia powietrza w mieszkaniu i ich przyczyny

Jak wykazują badania, od 80% do 90% naszego czasu spędzamy w pomieszczeniach. Tym ważniejsze jest dla naszego zdrowia, jakości snu i ogólnego samopoczucia, aby powietrze w pomieszczeniach, w których przebywamy, było możliwie wolne od szkodliwych składników. Zwykle powietrze w domu nie różni się radykalnie od powietrza na zewnątrz i również zawiera liczne zanieczyszczenia, które wdychane mogą prowadzić do różnych problemów zdrowotnych. Regularne wietrzenie mieszkania poprawia nieco skład powietrza, jednak nie zawsze wystarcza. Poniżej opisujemy najczęściej występujące zanieczyszczenia w pomieszczeniach.

• Zarodniki grzybów pleśniowych rozwijających się w wilgotnych pomieszczeniach. Pleśń powstaje dzisiaj w wielu budynkach, ponieważ nowoczesne okna są bardzo szczelne. Jeśli jednocześnie nie zostanie poprawiona termoizolacja ścian zewnętrznych, prowadzi to do chłodnych ścian. A to jest doskonałe środowisko do rozwoju pleśni.
• Lotne związki organiczne. Tego rodzaju związki chemiczne występują prawie wszędzie. Spotyka się je w meblach, panelach podłogowych, materiałach budowlanych, środkach czyszczących, farbach, klejach i rozpuszczalnikach. Szkodliwe substancje ulatniają się następnie do powietrza w domowych pomieszczeniach. Im większe jest stężenie substancji chemicznych i im dłużej są wdychane, tym większe stanowią zagrożenie dla zdrowia. Po kilku tygodniach albo miesiącach przestają z reguły się ulatniać.
• Nielotne związki organiczne jak plastyfikatory. Są stosowane jako zmiękczacze w wielu tworzywach sztucznych oraz jako rozpuszczalniki w farbach. Znacznie wolniej ulegają ulatnianiu; ten proces trwa często latami.
• Drobny pył. Powietrze w pomieszczeniu zanieczyszczają również różnego rodzaju drobne cząsteczki stałe. Dostają się do wnętrza domu podczas wietrzenia zanieczyszczonym powietrzem z otoczenia. Źródłem pyłu mogą być również kominki i piece, dym papierosowy, świece, drukarki laserowe, kuchenki i piekarniki. Pył zawieszony w powietrzu o średnicy poniżej 10 µm dociera do górnych dróg oddechowych i płuc. Najbardziej szkodliwy dla zdrowia jest pył o cząstkach mniejszych niż 2,5 µm.

Zanieczyszczenia powietrza jako zagrożenie

Zanieczyszczenia powietrza w pomieszczeniach są szkodliwe dla osób, które je wdychają, a zwłaszcza dla cierpiących na alergie. Stanowią też zagrożenie dla zwierząt domowych.

• Zanieczyszczone powietrze w pomieszczeniu może powodować bóle głowy, objawy grypopodobne i wiele innych problemów.
• Może nasilać objawy istniejących alergii lub chorób układu oddechowego.
• Zanieczyszczenia powietrza mogą wywoływać zawroty głowy, zmęczenie, pieczenie oczu. Podrażnienie skóry i depresję.
• Podejrzewa się, że zanieczyszczenia powietrza w mieszkaniu zwiększa ryzyko wystąpienia różnych poważnych chorób, jak schorzenia sercowo-naczyniowe albo nowotworowe.

Sposoby oczyszczania powietrza w domu

Aby zminimalizować niebezpieczeństwo powstania problemów zdrowotnych, należy aktywnie dążyć do usunięcia z pomieszczenia szkodliwych zanieczyszczeń powietrza.

1. Regularne wietrzenie pomieszczeń

Prosty i skuteczny sposób zredukowania zanieczyszczeń w domowym powietrzu polega na regularnym i dokładnym wietrzeniu pomieszczeń. Poprzez wymianę powietrza zmniejsza się jego wilgotność, a co za tym idzie, pogarszają się warunki do rozwoju pleśni. Jednocześnie szkodliwe substancje zostają usunięte na zewnątrz. Najbardziej efektywne jest wietrzenie kompleksowe, kiedy otwarte zostają wszystkie okna. Wietrzenie jest bardzo ważne zimą, ale także w gorących miesiącach letnich, ponieważ pozwala zmniejszyć stężenie szkodliwych substancji i pyłów w powietrzu.

2. Rośliny doniczkowe

Naturalnymi oczyszczaczami powietrza są niektóre rośliny doniczkowe. Pobierają z powietrza w pomieszczeniu dwutlenek węgla oraz oczyszczają je z toksycznych związków chemicznych. Należą do nich między innymi:

• Sansewieria (Sansevieria),
• Areka (Chrysalidocarpus lutescens),
• Dracena obrzeżona (Dracaena marginata),
• Paprotka (Nephrolepis exaltata),
• Bluszcz pospolity (Hedera helix),
• Hoja różowa (Hoya carnosa),
• Fikus benjamina (Ficus benjamina),
• Aloes (Aloe vera),
• Zielistka Sternberga (Chlorophytum comosum).

3. Zastosowanie oczyszczacza powietrza

Oczyszczacz powietrza jest bardzo skutecznym urządzeniem, pozwalającym uwolnić powietrze w mieszkaniu od szkodliwych substancji.

Nowoczesne, wydajne oczyszczacze są w stanie przefiltrować powietrze ze szkodliwych substancji. W sposób ciągły zasysają powietrze z mieszkania, filtrują je różnymi metodami w zależności od rodzaju urządzenia, a oczyszczone powietrze wprowadzają do pomieszczenia.

Szczególnie alergicy, których dolegliwości nasilają się na skutek zanieczyszczenia powietrza, powinni korzystać z oczyszczaczy.

4. Zwalczanie przyczyn zanieczyszczeń

Najlepiej jest usuwać przyczyny, które powodują zanieczyszczanie powietrza. Jeśli przykładowo w mieszkaniu pojawia się pleśń, trzeba niezwłocznie zatrudnić fachowca, który sobie z nią poradzi. Dobrze jest też robić zakupy w sposób rozsądny. Wiele szkodliwych substancji lotnych wnosi się do mieszkania razem z materiałami budowlanymi, nowymi meblami, wykładzinami podłogowymi albo klejami i farbami. Należy wybierać materiały odpowiednio oznakowane, które zawierają możliwie najmniej szkodliwych związków chemicznych.

5. Unikanie palenia w mieszkaniu

Aby nie pogarszać stanu powietrza w pomieszczeniach, palacze powinni zdecydowanie palić tylko na zewnątrz. Nawet palenie przy otwartym oknie powoduje wpadanie i osadzanie w pomieszczeniu szkodliwych substancji. W ostateczności można wydzielić sobie jedno pomieszczenie na palarnię i często je wietrzyć.

 

 

6. Uwaga na zwierzęta domowe

Zwierzęta domowe powodują często wzrost koncentracji pyłów w mieszkaniu, co fatalnie odbija się na kondycji alergików. W takim wypadku należy albo całkowicie zrezygnować z dużych zwierząt domowych, albo wybrać takie, które mogą mieszkać na zewnątrz (np. króliki).

7. Używanie odpowiedniego odkurzacza

Należy używać odkurzacza z odpowiednim filtrem, który gwarantuje, że wszelkie alergeny nie wrócą do powietrza. Jest to szczególnie ważne dla osób z alergią.

8. Częste odkurzanie dywanów

Na wykładzinach dywanowych cząsteczki pyłu z powietrza osadzają się szczególnie licznie. Przyczepiają się do włókien, skąd mogą być wygodnie i skutecznie odkurzone.

9. Regularne mycie podłóg

Jeśli zamiast miękkich wykładzin dywanowych w mieszkaniu znajdują się twarde podłogi, te powinny jeszcze częściej czyszczone niż dywany. Większe cząsteczki gromadzą się na podłodze i ponownie znajdą się w powietrzu, jeśli w porę nie zostaną usunięte.

10. Używanie odpowiednich środków czystości

Czyszcząc i zmywając mieszkanie, trzeba zwracać uwagę ma wybór odpowiednich środków. Wiele z nich zawiera szkodliwe chemikalia i olejki eteryczne. Warto postawić na ekologiczne produkty, a także czyścić mieszkanie z użyciem domowych środków takich jak ocet, kwas cytrynowy, soda albo proszek do pieczenia.