Żywica epoksydowa – szkodliwość. Czy jest toksyczna?

 

 

Wiele osób zadaje sobie pytania: Czy żywica epoksydowa jest trująca? Czy można z niej zrobić sobie szklankę? Jak szkodliwy jest epoksyd dla środowiska naturalnego? Na te i inne pytania spróbujemy znaleźć odpowiedź, jak również wskazówki, na co w kontakcie z żywicą epoksydową trzeba uważać.

Żywica epoksydowa z atestem

Kiedy wyroby z żywicy epoksydowej mają przez dłuższy czas kontakt artykułami spożywczymi albo ze skórą, dobrze jest wiedzieć, jak to z tą nieszkodliwością naprawdę jest. Oto kilka przykładów:

• powłoki z żywicy pojemników na żywność,
• formy stosowane w przemyśle spożywczym (na przykład formy do wyrobów czekoladowych),
• sprzęt gospodarstwa domowego (np. miski na owoce albo deski do krojenia),
• meble z żywicy epoksydowej, a zwłaszcza stoły,
• protezy,
• ortezy,
• wewnętrzne powłoki ogrodowych sadzawek,
• akwaria i terraria.

 

 

Dobra wiadomość jest taka, że Unia Europejska przewiduje specjalne oznakowanie żywicy bezpiecznej dla żywności. Dla naszych wyżej wspomnianych przykładów istnieją bezpieczne wyroby posiadające odpowiedni atest. Poza tym trzeba podkreślić, że krótkotrwały kontakt nawet z ogólnie dostępną w handlu żywicą epoksydową nie jest niebezpieczny.

Uwaga: Tylko całkowicie utwardzona żywca epoksydowa jest nietrująca względnie bezpieczna dla żywności. W stanie płynnym zarówno żywica epoksydowa, jak i powstające opary, są zawsze trujące! Należy bezwzględnie unikać kontaktu płynnej żywicy ze skórą.

Certyfikacja tylko wybranych produktów

Kilka lat temu niektóre kraje same ustaliły, jakie normy i krajowe certyfikaty są konieczne, aby można było zadeklarować wyrób z żywicy epoksydowej jako „nieszkodliwy dla produktów spożywczych”. Po wprowadzeniu przez Unię Europejską jednolitych przepisów prawnych, wielu producentów wyrobów z żywicy epoksydowej zrezygnowało z powtórnego badania mającego przedłużyć ważność certyfikatu. Wynika to po pierwsze z tego, że procedura uzyskania takiego świadectwa jest związana z dużym wysiłkiem, a po drugie, że jest bardzo kosztowna. Z tego powodu tylko nieliczne wyroby z żywicy epoksydowej dostępne na rynku mają stosowny certyfikat i są odpowiednio droższe.

Żywica epoksydowa bezpieczna dla żywności – co to oznacza?

Nie ma właściwie ścisłej definicji tego, co czyni dany materiał bezpiecznym dla żywności. Niemniej jednak pewne warunki zawsze muszą być spełnione. Odpowiednie wytyczne znajdują się w Zarządzeniu Nr 10/2011 Komisji Europejskiej z 14 stycznia 2011 roku o materiałach i wyrobach z tworzywa sztucznego, przeznaczonych do kontaktu z produktami spożywczymi. W zasadzie można w skrócie stwierdzić, że materiał jest bezpieczny dla żywności, jeśli jego bezpośredni kontakt z produktami spożywczymi nie pociąga za sobą żadnego ryzyka zdrowotnego. To oznacza, że:

• materiał nie nadaje artykułom spożywczym żadnego smaku ani zapachu,
• nic nie zagraża zdrowiu człowieka po spożyciu żywności, która miała kontakt z tworzywem sztucznym,
• materiał nie uwalnia do żywności żadnych wolnych cząsteczek,
• skład artykułów spożywczych po kontakcie z tworzywem nie ulega zmienia.

Jak nakładać żywicę epoksydową? Sprawdź tutaj

 

 

Żywica epoksydowa – toksyczna czy nietoksyczna?

Nie da się krótko i jednoznacznie stwierdzić, czy żywica epoksydowa jest toksyczna, czy nie. Zależy to przede wszystkim od składu chemicznego poszczególnych wyrobów. Te z kolei mogą różnić się między sobą ze względu na przeznaczenie. Płynna żywica może być bardziej szkodliwa dla zdrowia niż w innej postaci. Poza tym podczas pracy z żywicą epoksydową zawsze należy stosować środki ochrony osobistej. Żywicę i utwardzacz należy zawsze przenosić w rękawicach. Przed oparami można się chronić zakładając maskę. Także okulary ochronne zapewnią osłonę oczu przed ewentualnymi rozbryzgami żywicy.

Można przyjąć dwie zasady dotyczące toksyczności żywicy epoksydowej:

1. Płynna żywica epoksydowa jest zawsze trująca.

2. Żywicę epoksydową w stanie stałym można uważać za nietoksyczną.

Należy unikać wdychania powstających oparów z żywicy. W każdym razie dobrze jest wiedzieć, że bezpośredni kontakt żywicy ze skórą jest znacznie bardziej szkodliwy dla zdrowia niż opary. Płynne żywice są poza tym wytwarzane przynajmniej częściowo z naturalnych składników. Niemniej jednak wykazują właściwości trujące, kiedy znajdują się w stanie płynnym. Szczególnie należy uważać na takie składniki żywicy, jak:

Kwas karbolowy – fenol

Sam fenol był używany jako środek bakteriobójczy i dezynfekcyjny. W składzie żywic jest substancją toksyczną, działa na drogi oddechowe i błonę śluzową, może powodować oparzenia.

Epichlorohydryna / prepolimery i eter diglicydylowy

Bezpośredni kontakt z tymi substancjami może prowadzić do reakcji alergicznych skóry. Dłuższe działanie tych środków w dużym stężeniu może powodować zmiany nowotworowe. Powstające opary działają porażająco na drogi oddechowe, drażnią śluzówkę, mogą powodować majaczenia. Dłuższy kontakt z toksycznymi substancjami prowadzi często do uszkodzenia nerek lub nerwów.

Uwaga: dostępne na rynku wyroby z żywicy epoksydowej różnią się znacząco pod względem toksyczności. Wyroby, które z założenia mają być używane w domu, są na pewno mniej szkodliwe niż tak zwane wyroby przemysłowe. Te drugie są też oferowane po niższych cenach. Ze względów zdrowotnych lepiej jest nie wybierać pozornej oszczędności i kupować bezpieczne, chociaż droższe wyroby z żywicy epoksydowej.

Sprawdź: Posadzka żywiczna – gdzie warto? Rodzaje, zalety, wady