Żywica epoksydowa – szkodliwość. Czy jest toksyczna?
Żywica epoksydowa jest materiałem o wszechstronnym zastosowaniu i ma wiele zalet. Jest bardzo elastyczna i da się zastosować w wielu różnych dziedzinach. Niemniej jednak żywica epoksydowa posiada również pewne wady. W pierwszej kolejności trzeba tutaj wziąć pod uwagę aspekty zdrowotne.
Wiele osób zadaje sobie pytania: Czy żywica epoksydowa jest trująca? Jak szkodliwy jest epoksyd dla środowiska naturalnego? Na te i inne pytania spróbujemy znaleźć odpowiedź.
Żywica epoksydowa z atestem
Kiedy wyroby z żywicy epoksydowej mają przez dłuższy czas kontakt artykułami spożywczymi albo ze skórą, dobrze jest wiedzieć, jak to z tą nieszkodliwością naprawdę jest.
Dobra wiadomość jest taka, że Unia Europejska przewiduje specjalne oznakowanie żywicy bezpiecznej dla żywności. Poza tym trzeba podkreślić, że krótkotrwały kontakt nawet z ogólnie dostępną w handlu żywicą epoksydową nie jest niebezpieczny.
Uwaga: Tylko całkowicie utwardzona żywca epoksydowa jest nietrująca względnie bezpieczna dla żywności. W stanie płynnym zarówno żywica epoksydowa, jak i powstające opary, są zawsze trujące! Należy bezwzględnie unikać kontaktu płynnej żywicy ze skórą.
Certyfikacja tylko wybranych produktów
Kilka lat temu niektóre kraje same ustaliły, jakie normy i krajowe certyfikaty są konieczne, aby można było zadeklarować wyrób z żywicy epoksydowej jako „nieszkodliwy dla produktów spożywczych”. Po wprowadzeniu przez Unię Europejską jednolitych przepisów prawnych wielu producentów wyrobów z żywicy epoksydowej zrezygnowało z powtórnego badania mającego przedłużyć ważność certyfikatu. Wynika to po pierwsze z tego, że procedura uzyskania takiego świadectwa jest związana z dużym wysiłkiem, a po drugie, że jest bardzo kosztowna. Z tego powodu tylko nieliczne wyroby z żywicy epoksydowej dostępne na rynku mają stosowny certyfikat i są odpowiednio droższe.
Żywica epoksydowa bezpieczna dla żywności – co to oznacza?
Nie ma właściwie ścisłej definicji tego, co czyni dany materiał bezpiecznym dla żywności. Niemniej jednak pewne warunki zawsze muszą być spełnione. Odpowiednie wytyczne znajdują się w Zarządzeniu Nr 10/2011 Komisji Europejskiej z 14 stycznia 2011 roku o materiałach i wyrobach z tworzywa sztucznego, przeznaczonych do kontaktu z produktami spożywczymi. W zasadzie można stwierdzić, że materiał jest bezpieczny dla żywności, jeśli jego bezpośredni kontakt z produktami spożywczymi nie pociąga za sobą żadnego ryzyka zdrowotnego. To oznacza, że:
- materiał nie nadaje artykułom spożywczym żadnego smaku ani zapachu,
- nic nie zagraża zdrowiu człowieka po spożyciu żywności, która miała kontakt z tworzywem sztucznym,
- materiał nie uwalnia do żywności żadnych wolnych cząsteczek,
- skład artykułów spożywczych po kontakcie z tworzywem nie ulega zmianie.
Jak nakładać żywicę epoksydową? Sprawdź tutaj
Żywica epoksydowa – toksyczna czy nietoksyczna?
Nie da się krótko i jednoznacznie stwierdzić, czy żywica epoksydowa jest toksyczna, czy nie. Zależy to przede wszystkim od składu chemicznego poszczególnych wyrobów. Te z kolei mogą różnić się między sobą ze względu na przeznaczenie. Płynna żywica może być bardziej szkodliwa dla zdrowia niż w innej postaci. Poza tym podczas pracy z żywicą epoksydową zawsze należy stosować środki ochrony osobistej. Żywicę i utwardzacz należy zawsze przenosić w rękawicach. Przed oparami można się chronić, zakładając maskę. Także okulary ochronne zapewnią osłonę oczu przed ewentualnymi rozbryzgami żywicy.
Można przyjąć dwie zasady dotyczące toksyczności żywicy epoksydowej:
1. płynna żywica epoksydowa jest zawsze trująca;
2. żywicę epoksydową w stanie stałym można uważać za nietoksyczną.
Należy unikać wdychania powstających oparów z żywicy. W każdym razie dobrze jest wiedzieć, że bezpośredni kontakt żywicy ze skórą jest znacznie bardziej szkodliwy dla zdrowia niż opary. Płynne żywice są poza tym wytwarzane przynajmniej częściowo z naturalnych składników. Niemniej jednak wykazują właściwości trujące, kiedy znajdują się w stanie płynnym. Szczególnie należy uważać na takie składniki żywicy jak fenol, prepolimery i eter diglicydylowy.
Kwas karbolowy – fenol w żywicy epoksydowej
Sam fenol był używany jako środek bakteriobójczy i dezynfekcyjny. W składzie żywic jest substancją toksyczną, działa na drogi oddechowe i błonę śluzową, może powodować oparzenia.
Epichlorohydryna / prepolimery i eter diglicydylowy w żywicy epoksydowej
Bezpośredni kontakt z tymi substancjami może prowadzić do reakcji alergicznych skóry. Dłuższe działanie tych środków w dużym stężeniu może powodować zmiany nowotworowe. Powstające opary działają porażająco na drogi oddechowe, drażnią śluzówkę, mogą powodować majaczenia. Dłuższy kontakt z toksycznymi substancjami prowadzi często do uszkodzenia nerek lub nerwów.
Uwaga: dostępne na rynku wyroby z żywicy epoksydowej różnią się znacząco pod względem toksyczności. Wyroby, które z założenia mają być używane w domu, są na pewno mniej szkodliwe niż tak zwane wyroby przemysłowe. Te drugie są też oferowane po niższych cenach. Ze względów zdrowotnych lepiej jest nie wybierać pozornej oszczędności i kupować bezpieczne, chociaż droższe wyroby z żywicy epoksydowej.
Sprawdź: Posadzka żywiczna – gdzie warto? Rodzaje, zalety, wady
Komentarze