Czym są luksfery? Zastosowanie, montaż, inspiracje

Luksfery – czym są?

Luksfery to szklane elementy architektoniczne służące do dekoracji wnętrz oraz do wypełniania i wykonywania konstrukcji ściennych. Charakteryzują się średnią lub wysoką przepuszczalnością światła i mogą być produkowane ze szkła przezroczystego, barwionego, o gładkiej lub wzorzystej powierzchni. Co ciekawe, te szklane elementy cieszyły się niemałą popularnością w czasach PRL-u, a współcześnie regularnie powracają do trendów w aranżacji wnętrz.

Luksfery a pustaki szklane – czy to to samo?

Luksfery nazywane są również pustakami szklanymi – dlatego też przyjęło się, że obie nazwy funkcjonują zamiennie. W rzeczywistości istnieją jednak różnice pomiędzy tymi dwoma elementami. Luksfery produkowane są z jednego kawałka szkła, natomiast pustaki szklane powstają z dwóch szklanych tafli łączonych ze sobą w taki sposób, że znajduje się pomiędzy nimi powietrze.

Jakie są rodzaje luksferów?

Luksfery możemy podzielić na kilka rodzajów. Wyróżnia się między innymi luksfery: wewnętrzne zewnętrzne, energooszczędne, narożne, podświetlane.
Zwłaszcza kolorowe luksfery przyciągają wzrok. Mimo dekoracyjnego charakteru mogą jednak przytłaczać wnętrze, a co więcej, nie przepuszczają dobrze światła i są trudniejsze do dobrego wkomponowania w przestrzeń – w porównaniu z luksferami przezroczystymi. Luksfery kolorowe nie nadają się również do użytku zewnętrznego ze względu na to, że nie są odporne na działanie wilgoci oraz na silną eksploatację.

Na rynku dostępne są gotowe już luksfery podświetlane (w ich wnętrzu zainstalowane są diody LED). Natomiast podświetlenie możemy stworzyć samodzielnie, kupując standardowe luksfery i taśmy LED.

Luksfery różnią się również swoją wielkością. Przyjmuje się, że standardowy rozmiar to 19 × 19 × 8 cm. Inne wymiary:

• luksfery narożne (służą do wykańczania brzegów ścianek) – 19 x× 13,2 x × 8 cm;
• luksfery połówkowe – 19 × 9 × 8 cm;
• luksfery duże – 24 × 24 × 8 cm.

Luksfery wewnętrzne i zewnętrzne

Wybierając luksfery do wnętrza, nie musimy obawiać się, że szklane elementy będą podatne na stłuczenia. Wykonywane są bowiem z solidnego szkła, które umieszczane jest w specjalistycznych ramach. Co więcej, luksfery charakteryzują się średnim lub wysokim poziomem przepuszczalności światła (w przypadku luksferów transparentnych przepuszczalność na poziomie 75%, natomiast luksfery ze szkłem kolorowym – 60%).

Luksfery zewnętrzne cechują się natomiast: odpornością na działanie szkodliwych czynników atmosferycznych, dużą przepuszczalnością światła, małą przejrzystością. Mogą stanowić zastępstwo dla klasycznego okna, jednak musimy zdawać sobie sprawę z tego, że ta opcja wiąże się z utratą ciepła. Przyjmuje się, że współczynnik przenikania ciepła wynosi do 3 W/(m²·K), natomiast ta wartość będzie niższa w wariancie luksferów energooszczędnych.

Jakie jest zastosowanie luksferów?

Współczesne luksfery nie kojarzą się już z kiczem ani ze wspomnianym wyżej okresem PRL-u. Co więcej, stają się nie tylko elementem dekoracyjnym. 

Z luksferów tworzy się ścianki działowe – to rozwiązane polecane jest zwłaszcza w niewielkich pomieszczeniach, ponieważ luksfery rozświetlą pokój oraz sprawią, że stanie się on optycznie większy. Najczęściej stosowane są w przestrzeni kuchni lub łazienki. Popularnością cieszy się na przykład obudowa prysznica z luksferów – również ze względu na to, że luksfer odznacza się odpornością na działanie wilgoci, a także na wahania temperatur.

Uwaga: Wybierając luksfery do łazienki, warto zwrócić uwagę na to, czy na powierzchni szkła występują żłobienia i inne nierówności. Przyjmuje się, że luksfer powinien być gładki, ponieważ ułatwi to nam utrzymanie czystości. W szklanych wgłębieniach łatwiej gromadzi się brud i osad powstający po kąpieli.

Z luksferów możemy zbudować między innymi: 

• ściankę działową pomiędzy kuchnią a salonem, 
• wyspę kuchenną i barek, 
• ścianki na klatkach schodowych, 
• przegrody oddzielające pomieszczenia (np. stworzenie strefy odpoczynku i strefy rozrywki w salonie), 
• ściankę oddzielającą toaletę od reszty pomieszczenia, 
• boczne lub frontowe ścianki ganków, 
• półki w salonie.

Oczywiście luksfery mogą stanowić również dodatek do aranżacji wnętrza. Występują w wielu wariantach (kolorowe, bezbarwne, punktowo barwione, gładkie, falowane, podświetlane) i rozmiarach, dzięki czemu dobrze wpasują się w różne style wykończeniowe. Najczęściej jednak możemy je znaleźć we wnętrzach industrialnych. Luksfery dobrze odnajdują się w kompozycjach z:

• mosiądzem, 
• stalą,
• betonem, 
• drewnem,
• kamieniem dekoracyjnym, 
• cegłą dekoracyjną.

Luksfery w roli okna

Tak jak wspomnieliśmy wyżej, luksfery mogą zastępować okna. Wysoki współczynnik przenikania ciepła nie stanowi jednak istotnego parametru w przypadku: piwnicy, strychu, garażu. To właśnie tam luksfery doświetlają wnętrza bez konieczności instalacji okna.

Luksfery zewnętrzne zastąpią także okna zwłaszcza w sytuacjach, gdy niemożliwe jest ich wstawienie w ścianę. Na przykład zgodnie z przepisami, jeżeli nieruchomość postawiona jest w odległości mniejszej niż cztery metry od granicy działki należącej do sąsiada, to na ścianie zwróconej w jej kierunku nie powinny być wstawione okna. Natomiast nic nie stoi na przeszkodzie, aby zamontować w te miejsca szklane luksfery, przez które również będą wpadać promienie słoneczne.

Montaż luksferów wewnętrznych i zewnętrznych – jak go wykonać?

Luksfery można zamontować na ściance działowej wewnętrznej na trzy sposoby:

• murowanie luksferów (potrzebujemy zaprawy murarskiej, zbrojeń oraz fugi);
• montowanie luksferów z wykorzystanie systemu montażowego PCV;
• montowanie luksferów na stelażu.

Jak stworzyć wewnętrzne ścianki działowe z luksferów?

Poniżej przedstawiamy instrukcję krok po kroku na montaż ścianki działowej z luksferami najpopularniejszą metodą – murowania na zaprawie.

Krok 1: Na początku wybieramy miejsce, w którym zamontujemy luksfery – wizualnie będą one „wychodzić” ze ściany. Dokonujemy pomiarów (może przydać się poziomica), ołówkiem zaznaczamy właściwe odległości.

Krok 2: Gruntujemy powierzchnię ściany, wyrównujemy i tworzymy w niej ramę obwodową o odpowiednich dla luksferów wymiarach.

Krok 3: W ramie umieszczamy zaprawę klejową i czekamy, aż wyschnie.

Krok 4: Za pomocą krzyżyków dystansowych wydzielamy miejsca na luksfery.

Krok 5: Wywiercamy otwory zgodnie z zasadą – jedna dziurka co dwa luksfery. Następnie umieszczamy w nich pręty zbrojeniowe, które w razie potrzeby możemy skrócić.

Krok 6: Przechodzimy do układania luksferów. Jeżeli ich powierzchnia nie jest gładka, to pilnujemy, aby wzór skierowany był w tę samą stronę. 

Krok 7: Przestrzeń między warstwą luksferów wypełniamy zaprawą klejową. Co ważne, na bieżąco powinniśmy usuwać nadmiar zaprawy – jeżeli o tym zapomnimy, to mogą pozostać nieestetyczne ślady. Natomiast dokładając kolejne elementy, pamiętamy o zbrojeniach oraz o używaniu krzyżyków dystansowych.

Krok 8: Ukręcamy wystające części krzyżyków dystansowych. Utworzone przerwy pomiędzy luksferami wypełniamy fugą.

Krok 9: Wygładzamy krawędź pomiędzy warstwami luksferów a ścianą lub podłożem.

Montaż ścianki działowej z luksferów na stelażu

Możliwy jest również montaż ścianki działowej bez murowania. Minusem tego rozwiązania będzie jednak fakt, że powstała ściana nie jest wodoszczelna. Sam stelaż może być wykonany z metalu lub z drewna.

Stelaż drewniany

Za pomocą kołków rozporowych oraz drewnianych złączy montujemy do ścian i podłogi drewnianą ramę obwodową, w której umieścimy luksfery. Szklane elementy montujemy do ramy za pomocą śrub i dedykowanych zaczepów. Na końcu ścianę fugujemy.

Stelaż metalowy

Ściana z luksferów na drewnianym stelażu nie powinna przekraczać trzech metrów. W przypadku, gdy ściana ma większy wymiar, to montujemy stelaż metalowy. Wówczas schemat działania jest taki sam jak w przypadku stelażu drewnianego, jednak wszystkie elementy powinny być wykonane z metalu.

Fugowanie ściany z luksferów – jak wykonać je poprawnie?

Najważniejsze jest, aby fugowanie ściany z luksferów wykonywać nie wcześniej niż trzy dni po wymurowaniu ściany – jest to optymalny czas do wyschnięcia zaprawy. 

Ścianę z luksferów fuguje się podobnie, co płytki podłogowe. Fugowanie wykonuje się po skosie. Ukośnymi ruchami pacy aplikujemy fugę na ścianę, dbając o to, aby dokładnie wcisnąć ją w szczeliny pomiędzy luksferami. Nadmiar fugi usuwamy za pomocą miękkiej gąbeczki lub szmatki. Ostatni krok to wyczyszczenie ściany z resztek fugi.

Montaż luksferów na ścianie zewnętrznej

Chcąc zamontować luksfery na ścianie zewnętrznej, musimy mieć na uwadze to, że luksfer nie może stanowić podpory dla żadnego z elementów konstrukcyjnych. W ścianie należy więc wcześniej umieścić nadproże. 

Luksfery zewnętrzne należy montować na zaprawę. Pierwszym krokiem będzie postawienie cokołu z dylatacją (najlepiej z papy bitumicznej lub z taśmą dylatacyjną) i ze zbrojeniem (wystarczą dwa pręty o średnicy od 8 do 10 milimetrów). Następnie na cokół układamy luksfery pokryte zaprawą. Pierwszą warstwę poziomujemy.

Kolejnym krokiem będzie ułożenie zbrojenia w spoinach – dwa pręty układamy w pionie, a dwa w poziomie. Co ważne, układamy je naprzemiennie – po zewnętrznej, a potem po wewnętrznej stronie ściany. Zaleca się, aby w ciągu doby nie układać na ścianie zewnętrznej więcej niż czterech warstw luksferów. Przekroczenie tej liczby może skutkować między innymi nierównym osiadaniem ściany.

Uwaga: Dylatacja (przestrzeń wypełniona materiałem izolacyjnym) powinna zostać umieszczona z każdej strony ściany z luksferów. Co więcej, dylatacja na ścianie z luksferami powinna być wzmocniona prętami, czyli uzbrojona. To właśnie dylatacja zapobiega pękaniu budynku, ponieważ pozwala na swobodną pracę materiałów budowlanych.