Podbitka dachowa - kiedy ją wykonać, z jakich materiałów, co warto wiedzieć?

Czym jest podbitka dachowa i jakie ma zastosowanie?

Prace nad wykończeniem więźby dachowej nie kończą się na ułożeniu połaci i opierzenia. Jednym z ostatnich etapów pracy jest układanie podbitki dachowej, czasem określanej jako podsufitka. To rodzaj deskowania lub zabudowy, które układa się od spodu okapu. Będzie widoczna w momencie wejścia pod dach i skierowania wzroku w górę. 

Podbitka dachowa nie jest elementem obowiązkowym. Część inwestorów patrzy na nią tylko jako na dodatkowe koszty przygotowania obiektu. Warto jednak ją zastosować, ponieważ pełni w budynku wiele funkcji. Do najważniejszych należą:

• poprawa estetyki dachu - otwarta przestrzeń od spodu okapu często odkrywa niedociągnięcia przy budowie więźby. Mogą być widoczne niedocięte krokwie, a także elementy membrany dachowej. Zastosowanie podbitki dachowej pozwoli zasłonić tę przestrzeń i zasłonić wszelkie niedociągnięcia. Ponadto poprawia wygląd całego budynku;

• zabezpieczenie więźby dachowej - podbitka stanowi też dodatkową warstwę chroniącą więźbę przed czynnikami atmosferycznymi. Chodzi głównie o wilgoć, która jest największym wrogiem drewna. Montując podbitkę, można zapobiec zawilgoceniu więźby i porastaniu jej glonami lub grzybem;

• ochrona przed zwierzętami - przestrzeń pod okapem dachu upodobały sobie ptaki i gryzonie, które zakładają tam gniazda. Efektem jest zabrudzona odchodami elewacja i pogryzione ocieplenie. Solidna podbitka wykonana precyzyjnie będzie stanowiła dla zwierząt zaporę nie do przejścia;

• dodatkowa izolacja termiczna - listwy podbitki dachowej chronią przed wiatrem i chłodnym powietrzem. Zapobiegają podwiewaniu pod połać dachową, a dodatkowo uniemożliwiają uciekanie ciepłego powietrza z wnętrza budynku. Dzięki temu izolacja termiczna obiektu jest skuteczniejsza;

• możliwość montażu oświetlenia zewnętrznego domu - szczególnie w niskich domach w przestrzeni pod okapem montuje się oświetlenie. Podbitka może być miejscem optymalnym do umieszczenia reflektorów i schowania przewodów instalacyjnych.

Kiedy nie trzeba stosować podbitki dachowej?

Podbitka dachowa pełni wiele ważnych funkcji, jednak nie zawsze trzeba ją stosować. Argumentem za unikaniem tego elementu nie powinny być względy finansowe. Jeśli jednak mamy ciekawą konstrukcję więźby i warta jest pokazania, można nie ukrywać jej podbitką. Często w domach stylizowanych na wiejskie chaty lub folwarki nie stosuje się tego elementu.

Należy jednak pamiętać, że brak podbitki to brak dodatkowej warstwy ochronnej. Elementy więźby należy zabezpieczyć przed działaniem wilgoci. Konieczne będzie prowadzenie sezonowych prac pielęgnacyjnych, które mają na celu wydłużenie żywotności całej więźby dachowej.

Jaki materiał na podbitkę dachową?

Podbitka musi być wykonana z materiału, który będzie odpowiedzią na zadania stawiane przed tym elementem. Przede wszystkim musi być odporny na czynniki atmosferyczne, czyli wilgoć, wiatr i promienie słoneczne. Warto też wybrać materiał o stosunkowo niewielkiej wadze. Podbitka powinna być łatwa do formowania i montażu. Na koniec wato uwzględnić wymagany wygląd i zestawić to z dostępnym budżetem.

W ofercie producentów znajdują się następujące typy materiałów do budowy podbitki:

• podbitka dachowa drewniana - wykorzystuje się listewki o grubości między 15 a 22 mm w dowolnych szerokościach. Powszechne są elementy wykonane z drzew iglastych, takich jak sosna, świerk i modrzew. Drewno ma znakomity wygląd, jest też łatwe w obróbce i montażu;

• podbitka z płyt cementowych - stosuje się płyty włókno-cementowe odporne na wilgoć, pleśń i uszkodzenia mechaniczne. Można przycinać je na wymiar, a następnie montować do wcześniej przygotowanych profili aluminiowych. Łączenia pokrywane są masą szpachlową i siatką zabezpieczającą. Płyty można wykończyć za pomocą tynku, farby elewacyjnej lub w inny sposób;

• podbitka dachowa z PCV - obecnie najpopularniejsza ze względu na świetną proporcję ceny do trwałości. Nie jest tak estetyczna, jak podbitki drewniane, jednak nie wymaga konserwacji. Producenci oferują całe komplety podbitek, które pozwalają na bardzo szybki montaż. Tworzywo sztuczne świetnie wytrzymuje działanie wilgoci, skrajnych temperatur, a nawet promieni słonecznych;

• podbitka blaszana - najmniej popularna, jednak nadająca charakterystycznego wyglądu elewacji. Wykonuje się ją z blachy aluminiowej wykorzystywanej przy tworzeniu opierzenia dachu. Szczególnie popularna w surowej naturalnej formie. Można wybrać też elementy z blachy aluminiowej pokrytej okleiną.

Podbitka dachowa - jak podkreślić nią wygląd obiektu

Podbitka dachowa w sporym stopniu wpływa na estetykę budynku. Szczególnie przy dachach z dużym spadkiem, gdzie jest widoczna przestrzeń pod okapem, trzeba dokładnie zaplanować wygląd tego elementu. Może ona bowiem zespolić ze sobą charakter elewacji i połaci dachowej. Niewłaściwie dobrana będzie szpeciła i denerwowała użytkowników.

Wybierając podbitkę, należy uwzględnić takie cechy jak:

• rodzaj materiału - drewno i płyty drewnopochodne nadadzą cieplejszego wyglądu. Blacha sprawdzi się w minimalistycznych nowoczesnych budynkach. Panele z tworzywa sztucznego w interesujących kolorach uzupełnią wygląd budynków przemysłowych i mających oryginalną aranżację;

• kolorystyka - kolor podbitki powinien łączyć ze sobą styl elewacji i połaci dachowej. Wybierając drewno, można nadać mu dowolną barwę. Często listewki maluje się na kolor identyczny z barwą stolarki okiennej;

• układ listewek - listewki można ułożyć wzdłuż, w poprzek, a nawet pod kątem. Każdy z tych układów wywołuje konkretne złudzenie optyczne. Może mieć też wpływ na zużycie materiału, a przy układaniu wzdłuż krawędzi miejsca łączeń pozostaną widoczne.

Podbitka dachowa - kiedy ją układać?

Montaż podbitki jest bezpośrednio związany z wykańczaniem połaci dachowej. Jednak ten etap prac nie następuje bezpośrednio po ułożeniu dachówek lub blachy na dachu. To jeden z końcowych etapów prac budowlanych. Podbitka łączy elewację i dach, dlatego z jej ułożeniem należy poczekać do wykończenia elewacji. Jeśli ściany są już ocieplone, pokryte tynkiem i pomalowane, można przystąpić do wykańczania okapu.

Układanie podsufitki na końcowym etapie prac wykończeniowych daje możliwość połączenia jej z dekoracjami świetlnymi. W podsufitce montuje się oświetlenie zewnętrzne domu. Nie tylko są to lampy oświetlające strefę wejścia do budynku. Można postawić także na lampy dekoracyjne. Chodzi o oświetlenie, które zarysuje bryłę budynku, nada ciekawej kolorystyki, a nawet podkreśli konkretny szczegół architektoniczny.

Podsufitka daje też możliwość schowania w niej przewodów. Dzięki temu unika się przewieszania kabli lub prowadzenia ich w warstwie tynku. Ze względu na wysokie temperatury, jakie mogą występować pod okapem w lecie, warto wybrać przewody do instalacji zewnętrznych dachowych. Podobne stosuje się przy fotowoltaice.

Jak montować podbitkę dachową?

Mając już wybrany odpowiedni materiał, można przejść do montażu podsufitki. Mimo dosyć konkretnego zastosowania, mamy tu kilka możliwości zaplanowania montażu. Zacznijmy od ułożenia deskowania:

• prostopadle do elewacji - najpopularniejsza metoda w sytuacjach, kiedy okap jest krótki, a dach ma ostry spadek. Jedna krawędź jest mocowana do okapu, a druga do ściany budynku;

• równolegle do połaci - podbitkę mocuje się na krokwiach. Ta technika wykorzystywana jest przy długich okapach o dowolnym kącie nachylenia połaci.

Niemal w każdym przypadku deski i płyty podbitki montuje się za pomocą wkrętów. Należy je dobrać w zależności od materiału, jaki wybrano do budowy podbitki. Wkręty można mocować na dwa sposoby:

• bezpośrednio do krokwi - wkręty mocowane są przez elementy i wkręcane do krokwi. W przypadku dużych szerokości można dodatkowo zamontować łaty równolegle do krawędzi połaci.

• do rusztu - to technika stosowana głównie przy krótkich okapach i podbitkach montowanych prostopadle do elewacji. Do krokwi należy przykręcić profil aluminiowy poprowadzony równolegle do krawędzi. Drugi profil mocuje się do ściany budynku za pomocą kotew. Oba muszą mieć krawędzie na jednym poziomie i do nich będą mocowane elementy podbitki.

Szczególnej uwagi wymagają narożniki i krawędzie podbitki. Tu może być potrzebne dodatkowe wzmocnienie stelaży lub dokręcenie łat.