Rodzaje pokryć dachowych

Czym jest dokładnie pokrycie dachowe?

Mówiąc o pokryciu, mamy na myśli zewnętrzną warstwę połaci dachowej, która stanowi barierę chroniącą budynek przed wpływem czynników atmosferycznych, deszczu, wilgoci, wiatru, słońca czy hałasu. Rodzaj pokrycia dachowego w znacznym stopniu zależy od samej konstrukcji więźby dachowej – niektóre z nich mogą być wykorzystywane jedynie przy niewielkich nachyleniach, podczas gdy inne doskonale pasują do stromych i skomplikowanych konstrukcji. Jest wiele czynników, które wyznaczają możliwość zastosowania konkretnych rozwiązań – poza nachyleniem dachu, ważna jest też nośność więźby, stopień skomplikowania połaci, konkretne wymagania estetyczne oraz zakładany budżet. Czy wszystko to trzeba brać pod uwagę? Owszem. Zastosowanie niewłaściwego pokrycia dachowego dla danej konstrukcji może skończyć się bardzo źle – zaczynając od strat finansowych spowodowanych ciągłymi naprawami, aż po poważne wypadki wynikające z zawalenia się więźby nadmiernie obciążonej masywnymi dachówkami. Pokrycie dachowe jest niezwykle istotnym elementem i nie warto na nim oszczędzać – od jego jakości zależy bowiem bezpieczeństwo oraz komfort domowników.

Rodzaj pokrycia w znacznym stopniu zależy od konstrukcji więźby dachowej – niektóre materiały mogą być wykorzystywane jedynie przy niewielkich nachyleniach, podczas gdy inne doskonale nadają się do stromych i skomplikowanych konstrukcji.

Rodzaje pokryć dachowych

W budownictwie wyróżnia się kilka bardziej lub mniej popularnych typów pokryć dachowych. Każde z nich ma swoją specyfikę oraz wady i zalety. Na początek jednak warto poznać ogólnie poszczególne ich rodzaje i kilka najważniejszych cech, które ich dotyczą. Najpopularniejsze w tej chwili materiały pokryciowe to: dachówki ceramiczne, dachówki cementowe, dachówki bitumiczne, blachodachówki, płyty dachowe, papy i folie.

Dachówki ceramiczne

Dachówka ceramiczna to jedno z najbardziej popularnych i najbardziej cenionych pokryć dachowych, które w nieco zmienionej formie produkuje się już od kilku tysięcy lat. Ceramika dachowa powstaje z wypalanej gliny i charakteryzuje się bardzo wysoką trwałością oraz odpornością na zmienne warunki atmosferyczne. Ogromną zaletą takiego materiału jest fakt, iż dachówki są stosunkowo niewielkimi elementami i ich wymiana oraz naprawa nie sprawiają większego problemu. Wadą pokrycia ceramicznego jest z pewnością dość skomplikowany montaż, wysoka cena oraz konieczność budowania bardzo wytrzymałej więźby dachowej, gdyż jest to materiał charakteryzujący się bardzo dużym ciężarem. Na rynku są dostępne dachówki ceramiczne w przeróżnych kształtach i kolorach co dodatkowo zwiększa estetykę takiego rozwiązania.

Ceramika dachowa powstaje z wypalanej gliny i charakteryzuje się bardzo wysoką trwałością oraz odpornością na zmienne warunki atmosferyczne.

Dachówki betonowe

Dachówki betonowe lub cementowe są bardzo podobne pod względem swoich właściwości do dachówek ceramicznych. Różnica polega tutaj na zastosowaniu znacznie mniej trwałego materiału, który nie może pochwalić się aż tak dużą wytrzymałością jak wypalana glina. Niemniej jednak produkowane z betonu dachówki to wciąż najczęściej stosowana alternatywa dla ceramiki. Coraz nowocześniejsze metody produkcji sprawiają, że cementowe zamienniki zyskują na jakości i coraz bardziej przypominają ceramikę. Pod względem estetycznym nie różnią się od niej niczym – produkowane są w takich samych kształtach i bardzo często sprzedawane są w bardzo szerokiej palecie kolorów. Również one charakteryzują się dużą masą i wymagają odpowiednio wytrzymałej konstrukcji więźby dachowej.

Dachówki bitumiczne

Dachówki bitumiczne często nazywane są też gontem bitumicznym i przypominają budową klasyczne płaty papy. Technicznie rzecz biorąc niewiele się od niej różnią, gdyż w ich konstrukcji również stosuje się rdzeń w postaci mocnej osnowy z masy celulozowej, włókna szklanego lub tworzyw sztucznych, który jest oblewany masą asfaltową i pokrywany granulatem mineralnym. Zaletami dachówki bitumicznej są: wysoka odporność na zmiany temperatur, odkształcenia oraz wilgoć. W przeciwieństwie do klasycznych dachówek, gont bitumiczny jest tworzywem stosunkowo lekkim i niewymagającym budowy masywnej więźby dachowej. Nowoczesne pokrycia asfaltowe są ognioodporne i doskonale tłumią hałas. Pod względem estetycznym nie można im niczego zarzucić – na rynku dostępne są gonty do złudzenia przypominające tradycyjną dachówkę lub wycinane w przeróżne, ozdobne kształty. Paleta dostępnych kolorów jest tutaj znacznie szersza niż w przypadku betonu i ceramiki.

Blachodachówki

Blacha dachowa to jeden z najtańszych i dość często stosowanych surowców do tworzenia pokryć. Dawnymi czasy do tego celu wykorzystywano płaskie płaty metalu, ale aktualnie stosuje się praktycznie tylko blachę profilowaną. Konstrukcja blachodachówki opiera się na rdzeniu ze stali lub aluminium, który pokrywany jest kilkuwarstwową powłoką ochronną. W zależności od jakości blachy i sposobu produkcji ten typ pokrycia może zachowywać swoje właściwości przez czas od 30 do nawet 200 lat. Ogromnymi atutami blachodachówki jest jej niska cena, stosunkowo niewielka waga oraz bardzo prosty, wręcz intuicyjny montaż. Plastyczność metali pozwala także pokrywać nimi dachy o bardzo skomplikowanych kształtach. W handlu dostępne są pokrycia dachowe z blachy o różnych rozmiarach, kształtach i kolorach.

Płyty dachowe

Ten rodzaj pokrycia dachowego jest stosunkowo mało znany i rzadko wykorzystywany w budynkach o przeznaczeniu mieszkaniowym. Płyty dachowe spotkać można najczęściej na zadaszeniach przemysłowych oraz na dachach lekkich konstrukcji: wiat, altan czy garaży. Charakteryzują się zwykle dużymi rozmiarami, które pozwalają szybko i sprawnie ułożyć kompletny dach bez konieczności żmudnego dopasowywania niewielkich elementów czy kompaktowych dachówek. Tego typu pokrycia produkuje się z mas cementowych lub bitumicznych, ale aktualnie coraz częściej zastępowane są one przez płyty wykonywane z wysokowytrzymałych tworzyw sztucznych.

Papy i folie

Tradycyjna papa asfaltowa czy termozgrzewalna jest coraz częściej zastępowana przez znacznie

bardziej estetyczny gont bitumiczny – niemniej wciąż jeszcze wykorzystuje się ją do przykrywania dachów płaskich i połaci charakteryzujących się stosunkowo niewielkim nachyleniem. Papy i specjalne folie układa się zwykle warstwowo i mocuje za pomocą specjalnych wkrętów lub gwoździ i uszczelnia stosownym lepikiem. W handlu znaleźć można także bardzo proste w montażu papy samoprzylepne. Jest to z pewnością jedno z najmniej eleganckich, ale względnie tanich pokryć dachowych. Brak wysokiej estetyki nie jest zwykle problemem, gdyż płaskie dachy, na których stosowana jest papa, nie są widoczne z poziomu ulicy.

Masy dachowe

Do pokrywania płaskich dachów czasami stosowane są także specjalne masy bezspoinowe, które przypominają w użyciu wylewki samopoziomujące. Masa dachowa wylewana jest na podkład betonowy, papę, drewniane płyty, blachy lub warstwy ocieplenia wykonanego ze styropianu lub włókniny mineralnej. Jej zaletą jest jednorodna powierzchnia, która właściwie położona nie pozostawia żadnej szczeliny dla wiatru czy wilgoci. Minusem tej metody jest fakt, że sprawdza się ona tylko w przypadku idealnie płaskich pokryć dachowych – nawet minimalny spadek powoduje, że masa dachowa ścieknie z dachu w czasie nakładania.

Rzadziej stosowne pokrycia dachowe

W technice budowlanej czasami wykorzystuje się także mniej popularne materiały, które zwykle zarezerwowane są dla domów stylizowanych na konstrukcje zabytkowe lub rustykalne. Aktualnie stanowią one ułamek procenta wykorzystywanych powszechnie pokryć, ale warto o nich wiedzieć, gdy marzy nam się budowa folkowej chatki lub domku z drewnianych bali.

Konstrukcja blachodachówki opiera się na rdzeniu ze stali lub aluminium, który pokrywany jest kilkuwarstwową powłoką ochronną. W zależności od jakości blachy i sposobu produkcji ten typ pokrycia może zachować swoje właścikwości nawet przez 200 lat.

Gont drewniany

Dachy kryte drewnianym gontem królowały na polskich wsiach przez setki lat. Tego typu pokrycie wykonywane było i nadal jest z drewna iglastego – głównie sosnowego, świerkowego i jodłowego. Gonty drewniane podzielić można ze względu na metodę produkcji (cięte i łupane) oraz metodę montażu. Najbardziej dekoracyjne i szczelne są te, które łączy się tradycyjnie na pióro i wpust. Ich zaletą jest fakt, że można je zastosować nawet na bardzo skomplikowanym dachu z dużą ilością połaci i załamań. Specyficzną odmianą tego pokrycia jest osikowy wiór drewniany.

Strzecha słomiana lub trzcinowa

Chaty kryte strzechą pojawiają się w naszej literaturze, ale domów takich już prawie się nie spotyka – lub jeszcze, bo tradycja budowy ekologicznych domów glinianych powraca do łask i zaczyna przeżywać prawdziwy renesans. Być może już niebawem słomiana strzecha będzie na powrót powszechnym widokiem na wsiach i na terenach podmiejskich. Wbrew pozorom słoma i trzcina zaliczane są do pokryć ciężkich i wymagają wytrzymałej i masywnej więźby dachowej. Ich zaletami są za to: dobra izolacyjność termiczna i wysoka odporność na działanie wilgoci i wiatru.

Łupek

Dach wykonany z łupków osadowych to prawdziwa rzadkość - skomplikowana technika układania i duża masa skutecznie zniechęcają inwestorów do wykorzystywania tego rozwiązania. Niemniej jednak jest to jedna z wielu możliwości, która ma swoje zalety: naturalny łupek jest bardzo trwały, odporny na działanie czynników atmosferycznych i stuprocentowo niepalny.

Zielony dach ekologiczny

Wydawać by się mogło, że pokryte trawą dachy to wynalazek rodem z XXI wieku, ale prawda jest zgoła inna – zielone ogrody na dachach powstawały właściwie od zarania naszej cywilizacji. Powrót do tego trendu zawdzięczamy modzie na zdrowy i ekologiczny tryb życia. Ekologiczne pokrycia dachowe charakteryzują się doskonałymi właściwościami izolacyjnymi i niebanalną estetyką, ale wymagają niewielkiego nachylenia połaci dachowej oraz bardzo wytrzymałego i masywnego fundamentu, na którym oprze się ciężar podłoża i murawy.