Dachy przyczółkowe nie tylko na Podhalu

Dach przyczółkowy to wersja dachu dwuspadowego. Składa się z dwóch głównych połaci przecinających się w kalenicy oraz szerokich okapów umieszczonych na ścianach szczytowych. Fragmenty ścian znajdujące się nad okapami to tak zwane przyczółki (lub półszczyty górne). Okapy mają za zadanie m.in. chronić konstrukcję ścian budynku, a dachy półszczytowe należą do grupy dachów stromych, które ułatwiają zsuwanie się śniegu.

Od cztero- do dwuspadowych

Dach półszczytowy można uznać za formę pośrednią między dachem cztero- i dwuspadowym. Przed laty chałupy kryto dachami czterospadowymi. W najwyższym punkcie sklepienia był umieszczany otwór, przez który wydobywał się dym z paleniska. Z upływem czasu zaczęły pojawiać się dachy z otworami dymnikowymi umieszczanymi w szczytach. W efekcie dachy czterospadowe zostały wyparte przez prostsze konstrukcje dwuspadowe. Dachy półszczytowe powstawały dzięki obniżeniu krokwi narożnych do połowy wysokości dachu.

Dachy półszczytowe, zwane też przyczółkowymi, są charakterystyczne dla krajobrazu Podhala. Składają się z dwóch głównych połaci przecinających się w kalenicy oraz szerokich okapów umieszczonych na ścianach szczytowych. 

Wygodne poddasze

Obecnie tego rodzaju konstrukcje zazwyczaj wieńczą niewielkie budynki, dlatego też do ich budowy z powodzeniem stosuje się najprostszą i najtańszą krokwiową więźbę dachową. W domu z dachem półszczytowym poddasze może być przeznaczone na cele użytkowe. Powierzchnia oraz komfort korzystania z pomieszczeń na poddaszu jest porównywalna do tej w domach z niską ścianką kolankową pod klasycznym dachem dwuspadowym.

Moda na domy góralskie

Do popularności dachów przyczółkowych w niemałym stopniu przyczyniła się moda na budownictwo góralskie, które obecnie jest realizowane nie tylko w górach. Domy w stylu góralskim pojawiają się w różnych częściach Polski - na przykład jako zabudowa działek letniskowych. Dachy półszczytowe niezmiennie pozostają charakterystyczne dla architektury góralskiej i taki właśnie charakter nadają stawianym domom.