Rury do ogrzewania podłogowego – jakie wybrać? Poradnik

Ogrzewanie podłogowe: rodzaje i działanie

Słynna podłogówka to po prostu komplet rur lub przewodów ułożonych w określony sposób pod podłogą, w wylewce betonowej. Jest to ogrzewanie niskotemperaturowe, co oznacza, że nie wymaga ono tak wysokiej temperatury, jak standardowe grzejniki, a mimo to jest w stanie zapewnić nam wyższy komfort termiczny – nawet jeżeli termometr w pokoju czy kuchni wskazuje o 2-3°C mniej. Dzieje się tak dlatego, że ogrzewanie podłogowe rozprowadza ciepło przez promieniowanie: a zatem na poziomie nóg temperatura jest wyższa, zaś na poziomie głowy – niższa. Taki układ temperatur jest bardziej korzystny dla naszego organizmu i sprawia, że czujemy się lepiej i cieplej. Dla porównania, w przypadku kaloryferów ciepło zazwyczaj „ucieka” do góry, pod sufit, dlatego potrzebujemy wyższej temperatury, by zapewnić sobie komfort w chłodne dni.

Oprócz ogrzewania wodnego, mamy do wyboru jeszcze dwa rodzaje podłogówki: ogrzewanie elektryczne i powietrzne.

Najpopularniejszym rodzajem podłogówki jest ogrzewanie wodne, czyli rury, przez które przepływa podgrzana woda – tak jak w kaloryferach. Źródłem ciepła w ogrzewaniu podłogowym zazwyczaj jest kocioł, ale może to być również pompa ciepła, która często jest instalowana w domach energooszczędnych. Rury mogą być ułożone meandrowo lub pętlowo – w dużej mierze jest to uzależnione od planowanego wystroju pomieszczenia (np. wyspa kuchenna czy inne elementy umeblowania) oraz od rodzaju podłogi. Do najczęściej wybieranych rur należą te z tworzyw sztucznych (np. PEX), ale możliwe jest też zastosowanie rur miedzianych. Choć ogrzewanie podłogowe wodne jest dość drogie (zakup elementów instalacji i montaż), to jednak w trakcie użytkowania przynosi duże oszczędności w porównaniu do standardowych grzejników, więc koszty inwestycji szybko się zwrócą w formie niższych rachunków.

Oprócz ogrzewania wodnego, mamy do wyboru jeszcze dwa rodzaje podłogówki: ogrzewanie elektryczne i powietrzne. Podłogówka powietrzna jest chyba najmniej znanym rodzajem ogrzewania – to szwedzka metoda, która polega na umieszczeniu w podłodze lub w fundamentach specjalnych kanałów, do których wdmuchiwane jest nagrzane powietrze. W ogrzewaniu elektrycznym zamiast rur układa się kable albo matę grzewczą. Taka instalacja jest najprostsza w montażu i nie wymaga zakupu kotła – wystarczy podłączenie do prądu. Sama inwestycja będzie więc tańsza niż ogrzewanie wodne, jednak koszty użytkowania mogą niekiedy przyprawić o zawrót głowy, zwłaszcza w obliczu rosnących cen energii elektrycznej. W ostateczności można zdecydować się na połączenie ogrzewania elektrycznego i fotowoltaiki – wówczas taki rodzaj podłogówki będzie nieco bardziej opłacalny.

Rodzaje rur do ogrzewania podłogowego

Ogrzewanie podłogowe, jak każda porządna instalacja, wymaga odpowiedniego projektu, który powinien uwzględniać nie tylko rozmieszczenie, ale również rodzaj rur. Jeżeli zależy nam zarówno na ekologii, jak i na wysokiej jakości, możemy pokusić się o zamontowanie rur miedzianych. Są one przyjazne środowisku, bardzo trwałe, wytrzymałe i odporne na działanie wysokich temperatur, a przy tym dość łatwe w układaniu, dzięki swojej elastycznej strukturze. Co więc powstrzymuje inwestorów przed wyborem takich rur? Główną przeszkodę stanowi cena, która może podnieść koszt całej instalacji nawet o ok. 40%.

Nie bez powodu zatem większą popularność zyskały rury z tworzyw sztucznych z barierą antydyfuzyjną, dzięki której do wnętrza rur nie przedostaje się tlen z zewnątrz. Cena takich rur jest znacząco niższa, zaś ich jakość również nie budzi zastrzeżeń – bez problemu będą pełniły swoją funkcję i posłużą nam również przez wiele lat. Tego rodzaju rury najczęściej są wykonywane z polietylenu, polibutylenu lub polipropylenu.

Planując zakup rur do ogrzewania podłogowego, trzeba zwrócić uwagę przede wszystkim na ich wytrzymałość i barierę antydyfuzyjną.

Rury polietylenowe są bardzo chętnie wybierane, przede wszystkim ze względu na swoje właściwości i możliwość dopasowania rodzaju rury do swoich potrzeb i budżetu. Standardowa rura polietylenowa jest bardzo odporna na temperaturę i na uszkodzenia mechaniczne. Jej wadą może być to, że po zgięciu łatwo wraca do pierwotnego kształtu, więc układanie instalacji może być nieco bardziej męczące – rury trzeba od razu przymocowywać do podłoża. Podobną właściwość mają rury polibutylenowe. Jeżeli chcemy uniknąć tego efektu, warto zdecydować się na rury PEX z wkładką aluminiową, która niweluje pamięć kształtu, dzięki czemu rury lepiej się zginają. Inną odmianą rur polietylenowych są rury PERT, które jeszcze lepiej znoszą wysokie temperatury (dzięki dłuższym wiązaniom bocznym są bardziej rozciągliwe), lekkie i łatwiejsze w montażu.

Odmianą rur polietylenowych są również rury wielowarstwowe – PEX/AL/PEX, wyposażone m.in. w warstwę aluminiową. Ich zaletą jest giętkość i łatwość układania, a także wysoka odporność termiczna i odporność na korozję dzięki barierze antydyfuzyjnej.

Układanie i mocowanie rur

Aby ogrzewanie podłogowe działało naprawdę efektywnie, rury muszą być odpowiednio rozłożone i przymocowane. Jaki jest zatem odpowiedni układ? Kluczowe znaczenie mają odstępy pomiędzy rurami – ich rozstaw to najczęściej kilkanaście centymetrów (nie więcej niż 20 cm). Dokładny rozstaw jest uzależniony od temperatury wody, jaka ma być w instalacji oraz od indywidualnego zapotrzebowania i rodzaju posadzki: im mniejszy odstęp, tym cieplej i tym bardziej równomiernie nagrzewa się podłoga. Jednak z drugiej strony, nie należy również przesadzać z zagęszczeniem pętli rur – odległości nie powinny być mniejsze niż 10 cm.

Rury układane są w pętle, w formie spiralnej lub meandrowej. Każda pętla nie powinna być dłuższa niż ok. 150 m, ponieważ wówczas trudno byłoby osiągnąć właściwe ciśnienie w instalacji, przez co skuteczność ogrzewania byłaby znikoma. Poza tym nie należy układać rur w miejscach, w których zaplanowane są „stałe” elementy umeblowania czy wyposażenia, takie jak np. zabudowa kuchenna, kabina prysznicowa lub wanna. Każda pętla powinna być podłączona do osobnego przyłącza na rozdzielaczu. Zanim zalejemy rury warstwą jastrychy, musimy jeszcze przymocować je do podłoża (do warstwy termoizolacji pokrytej folią przeciwwilgociową i specjalną siatką) przy pomocy odpowiednich klipsów.

Czym kierować się przy wyborze rur do podłogówki?

Planując zakup rur do ogrzewania podłogowego, trzeba zwrócić uwagę przede wszystkim na ich wytrzymałość i barierę antydyfuzyjną. Warto sprawdzić, jaką żywotność rur deklaruje producent. Pamiętajmy, że w przypadku ewentualnej awarii podłogówki będziemy musieli skuwać podłogę, a więc lepiej zadbać o to, by materiały były jak najwyższej jakości, która zniweluje ryzyko usterek. Warstwa antydyfuzyjna, chroniąca rury przed przenikaniem tlenu, również pełni istotną funkcję, ponieważ zabezpiecza pozostałe elementy instalacji przed korozją.

Ważna jest również średnica rur: optymalną wartością w tym przypadku jest kilkanaście milimetrów (najczęściej ok. 14-18 mm), ponieważ w ten sposób uzyskamy maksymalną efektywność. Warto także wybierać rury o takiej długości, by z jednej wężownicy dało się uformować całą pętlę, bez stosowania połączeń, które mogą negatywnie wpływać na szczelność. Aby ułatwić i usprawnić montaż ogrzewania, najlepiej wybierać rury elastyczne, które łatwo da się zginać.

Rury układane są w pętle, w formie spiralnej lub meandrowej.

Oczywiście nie bez znaczenia jest także cena – jednak nie opłaca się tu przesadne oszczędzanie (jak zresztą w przypadku wszelkich innych materiałów budowlanych i wykończeniowych). Nie każdy musi kupować drogich rur miedzianych, ale warto zainwestować przynajmniej w solidne i sprawdzone rury PEX, które zagwarantują nam długotrwałą i bezawaryjną sprawność podłogówki.