Styrodur – jak układać, ciąć i kleić? Izolacja fundamentów

Zarówno styropian, jak i styrodur to materiał izolujący wykonany ze spienionego polistyrenu. Obie płyty mają różnorodne zastosowanie i ten sam materiał wyjściowy. Polistyren ekspandowany (EPS), czyli popularny styropian, powstaje przez spienienie granulatu polistyrenowego. Ziarna zwiększają swoją objętość 20 do 50 razy, co oznacza, że są „ekspandowane”. W wyniku zabiegów technologicznych powstaje blok styropianu, który następnie jest cięty na odpowiednich rozmiarów płyty. Polistyren ekstrudowany (XPS), nazywany styrodurem, powstaje w odmienny sposób. Plastyczny spieniony materiał jest wytłaczany przez specjalne dysze (ekstrudowany), dzięki czemu powstają gotowe płyty o gładkich powierzchniach.

Właściwości oraz zastosowanie styroduru

Styrodur wyróżnia go przede wszystkim zamknięta struktura komórkowa. Jest przez to mocniejszy, wykazuje wyższą wytrzymałość na nacisk oraz większą odporność na wilgoć niż styropian.

Zastosowanie płyt ze spienionego polistyrenu jest różnorodne. Styropian znajduje zastosowanie głównie do ocieplania ścian zewnętrznych, a także izolacji dachów oraz tworzenia warstw tłumiących hałas w układanych podłogach. Styrodur z kolei nadaje się dzięki swoim szczególnych właściwościom do stosowania w obszarach o wysokim poziomie wilgotności. Należy do tego tak zwana izolacja obwodowa, a więc zewnętrzna izolacja fundamentów. Ponieważ ten rodzaj izolacji termicznej jest realizowany w obszarze fundamentów i w miejscu styku budynku z gruntem, musi on odznaczać się odpornością na ściskanie oraz agresywne wody gruntowe. Styrodur spełnia te oczekiwania jak chyba żaden inny materiał izolacyjny. W przeciwieństwie do styropianu, styrodur nie znajduje zastosowania do ocieplania elewacji.

Od ponad 20 lat w produkcji styroduru stosowany jest dwutlenek węgla, a nie propelenty chlorofluorowoęglowodorowe (CFC), niszczące warstwę ozonu. Ani styropian ani styrodur nie stanowią zagrożenia dla zdrowia po zamontowaniu. Cięcie płyt styroduru narzędziami termicznymi należy jednak wykonywać na świeżym powietrzu, ponieważ może się uwalniać styrol oraz inne produkty rozkładu.

Jak i czym ciąć styrodur?

Polistyren ekstrudowany, czyli styrodur jest doskonałym materiałem izolacyjnym do fundamentów. Dostępny jest w handlu w postaci płyt o różnych wymiarach, które muszą być przed montażem odpowiednio przycięte i dopasowane. Ważne jest wybranie właściwej metody, aby nie uszkodzić płyty styroduru. Na koniec, w każdym przypadku przygotowane płyty muszą być mocno połączone z podłożem. Prawidłowo ułożony styrodur stanowi doskonałą izolację, natomiast źle obrobiony może pękać i nie spełniać swojej funkcji. Do cięcia styroduru można stosować różne narzędzia, ale najlepiej wybrać najbardziej odpowiednie.

• Nóż kuchenny – czasem ktoś użyje do cięcia płyt zwykłego noża kuchennego; w przypadku styroduru, ze względu na jego twardość, czyste i proste cięcie jest raczej niemożliwe. Możliwe, że nóż bardziej nadaje się do styropianu.
• Nóż introligatorski (cutter) – ostry nóż do cięcia kartonu albo wykładziny dywanowej umożliwia czyste i proste cięcie, chociaż czasem może utknąć w płycie styroduru.
• Piła z bardzo małymi ząbkami – styrodur można w zasadzie ciąć brzeszczotem o drobnych ząbkach, jednak krawędź nigdy nie będzie gładka.
• Ploter termiczny – specjalistyczny sprzęt, ale drogi i dla amatorskiego użytku nieopłacalny.
• Nóż termiczny – popularne narzędzie, będące prostą wersją plotera. Posiada moduł grzewczy oraz nóż roboczy z możliwością płynnego regulowania długości. Ostrze tnie materiał nie mechanicznie, ale topiąc i rozdzielając styrodur. Do cięcia płyt styrodurowych w większej ilości dobrze jest zaopatrzyć się w narzędzie pracujące z temperaturą 100-450°C, które spełni oczekiwania.
• Drut oporowy – jest zestawem raczej prowizorycznym z ograniczonymi możliwościami i trwałością. Bez naciągu drutu tnącego i regulacji temperatury narzędzie jest mało przydatne.

Szczególnie podczas pracy większymi narzędziami ważne jest dokładne narysowanie linii cięcia. Można wykorzystać do tego celu flamastry i linijkę. Jeśli płyty nie będą po ułożeniu widoczne, można zastosować dobrze widoczne grube linie. Trzeba też zwrócić uwagę, że powstający pył zakrywa cienkie linie i łatwo zboczyć nożem z kursu.

Narzędzia elektryczne powinny najpierw osiągnąć odpowiednią temperaturę pracy. Dobrze jest wykonać cięcie próbne na kawałku płyty. Do cięcia nożem trzeba zamocować płytę styroduru za pomocą śrubowych zacisków i użyć prostej sklejki albo deski jako prowadnicy noża.

Izolacja obwodowa – styrodur na ścianach fundamentów

Izolacja obwodowa ścian fundamentów jest ciągłą, bez mostków termicznych izolacją zewnętrzną ścian stykających się z gruntem. Płyty styrodurowe użyte do izolacji fundamentów mają z jednej strony bezpośredni kontakt z podłożem, a z drugiej strony z budynkiem. Są narażone na obciążenia pochodzące od parcia gruntu, wody opadowej, wody gruntowej i innych nacisków. Zanim przystąpi się do nakładania płyt izolacyjnych trzeba wykonać:

• Przygotowanie powierzchni ścian fundamentowych – polega na usunięciu wszelkich zanieczyszczeń i tłustych plam, resztek klejów i zapraw oraz nierówności po szalunku.
• Odsadzka – w miejscu połączenia ławy fundamentowej ze ścianą wykonuje się klin z zaprawy betonowej. Ma na celu wyeliminowanie zbędnych naprężeń wpływających na hydroizolację.
• Zagruntowanie powierzchni ścian fundamentów specjalną masą hydroizolacyjną.
• Cięcie i dopasowanie płyt styroduru.
• Przyklejanie płyt styroduru – do klejenia stosuje się klej bitumiczny albo poliuretanowy.
  Wykonując izolację fundamentów należy zwracać uwagę na właściwe dopasowanie do siebie płyt. Zasypanie fundamentów gruntem może nastąpić dopiero po całkowitym wyschnięciu kleju. Poprawne wykonanie zapewnia trwałą i skuteczną termoizolację fundamentów budynku.