Tablica rozdzielcza – istotny element instalacji elektrycznej

Zgodnie z obowiązującymi przepisami w jednym obwodzie elektrycznym powinno znajdować się nie więcej niż dziesięć gniazd wtykowych lub dwadzieścia punktów oświetleniowych. W związku z tym w każdym domu konieczne jest podzielenie instalacji elektrycznej na co najmniej kilka obwodów. Dzięki takiemu podziałowi usterka jednego z urządzeń nie ma wpływu na pracę pozostałych, co w efekcie pozwala na uniknięcie poważniejszych awarii. Koszt instalacji wieloobwodowej w dużej mierze zależy od liczby obwodów, warto więc dokładnie zastanowić się jakie rozwiązanie w tym przypadku będzie najbardziej korzystne.

Bezpieczna i dostępna

W domach jednorodzinnych zazwyczaj stosuje się jedną rozdzielnicę 24- lub 36-modułową, ale w przypadku bardziej rozbudowanych instalacji nic nie stoi na przeszkodzie, aby zastosować więcej niż jedną rozdzielnicę. Projekt powinien zostać wykonany w sposób, który umożliwi w przyszłości podłączenie kolejnych obwodów. Tablica rozdzielcza może zostać zamontowana we wnęce (będzie mniej widoczna) lub na ścianie. W każdym razie powinna być łatwo dostępna, zawieszona na wysokości około 1,4 m. Rozdzielnicy nie należy dodatkowo obudowywać, zwłaszcza używając w tym celu materiałów łatwopalnych.

Co zawiera rozdzielnica?

Do tablicy rozdzielczej z jednej strony zostaje podłączony kabel prowadzący od skrzynki z licznikiem, a z drugiej – obwody. W środku rozdzielnica zawiera aparaty służące do rozdziału i łączenia obwodów, zabezpieczenia oraz urządzenia sterownicze. Znajdują się w niej bezpieczniki (czyli inaczej wyłączniki nadprądowe). Są zakładane na każdym z obwodów, aby chronić je przed skutkami przepływu prądów zwarciowych i przeciążeniowych. Prawo budowlane wymaga, aby w rozdzielnicy był instalowany także co najmniej jeden wyłącznik różnicowoprądowy. Jego zadaniem jest m.in. zabezpieczenie domowników przed ewentualnym porażeniem prądem. Wyłącznik szybko odłącza zasilanie, reagując w ten sposób na nieprawidłowości w pracy instalacji. Obecnie w nowych domach zazwyczaj instaluje się kilka takich wyłączników, zgodnie z zasadą, że im mniej obwodów podłączonych do jednego wyłącznika, tym instalacja staje się bezpieczniejsza. Częstym rozwiązaniem jest stosowanie bezpieczników oraz wyłączników różnicowoprądowych w postaci jednego modułu.

Rozłączniki, ochronniki i programatory

W rozdzielnicy elektrycznej montuje się także rozłączniki izolacyjne, służące do odłączenia od napięcia całego układu lub pojedynczego obwodu. Rozłączniki stają się użyteczne na przykład podczas wyjazdu - w sytuacji, gdy instalacja jest nieużywana przez dłuższy czas.

Awarie prądu są częstym zdarzeniem towarzyszącym burzom. Uderzenie pioruna w linie elektryczne może spowodować przepięcia, czyli przepływ prądu udarowego o dużym natężeniu. Aby uniknąć negatywnych skutków podobnych sytuacji, w rozdzielnicy instaluje się ochronniki przeciwprzepięciowe (czyli inaczej ograniczniki przepięć). Ich zadaniem jest ochrona instalacji oraz podłączonych do niej urządzeń poprzez obniżanie wartości napięć i prądów.

W tablicy rozdzielczej, obok lampek sygnalizujących obecność napięcia w poszczególnych punktach przyłączeniowych, można zastosować także bardziej zaawansowane rozwiązania. Właściwą kontrolę ułatwiają między innymi przekaźniki priorytetowe, które dbają o to, aby nie został przekroczony przydział mocy i w razie konieczności – odłączają urządzenia pobierające najwięcej prądu. Z kolei programatory sterujące mogą wyręczyć domowników i sprawić, że nie będą musieli codziennie pamiętać na przykład o włączeniu oświetlenia przed domem.