Płyta pilśniowa - właściwości, zastosowanie w domu, ceny

Płyta pilśniowa - proces produkcji  

Materiały drewnopochodne są powszechnie wykorzystywane w budownictwie. Jednym z chętnie wybieranych jest płyta pilśniowa. Materiał jest produkowany z rozwłóknionej tkanki drzewnej, pochodzącej głównie z odpadów poprodukcyjnych. Pozwala to uznać płytę za materiał w pewnym zakresie ekologiczny. 

Proces produkcji polega na spilśnieniu materiału drzewnego. Na produkt oddziałuje się parą wodną lub słabymi roztworami kwasów. Często też dodaje się masy klejowe, które poprawiają wiązania i wpływają na lepsze parametry wytrzymałościowe. Następnie, w zależności od wariantu, wykorzystuje się duże ciśnienie lub nacisk, który umożliwia uformowanie płyty. Jednocześnie proces korzysta z naturalnych właściwości roślin, polegających na tworzeniu wiązań między włóknami.

Najważniejsze cechy płyty pilśniowej

Płyty pilśniowe mają niejednorodną strukturę, co wynika z nieregularnego ułożenia włókien. W zależności od przebiegu procesu mogą mieć też inne właściwości i charakterystyczne cechy.

Sztywność  

Płyta pilśniowa produkowana jest w dwóch wariantach - twarda i miękka. Różnica wynika z tego, że płyty twarde są poddawane procesowi obróbki ciśnieniowej, a miękkie jedynie walcowaniu. W zależności od rodzaju płyty różnią się między sobą także parametry określające twardość. W poszczególnych wariatach wygląda to następująco:

• płyta twarda - o takich płytach mówimy, kiedy waga produktu nie jest niższa od 900 kg/m3. Przekłada się to na dobrą wytrzymałość na zginanie na poziomie około 30 N/mm2. Płyty mają grubości od 2 do 7 mm;
• płyta miękka (porowata) - w tym przypadku płyta będzie miała wagę na minimalnym poziomie 200 kg/m3. Tu odporność na zginanie wynosi nie więcej niż 1,5 N/mm2, jednak płyty oferowane są w grubościach ponad 8 mm.

Twardość

Płyta pilśniowa wykazuje się odpornością na uszkodzenia mechaniczne i złamanie. Włóknista struktura dodatkowo nadaje jej pewien zakres sprężystości, co poprawia jej odporność na pękanie. W przypadku płyt poddawanych obróbce ciśnieniowej parametr sprężystości jest jeszcze większy.

Właściwości izolacyjne

Niejednorodnej strukturze wewnętrznej płyty zawdzięczają znakomite właściwości izolacyjne. Na uwagę zasługuje przede wszystkim izolacja akustyczna. Płyty można potraktować również jako materiał dodatkowy do poprawy izolacji termicznej.

Obróbka mechaniczna

Płyta pilśniowa jest podatna na obróbkę mechaniczną. Zarówno w wersji twardej, jak i miękkiej, można ją formować za pomocą narzędzi tnących. Zbita struktura pozwala na cięcie w dowolnych kształt. Jednocześnie nie pogarsza to właściwości mechanicznych elementu. Wadą jest jedynie strzępienie się krawędzi przy cięciu wyrzynarkami i pilarkami.

Waga

Płyta pilśniowa należy do materiałów konstrukcyjnych o niewielkiej wadze. Materiał w wersji twardej waży niewiele więcej niż płyty gipsowe, a zapewnia lepsze parametry izolacyjne i dużą sztywność. Lekkie płyty to także udogodnienie przy pracach monterskich i układaniu ich na sufitach.

Wymiary

W procesie produkcji płyta pilśniowa jest formowana w elementy o jednakowych wymiarach. W zależności od potrzeb można wybrać produkt należący do innej grupy wymiarowej, których jest kilka. Dzięki zastosowaniu maszyn, zarówno długości, jak i szerokości są bardzo powtarzalne, a krawędzie regularne. To znacznie ułatwia prace monterskie i konstruktorskie.

Odporność przeciwwilgociowa

Struktura włókien drewna jest chłonna, dlatego płyty wykazują się słabą odpornością na wilgoć. Poddane oddziaływaniu wody przez dłuższy czas zaczynają puchnąć i zmieniać swój kształt. Zmiany są najczęściej nieodwracalne. Dla poprawy tego parametru w produkcji stosuje się kleje i bitum, które zmniejszają absorpcję wody. Ponadto z zewnątrz płyty otrzymują dodatkową ochronę w postaci warstwy folii lub lakieru.

Palność

Drewno i klej to materiały o słabych parametrach odporności ogniowej. W związku z tym cały produkt jest uznawany za palny. Tu znów można spotkać wyroby, w których zastosowano dodatkową warstwę osłonową zapobiegającą rozprzestrzenianiu się płomieni.

Gładka powierzchnia

W procesie produkcji uzyskuje się gładką strukturę zewnętrzną. To gwarantuje regularną grubość, a także poprawia estetykę. Gładka powierzchnia ułatwi prowadzenie prac montażowych. Problematyczne jest jednak jej malowanie, szczególnie w płytach produkowanych na bazie klejów.

Różnorodność

Płyta pilśniowa to nie jeden produkt, a szereg wyrobów produkowanych w podobny sposób. Poszczególne warianty mają uwydatnione określone cechy. Wspominaliśmy już o wymiarach i kilku normatywnych wariantach wymiarów produktów. W procesie produkcji płyty mogą być poddawane różnym procesom, do których zalicza się:

• olejowanie;
• lakierowanie;
• perforację.

Płyta pilśniowa może być też oferowana w wersji z okleiną w różnych kolorach i o rozmaitych wzorach. Niektórzy producenci oferują nawet płyty z frezowanymi krawędziami.

Zastosowanie płyty pilśniowej

Różnorodność płyt pilśniowych wpływa na wiele możliwości ich praktycznego zastosowania. Nieco inaczej wykorzystywane są właściwości płyt twardych i miękkich. Dla ułatwienia podzieliliśmy zastosowanie produktów na wykorzystywane w budownictwie i innych dziedzinach.

Płyta pilśniowa w budownictwie

Struktura i właściwości płyty znajdują zastosowanie głównie w budownictwie. Stosowane są jako elementy konstrukcyjne przy tworzeniu ścian i stropów w domach szkieletowych. Można wykorzystać je do suchej zabudowy w miejscach, gdzie nie chcemy stosować płyt gipsowych. Mogą być wykorzystywane jako podkłady jastrychowe pod wylewki podłogowe, a nawet okładziny.

Warto jednak pamiętać, że nawet zaimpregnowane płyty nie mają dobrych parametrów odporności na wilgoć. W związku z tym polecane są głównie do wykańczania pomieszczeń suchych i przestrzeni nienarażonych na bezpośrednie działanie wody.

Płyta pilśniowa - inne zastosowania

Najważniejszym obszarem zastosowania płyt pilśniowych jest branża meblarska. Materiał miękki służy do budowy konstrukcji półek i ścian w szafach, blatów meblowych i innych. Płyta prasowana ciśnieniowo służy do wykańczania tylnych części szafy. Z tego materiału budowane są opakowania wielorazowego użytku, a także różnego rodzaju podkładki. Materiał sprawdza się do innych konstrukcji przygotowywanych w warsztatach majsterkowiczów.

Płyta pilśniowa - cena

Cena płyt pilśniowych jest zależna od ich rodzaju i grubości. Płyta w wersji porowatej o grubości 3 mm kosztuje około 10 - 15 złotych za m2. Wraz ze wzrostem grubości ta cena rośnie nawet do 20 złotych. Z kolei płyty miękkie o grubości 10 mm mogą kosztować od 25 złotych wzwyż.

Na cenę płyt wpływa także sposób ich wykończenia. Droższe będą elementy wykończone okleiną niż pozostawione w naturalnej formie. Jednak różnice mogą wynikać nawet z kolorystyki okleiny, a także sposobu wykończenia. Często płyty białe i szare są sporo tańsze od tych wykończonych dekoracyjnym nadrukiem z deseniem inspirowanym drewnem.