Biomasa - paliwo ekologiczne

Czym jest biomasa?

Biomasa to najpopularniejsze odnawialne źródło energii. Jest to materia organiczna, czyli substancje pochodzenia roślinnego i zwierzęcego ulegające biodegradacji. Składają się na nią odpadki z gospodarstw domowych, pozostałości z produkcji rolnej, leśnictwa, odpady przemysłowe i komunalne. Biomasa jest więc organicznym produktem fotosyntezy. Powszechnie stosuje się jako paliwo przede wszystkim drewno, jego odpady, słomę, pelety, brykiet, a także ziarno i specjalnie uprawiane rośliny energetyczne. Zakumulowaną energię można wykorzystać poprzez spalanie biomasy i produktów jej rozkładu, w wyniku czego uzyskuje się ciepło nadające się do przetworzenia na inne rodzaje energii. Biomasa wykorzystywana jest do celów grzewczych z powodów ekonomicznych i ekologicznych.

Biomasa jako ekologiczne paliwo

Wykorzystanie biomasy do celów grzewczych jest korzystniejsze dla środowiska niż wykorzystanie paliw kopalnych, ponieważ zawartość szkodliwych pierwiastków jest w niej niższa. Emisja dwutlenku siarki podczas jej spalania jest o wiele mniejsza niż w przypadku spalania węgla, zaś ilość dwutlenku węgla wytwarzanego w procesie spalania nie przekracza ilości wcześniej pobranej przez rośliny w procesie fotosyntezy.

Jak wygląda proces uzyskania biomasy?

W celu pozyskania biomasy uprawia się rośliny energetyczne, czyli rośliny charakteryzujące się dużym przyrostem i małymi wymaganiami glebowymi. W Polsce wykorzystuje się szczególnie wierzbę wiciową, malwę pensylwańską, słonecznik bulwiasty, różę wielokwiatową, rdest sachaliński, miskant olbrzymi czy miskant cukrowy. Ilość popiołu powstałego w wyniku spalania biomasy jest niewielka i można go wykorzystać jako nawóz mineralny. Ogrzewanie biomasą dzięki jej łatwej dostępności oraz dużej konkurencyjności cenowej staje się bardzo opłacalne. Dzięki wykorzystaniu jej do celów grzewczych możemy spożytkować odpady. Większą wartość energetyczną ma biomasa bardziej sucha i zagęszczona. Uznaje się, że największą wartość kaloryczną ma drewno przetworzone, czyli brykiety czy pelety. Poza tym wykorzystuje się także słomę oraz ziarna zbóż.

Biomasa – jakie są rodzaje?

1. Pelety – opał wysokoenergetyczny

Pelety to granulat w kształcie walców produkowany ze słomy zbóż, słomy rzepaku, roślin energetycznych czy odpadów drzewnych, czyli z trocin, wiórów oraz zrzyn, jednak za najbardziej wartościowe uważa się odpady drzewne. Pelety powstały na skutek sprasowania ich pod wysokim ciśnieniem, dzięki czemu skompresowano energię. Ich produkcja odbywa się bez udziału substancji chemicznych. Dobre właściwości energetyczne wynikają z niskiej zawartości wilgotności, przez co spalanie jest bardziej wydajne. Istnieje możliwość zainstalowania bezobsługowych kotłów do spalania peletów, które zapewnią komfortową, automatyczną eksploatację. Zastosowanie pieca na pellet pozwoli obniżyć koszty ogrzewania domu nawet do 40–50%. Pelety dobrej jakości powinny mieć jasny kolor i nie rozpadać się po ściśnięciu dłoni. Granulat o ciemnej barwie zawiera zmieloną korę i lepiszcza, które w wyniku palenia powodują powstawanie nalotu w palenisku.

2. Brykiet

Brykiet jest materiałem opałowym powstałym na skutek sprasowania pod dużym ciśnieniem mieszanki palnych składników takich jak trociny, słoma, miał, węgiel drzewny, torf. Ma on większą gęstość niż drewno, dlatego jego wartość opałowa jest wyższa niż drewna nieprzetworzonego. Nie zawiera żadnych dodatków chemicznych. Podobnie jak pelety brykiet spala się niemal w całości, a ilość popiołu powstałego w procesie spalania jest niewielka.

3. Inne biopaliwa

Do grupy biopaliw należy także słoma, która również jest surowcem odnawialnym. Nadwyżki w produkcji rolnej mogą być wykorzystane do celów opałowych jako dodatkowy dochód dla rolników. Szczególnie cenna jest słoma żytnia, pszenna, gryczana, rzepakowa czy słonecznikowa. Podczas spalania słomy powstaje taka ilość dwutlenku węgla, jaka jest wytwarzana przy jej mineralizacji. Często niecałkowite jej spalenie wynika z trudności w dozowaniu powietrza. Aby sprawdziła się jako paliwo, jej wilgotność nie powinna przekraczać 15%.

Wartościowym paliwem są także ziarna zbóż oraz pestki owoców. Unia Europejska uznaje wykorzystanie ziaren na cele opałowe za jeden z pożytecznych sposobów wykorzystania nadwyżek produkcji rolnej. W Polsce spalanie zboża budzi wiele kontrowersji, jednak warto podkreślić, że na cele grzewcze wykorzystuje się przede wszystkim ziarno nadgniłe lub porażone chorobami. Najpopularniejszym ziarnem paliwowym jest ziarno owsa. Wartość energetyczna ziarna jest podobna do peletów, jednak przy spalaniu ziarna powstaje większa ilość nalotów oraz popiołu.