Dach bez okapów. Dwuspadowy, ale nowoczesny

Co się stanie, gdy tradycyjny dach dwuspadowy pozbawimy okapów? Po pierwsze zmieni się jego wygląd zewnętrzny. Można powiedzieć, że w ten sposób odetnie się go od tradycyjnych korzeni. Dach, a przez to także cały budynek, nabierze bardziej nowoczesnego wyglądu. Projektowanie dachu bez okapów nie jest nowym wynalazkiem, ale mimo to jest kojarzone przede wszystkim z budownictwem nowoczesnym. I staje się coraz chętniej wybieranym rozwiązaniem. Znakomicie wpisuje się w trendy charakterystyczne dla nowoczesnej architektury, która dąży do rezygnacji z niepotrzebnych detali, umiarkowania i minimalizmu. Usuwając okapy i odpowiednio modyfikując sposób wykończenia elewacji, niemal każdej bryle można nadać bardziej nowoczesny wygląd.

Dach pozbawiony okapów znakomicie wpisuje się w trendy charakterystyczne dla nowoczesnej architektury, która dąży do rezygnacji z niepotrzebnych detali, umiarkowania i minimalizmu.

Rezygnacja z okapów jest więc istotna ze względów estetycznych. Pozwala uprościć bryłę. Przy wykorzystaniu tego zabiegu są projektowanie domy jednorodzinne, które architekci określają jako „nowoczesne stodoły”: proste bryły na rzucie w kształcie prostokąta, bez jakichkolwiek urozmaiceń i niepotrzebnych detali, przekryte dachem dwuspadowym. Te jednorodzinne "stodoły" cieszą się coraz większą popularnością wśród inwestorów i niemal stanowią wzór budynków energooszczędnych.

 

Kilka tricków architektonicznych

Pozbawiony okapów dach sprawia, że zaciera się granica pomiędzy nim a elewacjami. Granica ta może zostać całkowicie zlikwidowana, jeśli dach i ściany zostaną wykończone tym samym materiałem (na przykład blachą lub gontem). Bryła budynku będzie wówczas wydawać się maksymalnie prosta. Można też wybrać rozwiązanie pośrednie i materiał zastosowany jako pokrycie dachu umieścić tylko na górnej części elewacji. To korzystny zabieg szczególnie w przypadku wysokiej ścianki kolankowej, pozwala bowiem optycznie skrócić jej wysokość.

Brak okapów może pozytywnie wpłynąć na funkcjonalność pomieszczeń na poddaszu. W takim przypadku łatwiej zaprojektować wyższą ściankę kolankową, dzięki której pokoje na poddaszu będą wygodniejsze. 

Na jakie jeszcze zabiegi pozwala rezygnacja z okapów? Jeśli w budynku likwiduje się okapy, najczęściej rezygnuje się również z widocznego orynnowania oraz gzymsów. Ukryte w elewacjach rynny i rury spustowe nie są widoczne z zewnątrz, co znakomicie wpisuje się w obowiązujący w nowoczesnej architekturze minimalizm. Ale likwidacja okapów nie musi być równoznaczna z ukryciem orynnowania. Nie ma technicznych przeciwwskazań, aby przy dachu bez okapów zastosować tradycyjny system orynnowania. Można też wybrać rozwiązanie pośrednie i system ten częściowo ukryć (rynny pozostawić widoczne, a rury spustowe umieścić w ścianach zewnętrznych).

Dach pozbawiony okapów może pozytywnie wpłynąć na funkcjonalność pomieszczeń na poddaszu. Po pierwsze w tym przypadku łatwiej zaprojektować wyższą ściankę kolankową, bez obaw, że wpłynie to niekorzystnie na proporcje bryły. Wysoka ścianka kolankowa sprawi, że pomieszczenia na poddaszu będą wygodniejsze. Poza tym można zamontować okna połaciowe połączone z oknami umieszczonymi w ściance kolankowej. To wiele zmieni, jeśli chodzi o oświetlenie pomieszczeń i zapewnienie bardziej atrakcyjnego widoku – nie tylko na niebo, ale również na okolicę. Będzie miało także korzystny wpływ na wygląd zewnętrzny budynku.

 

Proste formy, praktyczne rozwiązania

Do prostej formy z dachem pozbawionym okapów nietrudno dostawić kolejną bryłę. To zapewnia spore możliwości projektowe; do domu można dobudować na przykład garaż. Dwie proste bryły będą znakomicie do siebie pasować, a dwuspadowy dach w wersji uproszczonej, czyli pozbawionej okapów, korzystnie wypadnie w połączeniu z dachem płaskim. Co bywa wykorzystywane również w inny sposób. Ponieważ rezygnacja z okapów oznacza likwidację zadaszeń, które mogłyby chronić strefę wejściową lub wyjście na taras, w tych miejscach bywają projektowane proste daszki, które oprócz spełniania praktycznej funkcji urozmaicają nieco bryłę budynku.

Jednym z głównych zadań okapu jest ochrona ścian zewnętrznych przed deszczem i śniegiem. Jego likwidacja może więc budzić obawy związane z zapewnieniem czystości elewacji. Jednak nowoczesne sposoby zabezpieczenia ścian zewnętrznych sprawiają, że te obawy nie powinny nikomu spędzać snu z powiek. Okapy ograniczają też dostęp światła do pomieszczeń. W tym kontekście rezygnacja z nich stanowi kolejną zaletę, ponieważ pozwala na lepsze doświetlenie wnętrz. Jest to szczególnie istotne w przypadku domów budowanych w pobliżu innych budynków lub drzew, które mogłyby je zacienić.