Wentylacja przestrzeni podpodłogowej w domu szkieletowym

W domu szkieletowym niezwykle ważne jest, między innymi, prawidłowe wykonanie podłogi z wentylowaną przestrzenią.

Wentylacja ma przede wszystkim za zadanie odprowadzenie na zewnątrz wilgoci pochodzącej z gruntu. Konieczność wentylowania przestrzeni podpodłogowej w domu o konstrukcji szkieletowej wynika z następujących przyczyn:

• zapobieganie powstawania zgnilizny w drewnianej konstrukcji podłogi;
• unikanie tworzenia się szkodliwej dla zdrowia pleśni;
• usunięcie nieprzyjemnego zapachu stęchlizny;
• niedopuszczenie do nadmiernego stężenia szkodliwych gazów.

Podłoga z przestrzenią wentylowaną

To rozwiązanie jest stosowane w budynkach niepodpiwniczonych. Warunki wilgotnościowe zależą od poziomu wody gruntowej oraz od rodzaju podłoża – piasek, glina. W każdym przypadku należy zdjąć wierzchnią warstwę humusu na głębokość ok. 30-40 cm. Grunt organiczny zatrzymuje wilgoć i sprzyja rozwojowi grzybów. A należy pamiętać o tym, że grzyby, w przeciwieństwie do roślin zielonych, nie potrzebują światła, a jedynie ciepła i wilgoci. Na gruncie suchym tworzy się warstwę zagęszczonego piasku i ewentualnie podkład betonowy na tej warstwie. W przypadku gruntu wilgotnego, na betonowym podłożu dojdzie dodatkowa izolacja wykonana z papy albo folii. Całość warstw zabezpieczy przed uszkodzeniem gładź cementowa.   

Otwory wentylacyjne w przestrzeni podpodłogowej

Są to techniczne otwory w ścianach fundamentowych domu. Ich zadaniem jest przewietrzanie przestrzeni pod podłogą. Jest to bardzo ważne zadanie, ponieważ tam właśnie może skraplać się wilgoć, tworząc warunki do rozwoju grzybów i pleśni. Suma powierzchni przekroju wszystkich otworów wentylacyjnych powinna wynosić nie mniej niż 0,20% powierzchni przestrzeni podpodłogowej. Minimalny otwór nie powinien być mniejszy niż 0,05 m2. Aby uniknąć niewentylowanych zakątków, w każdym narożniku należy wykonać otwory wentylacyjne w odległości nie większej niż 60 cm od wewnętrznego narożnika. Pozostałe otwory powinny być rozmieszczone równomiernie wzdłuż fundamentu. Forma geometryczna takich otworów może być różna: tradycyjne prostokąty lub kwadraty, albo bardziej fantazyjne trójkąty.

Wentylacja pod podłogą – warunek trwałości budynku

Firmy budujące domy szkieletowe dają zwykle gwarancję na konstrukcję na 30 lat. Przy zachowaniu właściwej technologii na każdym etapie produkcji i montażu trwałość takiego domu jest o wiele większa. Dodatkowym warunkiem przedłużonej żywotności domu szkieletowego jest utrzymywanie odpowiednich parametrów wilgotności. Aby zapewnić odpowiednią wentylację podpodłogową, trzeba spełnić szereg wymogów i praktycznych zaleceń:

• Łączna powierzchnia wszystkich otworów wentylacyjnych w ścianach fundamentowych nie powinna być mniejsza niż 0,20% (wg niektórych źródeł: 0,25%) powierzchni przestrzeni podpodłogowej.
• Przekrój każdego otworu wentylacyjnego ma wielkość od 0,04 do 0,06 m2.
• Odległość od powierzchni ziemi do otworu wentylacyjnego można ustalić według średniej grubości warstwy śniegu w danym regionie.
• Otwory wentylacyjne należy umieścić na przeciwległych ścianach fundamentu naprzeciw siebie.
• Lepszy efekt wentylacji powstaje, kiedy otwór wlotowy znajduje się ok. 15 cm poniżej wylotowego. Jeśli otwory wentylacyjne będą na jednym poziomie (co robi wielu budowniczych), wentylacja będzie nieskuteczna. Cieplejsze powietrze będzie unosić się do góry, ale nie natrafi na tej wysokości na wyjście. W rezultacie pod podłogą powstanie strefa zastoju powietrza, a na deskach podłogi zacznie skraplać się wilgoć.   
• Obecność w przestrzeni podpodłogowej wewnętrznych przegród wymaga wykonania otworów wentylacyjnych w każdej z nich.
• Aby zapewnić minimalny przepływ powietrza, podczas silnych mrozów dopuszcza się umieszczenie w otworach wentylacyjnych korków z wełny mineralnej.
• Od zewnętrznej strony otwory należy zabezpieczyć kratkami, aby nie wpadały przez nie do środka drobne zwierzęta i śmieci.
• Jeśli przestrzeń podpodłogowa jest niska (nie przekracza 30 cm), lepsza będzie wentylacja wewnętrzna. Powietrze dopływa pod podłogę przez otwory wentylacyjne albo szczeliny w listwach podłogowych przy ścianie zewnętrznej. Trzeba przy tym zwracać uwagę, czy nie zasłaniają ich jakieś nakrycia podłogi albo meble.  Odpływ powietrza na zewnątrz odbywa się kanałem wentylacyjnym umieszczonym w ścianie wewnętrznej.  

Rodzaje wentylacji przestrzeni podpodłogowej

Metody wentylacji przestrzeni podpodłogowej również dzielą się na naturalne i wymuszone. Wentylacja naturalna, czyli grawitacyjna, odbywa się w sposób ciągły i nie wymaga zasilania elektrycznego. Siłę napędową takiej wentylacji stanowi różnica gęstości powietrza zimnego i ciepłego. Jeżeli dom o konstrukcji szkieletowej położony jest na wzniesieniu, to otwory wentylacyjne w ścianach fundamentu całkowicie spełnią swoje zadanie. Zapewnią skuteczną wymianę powietrza w przestrzeni podpodłogowej. Jeśli natomiast położenie domu w zagłębieniu terenu nie zapewnia naturalnego przepływu powietrza, potrzebne będzie zastosowanie wentylacji mechanicznej. Podobnie jak w przypadku systemu wentylacji pomieszczeń mieszkalnych, tak i w przypadku wentylacji przestrzeni podpodłogowej, powinno się to rozwiązanie przewidzieć już na etapie projektowania domu.

Dlaczego wentylacja przestrzeni podpodłogowej jest niezbędna także zimą?

To pomieszczenie powinno być koniecznie wentylowane również okresie zimowym. Chodzi o to, aby nie dopuścić do kondensacji wilgoci, a także do wzrostu stężenia radonu. Radon jest niedocenianym (bo niewidocznym?) zagrożeniem dla zdrowia, które może się okazać groźniejsze, niż skutki awarii elektrowni jądrowej w Czarnobylu. Ten jedyny pierwiastek promieniotwórczy występujący w formie gazowej łatwo uwalnia się ze skał i gleby i staje się źródłem promieniowania jonizującego.

Największe stężenie radonu występuje zwykle na dolnych poziomach budynków, a zwłaszcza w słabo wietrzonych piwnicach i przestrzeniach podpodłogowych. Radon emituje cząstki alfa, których zasięg w powietrzu jest niewielki i nie są też w stanie przeniknąć skóry. Jednak w płucach mogą bombardować tkanki bezpośrednio, powodując zmiany nowotworowe. Dlatego tak ważne jest wietrzenie pomieszczeń stykających się z gruntem. A zwłaszcza przestrzeni podpodłogowej.