Kiedy warto zatrudnić inspektora nadzoru inwestorskiego?

Funkcję inspektora nadzoru inwestorskiego może sprawować osoba posiadająca uprawnienia do kierowania robotami budowlanym (w specjalności zgodnej z zakresem wykonywanych robót) oraz będąca czynnym członkiem właściwej izby samorządu zawodowego. Na dużych budowach ustanawia się kilku inspektorów, a każdy z nich pełni obowiązki w ramach swojej specjalności. Na przykład przy budowie budynków zazwyczaj są to osoby, które mają uprawnienia w specjalności: konstrukcyjno-budowlanej, instalacji sanitarnych i elektrycznych. W takiej sytuacji inwestor ustanawia jednego z inspektorów koordynatorem.

Kto i kiedy ustanawia inspektora?

Inspektora nadzoru inwestorskiego ustanawia inwestor. Są obiekty, przy realizacji których inwestor musi zatrudnić taką osobę. Wymienia je Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 19 listopada 2001 r. w sprawie rodzajów obiektów budowlanych, przy których realizacji jest wymagane ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego. W przypadku budowy obiektów, o których mowa w przywołanych przepisach, organ architektoniczno-budowlany w decyzji o pozwoleniu na budowę zobowiązuje inwestora do tego, by ustanowił inspektora nadzoru inwestorskiego. Do takich obiektów należą m.in.: 

 

• obiekty budowlane wpisane do rejestru zabytków w zakresie przebudowy, rozbudowy oraz wykonywania rekonstrukcji lub remontów,
• budynki o wysokości nad terenem 15 m i większej,
• obiekty budowlane lub ich części, które zawierają elementy konstrukcyjne o rozpiętości 12 m i większej, wysięgu 3 m i większym lub o wysokości jednej kondygnacji 6 m i większej.

Przy budowie domu jednorodzinnego nie trzeba zatrudniać inspektora nadzoru inwestorskiego, o ile nie zachodzi żadna z sytuacji wymienionych w rozporządzeniu. Jednak można to zrobić, a czasami wręcz warto. Na przykład jeśli inwestor do budowy domu zatrudni firmę wykonawczą, która posiada własnego kierownika budowy, powinien ustanowić inspektora nadzoru inwestorskiego. W takiej sytuacji kierownik budowy będzie nie tylko kierował budową, ale też służył interesom wykonawcy. W związku z tym inwestor powinien mieć na budowie swojego przedstawiciela – właśnie w osobie inspektora nadzoru inwestorskiego.

Prawo budowlane zakazuje łączenia funkcji inspektora nadzoru inwestorskiego i kierownika budowy. Na jednej budowie muszą to być dwie różne osoby.

Jak znaleźć inspektora nadzoru inwestorskiego?

Najogólniej mówiąc – inspektorem nadzoru inwestorskiego jest osoba, która posiada takie same uprawnienia jak kierownik budowy. Dlatego można go szukać także wśród osób, które oferują swoje usługi w zakresie kierowania budową. Jednak warto wiedzieć, że prawo budowlane zakazuje łączenia funkcji inspektora nadzoru inwestorskiego i kierownika budowy. Na jednej budowie muszą to być dwie różne osoby.

Jakie są prawa i obowiązki inspektora?

Zgodnie z prawem budowlanym inspektor nadzoru inwestorskiego jest uczestnikiem procesu budowlanego – podobnie jak projektant, inwestor, kierownik budowy i kierownik robót. W związku z tym przepisy nakładają na niego szereg obowiązków, ale też dają mu sporo uprawnień. Zgodnie z art. 25 prawa budowlanego inspektor nadzoru inwestorskiego:

1) sprawdza, czy roboty budowlane są wykonywane zgodnie z projektem lub pozwoleniem na budowę, przepisami i zasadami wiedzy technicznej,

2) weryfikuje jakość wykonywanych robót budowlanych,

3) kontroluje, czy użyte materiały budowlane są dopuszczone do stosowania w budownictwie, tj. czy posiadają wszystkie wymagane przepisami oznakowania (m.in. znak budowlany B lub oznakowanie CE) oraz czy są stosowane zgodnie z ich przeznaczeniem,

4) sprawdza i odbiera roboty budowlane ulegające zakryciu lub zanikające,

5) uczestniczy w próbach i odbiorach technicznych instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych,

6) bierze udział w odbiorze gotowych obiektów budowlanych i przekazuje je do użytkowania,

7) potwierdza, czy roboty rzeczywiście wykonano oraz czy usunięto ewentualne wady,

8) na żądanie inwestora kontroluje rozliczenia budowy.

Podczas budowy domu nie trzeba zatrudniać inspektora nadzoru inwestorskiego. Czasem jednak warto. Na przykład wówczas, gdy zostanie zatrudniona firma wykonawcza, która posiada własnego kierownika budowy. W takiej sytuacji inwestor powinien mieć na budowie swojego przedstawiciela.

Powyżej wymieniliśmy obowiązki inspektora nadzoru inwestorskiego. Jednak prawo budowlane daje mu również szereg przywilejów. Zgodnie z art. 26 prawa budowlanego inspektor nadzoru inwestorskiego może:

1) wydawać kierownikowi budowy lub kierownikowi robót polecenia, które równocześnie powinien wpisać do dziennika budowy. W ten sposób może żądać od kierownika budowy, aby:

1.1 zlikwidował nieprawidłowości lub zagrożenia,

1.2 przeprowadził próby lub badania, także takie, które wymagają odkrycia robót lub elementów zakrytych,

1.3 dostarczył ekspertyzy dotyczące prowadzonych robót budowlanych,

1.4 przedstawił informacje i dokumenty potwierdzające, że wykonując roboty budowlane wykorzystano wyroby zgodnie z art. 10, tj. dopuszczone do stosowania w budownictwie,

1.5 okazał informacje i dokumenty potwierdzające dopuszczenie do stosowania urządzeń technicznych;

2) wymagać od kierownika budowy lub kierownika robót, by naprawiono lub powtórnie wykonano roboty, które zrealizowano w niewłaściwy sposób;

3) żądać od kierownika budowy lub kierownika robót, by wstrzymał roboty „w przypadku, gdyby ich kontynuacja mogła wywołać zagrożenie bądź spowodować niedopuszczalną niezgodność z projektem lub pozwoleniem na budowę”.