Przepisy przeciwpożarowe dla domów jednorodzinnych

Domów jednorodzinnych nie obejmują tak restrykcyjne przepisy przeciwpożarowe, jak budynków użyteczności publicznej. Nie oznacza to jednak, że w ich przypadku ochronę przeciwpożarową można potraktować w sposób ulgowy. Każdy projekt domu powstaje z uwzględnieniem norm przeciwpożarowych. Inwestor, który kupuje projekt, może mieć pewność, że powstał on zgodnie z obowiązującymi przepisami i normami. Zagrożeniem dla bezpieczeństwa są natomiast samowolne zmiany, dokonywane bez konsultacji z architektem, często już na placu budowy, które mogą obniżyć poziom ochrony przeciwpożarowej. Z pewnością nie należy się na nie pochopnie decydować, a już na pewno nie wolno ich wprowadzać bez konsultacji z projektantem.

Uwaga na zmiany podczas budowy

Jednym z najczęstszych powodów powstawania pożarów w domach jednorodzinnych są wady instalacji elektrycznych. Dlatego tak ważne jest, aby instalacja elektryczna została wykonana przez doświadczonego fachowca i następnie została odebrana przez specjalistę legitymującego się odpowiednimi uprawnieniami. W świetle zabezpieczenia przeciwpożarowego niezwykle istotne jest także odpowiednie wykonanie przewodów kominowych i wentylacyjnych. Do ich budowy wykorzystuje się wyłącznie materiały niepalne. Wysokość komina również nie może być przypadkowa i samowolnie zmieniana na placu budowy. Jest uzależniona od rodzaju pokrycia dachowego i jego odporności ogniowej. Przepisy przeciwpożarowe mają także wpływ na sposób usytuowania budynków na działce. Temu tematowi poświęciliśmy osobny artykuł.

Inwestor nie ma obowiązku powiadamiania straży pożarnej o zakończeniu budowy, zgłasza ją natomiast w nadzorze budowlanym. Obowiązek powiadomienia straży pożarnej ciąży na nim jedynie wówczas, gdy użytkowanie budynku ma się rozpocząć jeszcze przed zakończeniem budowy.

Zagrożeniem dla bezpieczeństwa są samowolne zmiany, dokonywane bez konsultacji z architektem, często już na placu budowy, które mogą obniżyć poziom ochrony przeciwpożarowej. Z pewnością nie należy ich pochopnie wprowadzać, a już na pewno nie wolno tego robić bez konsultacji z projektantem.

Obowiązkowe kontrole

Domy jednorodzinne, w przeciwieństwie do budynków użyteczności publicznej, nie muszą być wyposażone w gaśnicę, przeciwpożarowe wyłączniki prądu czy instrukcje postępowania na wypadek pożaru. Właściciele domów jednorodzinnych są natomiast zobowiązani do okresowego sprawdzania wszystkich instalacji sanitarnych (w tym m.in. gazowej, grzewczej, chłodniczej, wentylacyjnej oraz klimatyzacyjnej). Szczegółowe obowiązki właścicieli domów zostały ustalone w Ustawie o ochronie przeciwpożarowej. Zgodnie z nią ochrona przeciwpożarowa polega na realizacji przedsięwzięć mających na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska przed pożarem poprzez zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, zapewnienie sił i środków do zwalczania go oraz prowadzenie działań ratowniczych. A zatem obowiązek zapewnienia odpowiedniej ochrony nie wygasa w momencie zakończenia budowy domu, ale trwa przez cały czas istnienia obiektu. Właściciel jest zobowiązany m.in. do przeprowadzania regularnych kontroli kominiarskich. Więcej na ten temat piszemy w artykule „Zaproś kominiarza. To konieczne”, a pozostałe kontrole przeprowadzane w domach jednorodzinnych opisujemy w tekście „Obowiązkowe przeglądy techniczne budynku”. 

Bezpiecznie, zgodnie z przepisami

Przepisy przeciwpożarowe regulują również sposób użytkowania nieruchomości. Zabraniają m.in. składowania materiałów palnych (w tym drewna opałowego) w odległości mniejszej niż 4 m od granicy z sąsiednią działką. Materiałów takich nie można także umieszczać w odległości mniejszej niż 0,5 m od urządzeń i instalacji, które osiągają temperaturę 100ºC (czyli np. kominków), rozdzielnic prądu elektrycznego, przewodów elektrycznych, gniazd siłowych czy przewodów uziemiających. Osłony wykonane z materiałów palnych mogą być umieszczane w odległości co najmniej 5 cm od żarówek. Nie wolno instalować opraw oświetleniowych, włączników prądu i gniazd wtyczkowych bezpośrednio na podłożu palnym (o ile nie posiadają konstrukcji, która jest w stanie zabezpieczyć podłoże przed zapaleniem). Przepisy zabraniają również przechowywania w pomieszczeniach technicznych (na strychach, w piwnicach itp.) materiałów palnych. Ponadto wskazują na konieczność zapewnienia dróg ewakuacji z budynku, a w związku z tym – takie rozmieszczenie mebli i innych przedmiotów, które ich nie ograniczą. Nie wolno również garażować samochodów i innych pojazdów silnikowych w pomieszczeniach, które nie są do tego celu przystosowane, a jedynie w takich, które zostały specjalnie w tym celu zaprojektowane.

Obowiązek zapewnienia ochrony przeciwpożarowej nie wygasa w momencie zakończenia budowy domu, ale trwa przez cały czas istnienia obiektu. Właściciel jest zobowiązany m.in. do przeprowadzania regularnych kontroli stanu technicznego obiektu.

Jak już zostało wspomniane na początku, właściciele domów jednorodzinnych nie mają obowiązku wyposażania budynku w gaśnicę. Ale z pewnością nie zaszkodzi, jeśli zdecydują się na jej zakup. Nie muszą też stosować czujników czadu czy przeciwpożarowych, ich montaż jednak z pewnością także przyczyni się do podniesienia poziomu bezpieczeństwa. Mogą więc we własnym zakresie wyposażyć dom w dodatkowe instalacje i urządzenia, które ochronią dom przed pożarem.