Mur oporowy - najczęstsze pytania i odpowiedzi

Budowa na górzystym terenie ma swoje atuty i najczęściej głównym z nich jest malowniczy widok z okna. Często jednak wymaga skomplikowanej niwelacji terenu. Aby zabezpieczyć ziemię przed osuwaniem, używa się w wielu przypadkach muru oporowego. Czym jest mur oporowy i jakie warunki musi spełnić? Oto garść porad przed budową.

Mur oporowy - budowa zgodna z prawem
OptemBLOK
Mur oporowy - budowa zgodna z prawem

Czym jest mur oporowy?

Mur oporowy to konstrukcja, której zadaniem jest podtrzymanie nasypu ziemnego. Może powstać np. do zabezpieczenia fundamentów, stworzenia łagodnego podjazdu lub w każdym innym przypadku, gdy pozostawienie nasypu ziemnego groziłoby jego osunięciem. Dochodzi tutaj bowiem do parcia poziomego, które wynika m.in. z tarcia wewnętrznego gruntu, jego spoistości oraz ciśnienia hudrostatycznego wywołanego przez wody gruntowe. Według prawa budowlanego, mur oporowy jest budowlą, czyli wybudowanym obiektem, który nie jest budynkiem ani obiektem małej architektury. Budowlą jest także np. most, droga, przejazd kolejowy czy tunel.

Z czego wykonuje się mur oporowy?

W zależności od konkretnego zastosowania, do budowy muru używa się betonu, żelbetonu, cegieł, pustaków, gabionów lub kamieni. W najprostszym rodzaju muru, nasyp zabezpieczany jest głównie poprzez ciężar muru. W bardziej skomplikowanych i większych budowlach używa się zbrojenia, kotwy i wsporniki, zaś sam mur powstaje ze specjalnych prefabrykatów dowożonych na miejsce budowy. Mury oporowe stosuje się budownictwie drogowym, przemysłowym, rolniczym a także prywatnym, w postaci zabezpieczenia tarasów, skalniaków czy podjazdów.

Czy można wybudować mur oporowy bez pozwolenia na budowę?

Nie. Mur oporowy, podobnie jak inne budowle, w myśl art. 28 ust. 1 p.b., wymagają pozwolenia na budowę. Do jego uzyskania potrzebne będą te same dokumenty, co w przypadku budowy domu. Wymagany jest projekt zagospodarowania terenu oraz projekt architektoniczno-budowlany. Projektu, nawet prostego, nie możemy jednak wykonać sami. Musi wyjść on spod ołówka osoby posiadającej uprawnienia do projektowania konstrukcji budowlanych. Budowa muru oporowego bez pozwolenia będzie w rozumieniu prawa samowolą budowlaną, kwalifikującą się do rozbiórki przez inwestora.

Mur oporowy a ogrodzenie

Według prawa, a konkretnie art. 29 ust. 1 pkt 23 p.b., możliwa jest budowa ogrodzenia o wysokości do 2,2 metra bez pozwolenia na budowę. Czy można więc wybudować mur oporowy na granicy działki i potraktować go jako ogrodzenie?

Odpowiedź brzmi: nie. Jeśli podstawową funkcją muru jest zabezpieczenie terenu przed osuwiskiem, nie ma znaczenia, że znajduje się on w granicy działki i nie jest ogrodzeniem. Rola ogrodzenia jest jego funkcją dodatkową i nie sprawia, że przestaje on być budowlą wymagającą pozwolenia budowlanego.

Mur oporowy czasami można traktować jako obiekt małej architektury
Studio Room Design Ideas
Mur oporowy czasami można traktować jako obiekt małej architektury

Mur oporowy a obiekty małej architektury

W przytoczonym wyżej artykule, mówiącym nam o tym, iż budowla to konstrukcje z wyłączeniem małej architektury, zawiera się jeden haczyk. A co, jeśli wybudowalibyśmy mur oporowy, który byłby jednocześnie małą architekturą?

Teoretycznie jest to możliwe. Nietrudno bowiem sobie wyobrazić mur oporowy w kształcie betonowej donicy na kwiaty, ławeczki lub podstawy pergoli lub fontanny. W rzeczywistości sprawa jest jednak nieco trudniejsza do rozpatrzenia. Przede wszystkim trzeba powrócić do tego, co jest rolą podstawową muru. Jeśli nadzorca uzna, że jest nią funkcja zabezpieczenia gruntu przez osuwaniem, murek będzie, de iure, samowolą budowlaną (dokładnie o samobowoli budowlanej piszemy tutaj). Co ważne, nie ma znaczenia jego wielkość. Nawet jeśli będzie mały, a jego rolą podstawową będzie podtrzymywanie ziemi, nadzorca budowlany może wydać orzeczenie o nakazie rozbiórki.

Trzeba powrócić do tego, co jest rolą podstawową muru. Jeśli nadzorca uzna, że jest nią funkcja zabezpieczenia gruntu przez osuwaniem, murek będzie, de iure, samowolą budowlaną.

Jak więc wytłumaczyć dużą popularność murków oporowych na wielu działkach, parkingach czy kapliczkach? Rzecz jasna, nie wszystkie z nich powstały zgodnie z prawem. Duże znaczenie ma tutaj fakt, że przepis ten może być różnie interpretowany. Często inwestor nie ma pojęcia, że właśnie dokonał samowoli budowlanej, zaś brak kontroli Nadzoru Budowlanego sprawia, iż utwierdza się on w przekonaniu o słuszności swojej decyzji. Problem pojawia się wówczas, gdy do inspektoratu wpłynie skarga. W takich przypadkach Inspektorat Nadzoru Budowlanego najczęściej idzie za literą prawa i uznaje konstrukcję muru oporowego za budowlę, a nie ozdobę. Warto o tym pamiętać zanim zdecydujemy się na budowę muru oporowego.

Komentarze