Dom prefabrykowany – dlaczego warto go wybudować? Ile to potrwa?

 

 

Dom prefabrykowany – co to jest?

Dom prefabrykowany, mówiąc najprościej i najogólniej, jest to dom budowany z gotowych elementów, wyprodukowanych wcześniej w fabryce. Na placu budowy od podstaw wykonywane są tylko fundamenty, a pozostałe części domu, np. ściany, stropy lub ich większe fragmenty, są dostarczane do zmontowania. Dzięki temu budowa postępuje o wiele szybciej, ponieważ większa część pracy została już wykonana: nie musimy murować ani ocieplać ścian, nie są również potrzebne przerwy technologiczne, z jakimi mamy do czynienia w przypadku tzw. tradycyjnych technologii budowy.

Cechą charakterystyczną budowy domu z prefabrykatów jest również to, że możemy zamówić w fabryce taki dom, który w ścianach ma od razu zamontowane okna i drzwi wejściowe, a także bruzdy do zamontowania okablowania oraz gniazdka wraz z puszkami – to również przyspiesza prace wykończeniowe i montaż m.in. instalacji elektrycznej.

Wybór prefabrykatów: drewniane lub keramzytowe

Rozważając wybór domu prefabrykowanego, warto od razu przemyśleć kwestię materiałów, z jakich zostanie on wykonany. Podobnie jak w przypadku domów budowanych tradycyjną metodą, możemy tu wyróżnić dwa główne budulce: drewno i beton.

Wiele domów prefabrykowanych posiada konstrukcję szkieletową: gotowe ściany są wówczas wykonane w formie drewnianej ramy z poszyciem z płyt OSB lub płyty gipsowo-włóknowej. Ściany są zabezpieczone folią paroizolacyjną oraz specjalną membraną. Zamontowana jest również izolacja termiczna w formie wełny mineralnej lub – rzadziej – styropianu. Z zewnątrz ściana często jest pokrywana tynkiem. Oprócz ścian dostarczane są drewniane stropy, również wyposażone w warstwę izolacji termicznej. Jeżeli jednak chcemy mieć większą kontrolę nad wykonaniem termoizolacji czy elewacji, możemy zdecydować się na tzw. prefabrykaty otwarte, które składają się jedynie z belek wypełnionych płytą usztywniającą – pozostałe elementy są wykonywane już na budowie.

Drewniany dom szkieletowy to doskonała opcja dla osób, którym zależy na tym, by budynek miał status energooszczędnego lub pasywnego. Poza tym taki dom jest dość lekki, co ma duże znaczenie przy transporcie prefabrykatów i przy budowie fundamentów, które nie muszą unosić aż tak dużego ciężaru, jak w przypadku domu murowanego.

Alternatywą dla domu szkieletowego drewnianego są prefabrykaty wykonane z keramzytobetonu. Jak sama nazwa wskazuje, jest to materiał powstały z betonu, do którego dodano domieszkę keramzytu – lekkiego kruszywa produkowanego z gliny. Dodatek keramzytu sprawia, że konstrukcja jest lżejsza, a przy tym zapewnia lepszą odporność na mróz i wilgoć. Choć takie domy są mniej popularne w Polsce (keramzyt jest wciąż dość drogim materiałem), to jednak mają wiele zalet: m.in. wysoki poziom ognioodporności, a także bardzo satysfakcjonującą izolację akustyczną i termiczną, dzięki czemu sprawdzają się doskonale zarówno w bardzo ciepłym, jak i chłodnym klimacie. Dom prefabrykowany keramzytowy zapewnia też ogromna oszczędność czasu: zmontowanie gotowych elementów (ścian, stropów i więźby dachowej) może potrwać jedynie kilka dni, a następnie można rozpocząć już prace wykończeniowe.

 

Etapy i czas trwania budowy

Dom prefabrykowany może być wybudowany nawet w ciągu miesiąca lub dwóch od momentu ukończenia fundamentów, które zazwyczaj nie wchodzą w zakres oferty firm zajmujących się produkcją i montażem tego rodzaju budowli i samych prefabrykatów. Możemy wybrać gotowy projekt lub zaadaptować go do własnych potrzeb, przy czym trzeba liczyć się z tym, że druga opcja będzie droższa. W niektórych przypadkach istnieje możliwość zamówienia domu prefabrykowanego według własnego projektu, przygotowanego przez architekta na zamówienie, jednak tu również cena prefabrykatów i montażu będzie wyższa.

Już na etapie projektowania musimy zaplanować nie tylko układ i przeznaczenie poszczególnych pomieszczeń czy przebieg instalacji, ale również takie szczegóły, jak np. rozmieszczenie gniazdek elektrycznych, rodzaj okien i drzwi zewnętrznych czy nawet kolorystykę elewacji.

Budowa domu prefabrykowanego rozpoczyna się standardowo – od wykonania fundamentów. Ten etap nie różni się od budowy w technologii murowanej. Dopiero gdy fundament będzie w pełni gotowy, można przetransportować prefabrykaty na plac budowy i rozpocząć montaż, przeprowadzany od początku do końca przez profesjonalną ekipę. Ściany i stropy są ustawiane przy pomocy dźwigu i łączone przez budowlańców z zastosowaniem specjalistycznych narzędzi. W praktyce wygląda to nieco podobnie do budowy makiety z gotowych elementów. Ostatnim etapem jest zamontowanie dachu i wykonanie jego pokrycia, którym najczęściej jest blachodachówka.

Trzeba przy tym pamiętać, że ogromną rolę odgrywa tu przygotowanie placu budowy i, co najważniejsze, odpowiedniego dojazdu na działkę. Prefabrykowane ściany czy stropy to elementy wielkogabarytowe, które potrzebują znacznie większej przestrzeni niż np. transport materiałów budowlanych, takich jak pustaki, dachówka czy styropian lub wełna mineralna. Dlatego już zastanawiając się nad wyborem takiej technologii budowy, warto upewnić się, czy nasza działka spełnia wszystkie warunki niezbędne do sprawnego transportu i montażu prefabrykatów.

Czas wykonania domu prefabrykowanego (nie licząc fundamentów) to zazwyczaj maksymalnie 8-12 tygodni. Oczywiście przed budową należy dopełnić wszelkich formalności związanych z pozwoleniem na budowę lub zgłoszeniem chęci budowy. Natomiast po ukończeniu prac musimy złożyć zawiadomienie o zakończeniu budowy w siedzibie nadzoru budowlanego i uzyskać pozwolenie na użytkowanie budynku, aby móc się wprowadzić do nowego domu.

Dlaczego warto, czyli zalety domu prefabrykowanego

Krótki czas budowy to zdecydowanie jedna z kluczowych zalet domu prefabrykowanego, a zarazem jego najbardziej charakterystyczna cecha. Jako że na budowę dostarczane są gotowe fragmenty budynku, nie musimy wliczać czasu potrzebnego na wykonanie prefabrykatów – interesuje nas jedynie to, ile zajmie złożenie ich w całość. Dzięki temu nie ograniczają nas również warunki pogodowe, a w każdym razie nie tak bardzo, jak w przypadku tradycyjnych technologii budowy.

Oszczędność czasu wynika jednak nie tylko z samego szybkiego montażu domu. Warto wziąć pod uwagę również godziny, które w przypadku standardowego domu murowanego musielibyśmy poświęcić na wybór poszczególnych ekip (zajmujących się samą budową, wykończeniem, instalacjami itp.), na negocjowanie warunków współpracy i terminów, na kontrolowanie przebiegu prac budowlanych. Firmy zajmujące się budową domów prefabrykowanych zazwyczaj oferują kompleksową usługę, niekiedy łącznie z wykończeniem wnętrz pod klucz.

Na korzyść domu z prefabrykatów przemawia również fakt, że budowa nie generuje takiego „bałaganu” i takiej ilości odpadów na działce, jak np. technologia murowana, a więc sprzątanie i doprowadzanie przydomowego ogrodu do stanu używalności także nie zajmie nam wiele czasu ani wysiłku.

Istotną kwestią jest też jakość prefabrykowanych elementów. Ze względu na to, że powstają one w fabryce, a zatem – można by rzec – w laboratoryjnych warunkach, możliwy jest stały nadzór techniczny i kontrola, dzięki której takie parametry, jak m.in. trwałość i wytrzymałość prefabrykatów, osiągają bardzo wysoki poziom. Poza tym na tego rodzaju domy producenci zwykle udzielają gwarancji, więc w przypadku pojawienia się usterek nie jesteśmy narażeni na dodatkowe koszty.

 

 

Minusy domu z prefabrykatów

Mimo niepodważalnych zalet, dom prefabrykowany nie dla każdego będzie najlepszym rozwiązaniem. Warto zatem poznać również negatywne aspekty takiej technologii. Jedną z dyskusyjnych kwestii jest cena: czy dom prefabrykowany rzeczywiście jest znacznie droższy od murowanego? Na tak postawione pytanie można odpowiedzieć jedynie: „to zależy”. Porównując koszty, należy bowiem wziąć pod uwagę rodzaj i jakość materiałów budowlanych, cenę robocizny (w przypadku domu murowanego często do poszczególnych etapów budowy musimy zatrudniać osobne ekipy, więc ceny mogą być dość mocno zróżnicowane), koszty ocieplenia i wykończenia domu oraz sprzątanie i wywóz odpadów po zakończeniu prac budowlanych, a także czynnik, o którym często zapominamy w swoich kalkulacjach, czyli czas budowy – pamiętajmy, że „czas to pieniądz”. Poza tym, nawet jeżeli sama budowa domu z prefabrykatów okaże się w danym przypadku droższa niż w technologii tradycyjnej, to koszty utrzymania takiego domu będą niższe.

Skoro mowa już o kosztach: dla wielu osób minusem domu prefabrykowanego będzie konieczność posiadania całej kwoty już na starcie – raczej nie możemy w tym przypadku rozłożyć finansowania na dłuższy okres, więc jedynym wyjściem jest często zaciągnięcie kredytu hipotecznego. Budując dom murowany, możemy doprowadzić budynek do stanu surowego zamkniętego, a z pracami wykończeniowymi zaczekać kilka miesięcy lub nawet dłużej, jeżeli mamy akurat problem z pozyskaniem środków. Z drugiej strony, wymóg pełnej dyspozycyjności finansowej w przypadku domu prefabrykowanego ma też swoje dobre strony – nie ryzykujemy tak bardzo, że w trakcie budowy wzrosną koszty materiałów i robocizny (co w związku z postępującą inflacją jest więcej niż prawdopodobne).

Istotnym zagadnieniem, które należy przeanalizować przed wyborem domu prefabrykowanego, jest odpowiednie przygotowanie działki, a zwłaszcza dojazdu na budowę. Niestety, nie wszędzie da się tak zorganizować przestrzeń, aby umożliwić dogodny i bezpieczny wjazd ciężkiego sprzętu: dźwigu i ciężarówek z gotowymi fragmentami budynku.

Na dom prefabrykowany warto zatem zdecydować się w sytuacji, gdy mamy już zgromadzone środki i chcemy je zainwestować w budowę domu, a przy tym zależy nam na jak najrychlejszej przeprowadzce oraz na sprawnej i w miarę bezproblemowej budowie, niewymagającej od nas nieustannego doglądania przez długie miesiące.

Przeczytaj również: Dom kanadyjski – wady i zalety. Czy warto budować dom w tej technologii?