Wyspa kuchenna – czy warto? Funkcje, wymiary, wady i zalety

Wyspa kuchenna – czym jest?

Wyspę kuchenną można najprościej zdefiniować jako szafki kuchenne pokryte blatem. Jest to element wyposażenia zarówno większych kuchni zamkniętych, jak i kuchni otwartych na salon czy na jadalnię. Najczęściej projektowana jest w układzie kuchennym w kształcie litery „L”, w układzie kuchennym w kształcie litery „U” oraz w układzie w kształcie litery „G”.

Wyspa kuchenna standardowo powstaje na polu kwadratu bądź prostokąta. Może przybierać również kształt litery „L” – wówczas jeden z jej boków łączy się z innym elementem zabudowy kuchennej lub ze ścianą. Wyspę kuchenną najczęściej stawia się na środku pomieszczenia lub z jego boku. W przypadku kuchni otwartych wyspa umiejscowiona jest w taki sposób, aby rozdzielała strefę kuchenną od strefy dziennej.

Uwaga: Jeżeli wyspa kuchenna ma stanąć w kuchni zamkniętej, to zaleca się, aby to pomieszczenie nie było mniejsze niż 20 metrów kwadratowych.

Wyspy kuchenne można podzielić na kilka rodzajów. Wyróżnia się między innymi:

 

• wyspy kuchenne wolnostojące,
• wyspy kuchenne dwupoziomowe,
• wyspy kuchenne mobilne,
• wyspy kuchenne z nadstawką.

Jakie są funkcje wyspy kuchennej?

Wyspa kuchenna cieszy się popularnością ze względu na to, że jest niezwykle funkcjonalnym elementem wyposażenia kuchennego. Decydując się na wyspę kuchenną z półkami, szafkami lub z szufladami, tworzymy dodatkowe miejsce do przechowywania kuchennych gadżetów, garnków, patelni czy produktów spożywczych niewymagających chłodzenia. Na blacie wyspy możemy zarówno przygotowywać posiłki (wyspa jako główny blat roboczy lub blat pomocniczy), jak i je spożywać – zwłaszcza jeżeli wybierzemy wyspę kuchenną o niestandardowej wysokości.

Wyspę kuchenną możemy wyposażyć również w: płytę grzewczą, piekarnik, zlewozmywak, zmywarkę – wówczas stworzymy przestrzeń do gotowania oraz do zmywania. 

Wyspa kuchenna wybierana jest zwłaszcza do kuchni otwartych na salon. Wówczas wyspa naturalnie wydziela granicę między częścią kuchenną a częścią wypoczynkową. Jej zaletą jest możliwość równoczesnego przygotowywania posiłków oraz utrzymywania kontaktu z zaproszonymi gośćmi lub z domownikami.

Jaka powinna być wielkość wyspy kuchennej?

Wielkość wyspy kuchennej należy przede wszystkim dopasować do możliwości aranżacyjnych danego pomieszczenia. Przyjmuje się natomiast, że szerokość wyspy kuchennej nie powinna przekraczać typowej szerokości blatu kuchennego, czyli ok. 80 centymetrów. Standardowo wybierane są modele, których szerokość wynosi ok. 60 centymetrów. Długość wyspy natomiast zależy od tego, jakie funkcje ma pełnić (wyspa z płytą kuchenną i zlewozmywakiem, czy tylko z blatem). Trzeba zsumować więc długości poszczególnych komponentów, przy czym ze względów bezpieczeństwa pomiędzy płytą kuchenną i zlewozmywakiem powinno pozostać co najmniej 60 centymetrów wolnej przestrzeni.

Przyjmuje się, że:

 

• minimalny rozmiar wyspy kuchennej wyłącznie z blatem oraz z szafkami i półkami wynosi 60-80 centymetrów x 60 centymetrów;
• w sytuacji, gdy wyspa kuchenna ma służyć nie tylko do przygotowania posiłków, ale również do ich spożywania, to długość jej blatu powinna wynosić minimum 140 centymetrów;
• blat wyspy kuchennej ze zlewozmywakiem powinien mieć przynajmniej 120 centymetrów długości;
• chcąc wyposażyć wyspę kuchenną w płytę grzewczą, należy po obu stronach płyty zaplanować blaty robocze o długości ok. 30 centymetrów;
• wyspa kuchenna wyposażona w zlewozmywak i w płytę kuchenną powinna mieć ok. 210 centymetrów długości.

Wysokość wyspy kuchennej

Wysokość wyspy kuchennej znacząco wpływa na komfort użytkowania. Zwykle blaty kuchenne umieszczane są na wysokości wyznaczonej przez standardową wysokość szafek kuchennych, czyli na wysokości 85-90 centymetrów. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby wysokość miejsca pracy w kuchni dostosować do własnego wzrostu i wygody. Do określenia wysokości wyspy można posłużyć się prostą metodą. Wystarczy stanąć przy szafce i ugiąć ręce w łokciach, a od wysokości położenia łokci należy odjąć 10-15 centymetrów. Otrzymany wynik sugeruje, że na takiej wysokości powinniśmy położyć blat wyspy kuchennej.

Na rynku dostępne są również wysokie modele wysp kuchennych, które odgrywają rolę stołu, umożliwiając komfortowe spożywanie posiłków przy blacie. Wówczas wyspa kuchenna mierzy od 100 do 110 centymetrów wysokości i należy do niej dokupić wysokie krzesła barowe. 

Wyspa kuchenna a odległość między szafkami 

Projektując wyspę kuchenną, szczególnie zwróćmy uwagę na odległości między nią a szafkami i szufladami. Aby móc wysunąć dwie leżące naprzeciwko siebie szuflady, trzeba mieć do dyspozycji co najmniej 120 centymetrów, a optymalnie – 150 centymetrów. Można wtedy bez problemu poruszać się między wyspą i szafkami, bez konieczności zamykania drzwiczek i szuflad. Przyjmuje się, że szafki i szuflady powinny móc się otwierać do 55 centymetrów. Mimo obecności wyspy kuchennej musimy mieć możliwość stanąć przed otwartą szafką, a nie obok niej – wyjęcie czegokolwiek z dolnych albo górnych szafek nie może stanowić problemu podczas codziennych czynności.

Uwaga: Odległość wyspy od ściany powinna wynosić minimum 60 centymetrów, a optymalnie – 90 centymetrów. Jeżeli w kuchni stanie również stół z krzesłami, to należy go umieścić w odległości około 140 centymetrów od wyspy kuchennej.

Jak dobrze zaprojektować wyspę kuchenną?

Projektując wyspę kuchenną, a także projektując pomieszczenie kuchenne, należy zadbać o właściwą ergonomię. Jest to istotne z uwagi na to, że zastosowanie zasad kuchennej ergonomii może między innymi: skrócić czas przygotowania posiłków i ułatwić gotowanie, zmniejszyć dystans pokonywany w obrębie zabudowy kuchennej, ułatwić samo przemieszczenie się po pomieszczeniu oraz wyciąganie przedmiotów z szafek kuchennych. Projekt kuchni powinien uwzględniać rysunek tak zwanego trójkąta roboczego – rysuje się go w odniesieniu do rzutów pomieszczenia. Trójkąt roboczy określa natomiast jak najbardziej funkcjonalne usytuowanie trzech najważniejszych elementów wyposażenia kuchni: lodówki, zlewozmywaka, kuchenki/płyty grzewczej/piekarnika. Wymienione elementy tworzą wierzchołki trójkąta, przy czym w przypadku większego pomieszczenia można zaplanować więcej niż jeden trójkąt roboczy. 

Dlaczego wspominamy o zasadzie trójkąta roboczego w odniesieniu do wyspy kuchennej? Tak jak pisaliśmy wyżej, wyspa kuchenna może pełnić różne funkcje. Między innymi można na niej zainstalować zlewozmywak, płytę grzewczą lub piekarnik – czyli elementy, które obejmuje trójkąt roboczy. Poniżej prezentujemy optymalne odległości pomiędzy wierzchołkami trójkąta:

 

• zalecana odległość pomiędzy lodówką a zlewozmywakiem – od 120 do 210 centymetrów;
• zalecana odległość pomiędzy lodówką a kuchenką (płytą grzewczą) lub lodówką a piekarnikiem – od 120 do 270 centymetrów;
• zalecana odległość pomiędzy zlewozmywakiem a kuchenką (płytą grzewczą) lub odległość pomiędzy zlewozmywakiem a piekarnikiem – od 120 do 210 centymetrów.

Projekt instalacji a wyspa kuchenna

Zdaniem projektantów wyspę kuchenną warto uwzględnić już na początkowym etapie projektowania kuchni – zwłaszcza planując umieszczenie na wyspie: płyty grzewczej, piekarnika zlewozmywaka, zmywarki. Decydując się na wymienione wyżej urządzenia, należy poprowadzić pod posadzką instalację elektryczną oraz instalację wodno-kanalizacyjną. 

W przypadku instalacji wodno-kanalizacyjnej przewody powinny zostać poprowadzone ze spadkiem, który zapewni ściekom odpływ instalacyjny. Przewody tej instalacji mają największą średnicę, dlatego też najtrudniej je ukryć. Zaleca się, aby instalację wodno-kanalizacyjną poprowadzić od najbliższego pionu (pod posadzką) lub opcjonalnie przez strop z pomieszczenia, które zlokalizowane jest pod kuchnią. 

Wyspę kuchenną można zaopatrzyć w gniazdka elektryczne, które przydają się do podłączania małych sprzętów AGD. Wówczas kable układa się pod posadzką (w bruździe w gładzi betonowej) lub w suficie podwieszanym w pomieszczeniu znajdującym się pod kuchnią (należy przebić się przez strop w planowanej lokalizacji wyspy). Współcześnie gniazda elektryczne wbudowuje się blat roboczy w taki sposób, aby zostały sprytnie ukryte pod jego powierzchnią, natomiast w razie potrzeby odsłania się je lub wysuwa na przycisk.

Wyspa kuchenna a okap

Gdy wyspa kuchenna ma zostać wyposażona w płytę grzewczą, to warto rozważyć instalację okapu sufitowego lub wyspowego. Jego głównym zadaniem jest zapobieganie rozprzestrzenianiu się niepożądanych zapachów podczas przygotowywania posiłków. Co więcej, okap może pracować w obiegu zamkniętym lub w obiegu otwartym. Okap pracujący w układzie zamkniętym należy podłączyć do komina – jest to tak zwany pochłaniacz, który zasysa powietrze, przepuszcza je przez filtr węglowy oraz oddaje z powrotem do kuchni. Ten typ okapu wymaga jednak instalacji rury odprowadzającej powietrze do komina wentylacyjnego – rurę najczęściej ukrywa się w suficie podwieszanym.

Planując w kuchni otwartej na salon wyspę kuchenną z płytą grzewczą, warto zainwestować w specjalny wyciąg wyspowy montowany bezpośrednio nad wyspą. Takie modele są droższe od tradycyjnych okapów z uwagi na to, że prócz podstawowej funkcji stanowią również ozdobę strefy kuchennej. Wyciąg wyspowy widoczny jest z każdej strony, dlatego też powinien pasować swoją estetyką do reszty sprzętów elektronicznych.

Jakie są zalety i wady wyspy kuchennej?

Planując zakup wyspy kuchennej, warto zapoznać się również z jej mocnymi oraz słabymi stronami. Poniżej uporządkowaliśmy zebrane informacje.

Zalety wyspy kuchennej:

 

• uniwersalny charakter – wyspa doskonale wpasuje się w aranżację zarówno kuchni zamkniętej, jak i kuchni otwartej; może tworzyć spójną koncepcję z pozostałymi elementami zabudowy kuchennej lub wyróżniać się na ich tle;
• stanowi element reprezentacyjny w kuchni;
• wpisuje się w zasady kuchennej ergonomii – w kuchni z wyspą z łatwością można zaplanować trójkąt roboczy lub trójkąty robocze;
• jest wielofunkcyjna – może służyć jako główny blat roboczy lub blat pomocniczy; może odgrywać rolę stołu i tworzyć dodatkową przestrzeń do przechowywania gadżetów kuchennych i produktów spożywczych; można na niej zamontować sprzęt elektroniczny (płyta grzewcza, piekarnik, zmywarka) lub zlewozmywak;
• w przypadku kuchni otwartej odgradza część kuchenną od części wypoczynkowej; ułatwia utrzymywanie kontaktu podczas gotowania z zaproszonymi gośćmi lub z domownikami.

Natomiast do wad wyspy kuchennej należą:

 

• możliwość zagrodzenia przestrzeni kuchennej w przypadku złego zaprojektowania wyspy lub zaprojektowania jej w kuchni zamkniętej o metrażu mniejszym niż 20 metrów kwadratowych;
• konieczność zwiększenia wielkości wyspy (zwłaszcza długości blatu) w przypadku zaplanowania na niej płyty grzewczej lub zlewozmywaka;
• konieczność pozostawienia pasa wolnej przestrzeni (optymalnie 120 centymetrów) pomiędzy wyspą kuchenną a pozostałymi elementami wyposażenia kuchni;
• konieczność utrzymywania czystości w jej obrębie (dotyczy zwłaszcza kuchni otwartych);
• konieczność doprowadzenia instalacji elektrycznej (wyspa kuchenna z płytą grzewczą, piekarnikiem, zmywarką) lub wodno-kanalizacyjnej (wyspa kuchenna ze zlewozmywakiem lub wyposażona w zmywarkę);
• zalecenie instalacji okapu kuchennego lub wyciągu wyspowego (w przypadku wyspy kuchennej wyposażonej w płytę grzewczą);
• poniesienie dodatkowych kosztów – wyspa nie jest niezbędnym elementem wyposażenia kuchni.