Budowa domu na pochyłej działce – jak wybrać odpowiedni projekt?

 

 

Jakie są zalety posiadania domu na pochyłej działce?

Oprócz mniejszych kosztów zakupu, pochyła działka ma również sporo innych zalet. Przede wszystkim, spadek terenu to możliwość wybudowania domu według oryginalnego, nietuzinkowego projektu, zarówno w stylu ultranowoczesnym, jak i tradycyjnym. Mimo że dom na tak niestandardową działkę często wymaga indywidualnego projektu, to jednak na rynku dostępnych jest coraz więcej propozycji przeznaczonych właśnie na spadzisty teren.

Możemy również w korzystny, praktyczny sposób zaaranżować podpiwniczenie i zbudować wspaniały taras widokowy na zboczu. Układ pomieszczeń w budynku na zboczu bywa niekiedy bardziej przemyślany i funkcjonalny, ponieważ owe nierówności terenu zmuszają nas do kreatywnych poszukiwań i tworzenia nietuzinkowych rozwiązań. Poza tym pochyłość może oznaczać skuteczniejsze odprowadzanie wody deszczowej.

Oczywiście, budowa i użytkowanie domu na pochyłej działce może generować również pewne niedogodności. Przed rozpoczęciem prac budowlanych często potrzebne są zaawansowane geologiczne badania gruntu. Budowa piwnicy to także wyższe wydatki, podobnie jak dodatkowe ocieplenie, które jest niekiedy niezbędne do ochrony przed intensywnymi powiewami wiatru.

 

 

Projekt domu a lokalne przepisy budowlane

Załóżmy, że mamy już działkę ze spadkiem terenu i właśnie znaleźliśmy wymarzony, nietuzinkowy i nowoczesny projekt domu w minimalistycznym klimacie. Projekt spełnia wszystkie nasze oczekiwania, zarówno pod względem estetycznym, jak i funkcjonalnym, a przy tym idealnie pasuje do wielkości i kształtu działki, zaś pochyłość terenu jest wykorzystana w maksymalnie atrakcyjny sposób. Już zgromadziliśmy niezbędne środki finansowe, już mamy wstępnie „zaklepaną” ekipę budowlaną, już przemierzamy hale sklepów meblowych w poszukiwaniu wyposażenia do nowych wnętrz. Tymczasem – niespodzianka! Okazuje się, że projekt nie spełnia wymogów określonych przez lokalne przepisy i nie dostaniemy pozwolenia na budowę.

Zanim wybierzemy projekt domu – a nawet zanim zdecydujemy się na zakup działki ze spadkiem terenu – należy zapoznać się z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Jeżeli w danej miejscowości nie ma takiego dokumentu, warto wnioskować o decyzję o warunkach zabudowy. Dzięki temu możemy upewnić się, czy miejscowe przepisy nie ograniczają nam możliwości swobodnego wyboru projektu i czy nie narzucają określonej wysokości budynku lub rodzaju, kształtu czy kąta nachylenia dachu. Jeżeli okaże się, że owe ograniczenia zbyt mocno ingerują w naszą wizję idealnego domu, być może lepiej będzie rozejrzeć się za działką w innej okolicy.

 

 

Podpiwniczenie – czy zawsze jest konieczne?

Pochyłość terenu często wymusza budowę domu z piwnicą – a to z kolei sprawia, że koszty rosną, zwłaszcza że często potrzebne są dodatkowe badania gruntu. Wiele jednak zależy od kąta nachylenia działki: jeżeli pochyłość nie jest bardzo stroma, można dostosować do niej projekt bez podpiwniczenia. W niektórych przypadkach możemy zdecydować się na tzw. niwelowanie terenu, czyli wyrównanie powierzchni działki pod budowę domu. Pamiętajmy jednak, że tego typu prace trzeba zlecić doświadczonym specjalistom, dysponującym odpowiednim sprzętem, a to wygeneruje kolejne dodatkowe koszty.

Doskonałą opcją jest także nowoczesny dom z płaskim dachem, który również możemy wykorzystać jako dodatkowy taras.

Duży kąt nachylenia działki nie musi być jednak traktowany jako przeszkoda czy utrudnienie, lecz raczej jako wyzwanie i pole do popisu. Podpiwniczenie może być całkowite lub tylko częściowe. Na najniższej kondygnacji możemy umieścić zarówno garaż, jak i spiżarnię, piwniczkę na wino, kotłownię, ale także basen, siłownię czy nawet domową salę kinową, z dużym telewizorem albo projektorem i z wygodnymi siedziskami. Ponadto dzięki piwnicy zyskujemy więcej powierzchni użytkowej na wyższych kondygnacjach, ponieważ nie musimy już wyznaczać tam miejsca na pomieszczenia gospodarcze.

 

 

Układ pomieszczeń a kierunek nachylenia

Niezwykle istotne znaczenie przy wyborze projektu domu na pochyłą działkę ma kierunek nachylenia terenu. Szczególnie korzystne i atrakcyjne jest nachylenie w kierunku południowym, które umożliwia optymalne doświetlenie pomieszczeń bez większego problemu oraz zaprojektowanie efektownego tarasu widokowego. W takiej sytuacji warto także zainwestować w panele fotowoltaiczne, ponieważ można będzie w maksymalnie efektywny sposób wykorzystać ich działanie.

W przypadku nachylenia działki w kierunku wschodnim lub zachodnim możemy napotkać nieco większe trudności przy dostosowywaniu projektu domu, ponieważ o wiele uważniej musimy zastanowić się, w jaki sposób rozmieścić poszczególne pokoje, aby każdy z nich miał satysfakcjonujący dostęp do światła słonecznego. Warto gruntownie przemyśleć zwłaszcza usytuowanie takich pomieszczeń, jak np. sypialnie czy salon, aby w miarę możliwości uniknąć zbyt intensywnego nagrzewania się pokoju albo braku dostępu do słońca i zbyt ciemne wnętrze przez znaczną część dnia.

Oprócz mniejszych kosztów zakupu, pochyła działka ma również sporo innych zalet.

Bardzo duży potencjał aranżacyjny zyskujemy w przypadku, gdy spadek terenu znajduje się od strony ogrodu, nie zaś od ulicy. Wówczas warto rozważyć wybór projektu z dużymi przeszkleniami właśnie na tylnej ścianie domu, niewidocznej dla przechodniów. Dzięki temu możemy cieszyć się atrakcyjnymi widokami, zaś wnętrza będą optycznie powiększone i jaśniejsze. Od strony ogrodu najlepiej wówczas umieścić takie pomieszczenia, w których najbardziej potrzebujemy niczym niezakłóconego poczucia prywatności – czyli sypialnie oraz salon czy pokój dzienny. Od frontu natomiast możemy ulokować np. kuchnię, łazienki, garderoby, a także pralnię i suszarnię.

 

 

Ciekawym rozwiązaniem jest także zaprojektowanie salonu w piwnicy, a konkretnie w tej jej części, która znajduje się ponad poziomem gruntu, co często ma miejsce w przypadku pochyłej działki. Wówczas także możemy zamontować duże przeszklenia, np. w postaci rozsuwanych balkonowych drzwi, prowadzących wprost na taras z malowniczym widokiem, a stamtąd do bujnego ogrodu – poczucie łączności z naturą mamy zagwarantowane.

Tatrzańska chata czy nowoczesny minimalizm?

Kolejnym ważnym aspektem przy wyborze projektu na pochyłą działkę jest styl architektoniczny, który najlepiej będzie się prezentował na takim terenie. Wprawdzie, jak już wspomnieliśmy, pewne ograniczenia w tym zakresie może narzucać nam MPZP, jednak często nie są one zbyt drastyczne i pozostawiają nam pełną (lub przynajmniej znaczną) swobodę. W takiej sytuacji przy wyborze projektu najlepiej kierować się własnymi upodobaniami i poczuciem estetyki – dom ma przede wszystkim podobać się domownikom. Ale oprócz tego warto zwrócić uwagę na architekturę dominującą w najbliższym sąsiedztwie i postarać się chociażby w pewnym stopniu dopasować do klimatu okolicy. Typowo podhalański dom w otoczeniu minimalistycznych białych willi o prostych geometrycznych bryłach raczej nie będzie sprzyjał tworzeniu spójnej kompozycji całego osiedla.

Ciekawym rozwiązaniem jest także zaprojektowanie salonu w piwnicy

Na spadzistej działce dobrze wygląda prosty, standardowy budynek z dwuspadowym dachem, bez nadmiaru zewnętrznych ozdób – już sama pochyłość terenu i walory widokowe z nią związane są wystarczającym urozmaiceniem i zwykle nie ma potrzeby zakłócać go zbędnymi dekoracjami. Doskonałą opcją jest także nowoczesny dom z płaskim dachem, który również możemy wykorzystać jako dodatkowy taras. Ze względu na spadek terenu i konieczność wykonania podpiwniczenia lepiej sprawdzi się zwarta bryła np. w dwóch czy nawet trzech kondygnacjach (łącznie z piwnicą) niż budynek rozłożysty, bardzo rozbudowany w poziomie Bardzo interesującą opcją, szczególnie jeżeli mamy do czynienia z dużym kątem nachylenia działki, jest dom kaskadowy, składający się np. z 3 części o tej samej wysokości, lecz rozmieszczonych w taki sposób, że tworzą one swego rodzaju schody.

 

 

Chociaż na pochyłe drzewo wszystkie kozy skaczą, to jednak pochyła działka nie każdemu będzie odpowiadać. Nie oznacza to jednak, że znalezienie dobrego, gotowego projektu jest w takim wypadku niemożliwe czy nawet bardzo trudne – coraz więcej architektów docenia zalety takiego wyzwania. Zdecydowanie nie trzeba więc bać się tego rodzaju „niedogodności” i wykorzystać kreatywny potencjał, jaki daje spadek terenu.